پرفشاری خون یک نگرانی بهداشت عمومی مهم در سطح جهان است که با نارسایی قلبی، بیماری های عروق محیطی، سکته مغزی، نارسایی کلیه  و بسیاری بیماری های دیگر مرتبط است.

در حال حاضر در حدود ۲۲ درصد از جمعیت ۱۸ سال به بالا در کشور ما مبتلا به پرفشاری خون هستند و در جامعه ۳۰ سال به بالا نیز، ۳۱ درصد از افراد، از این بیماری رنج می‌برند. این درحالیست که تنها 60درصد مردم کشور ازبالا بودن  فشارخون خود اطلاع دارند.  از بین افراد مطلع از بیماری خود نیز تنها حدود نیمی از آنها دارو مصرف می کنند.

در کنترل پرفشاری خون از روش های دارویی و غیر دارویی استفاده می شود.

• اقدامات غیردارویی اصلی، اصلاح شیوه زندگی مانند رژیم غذایی، ورزش و فعالیت فیزیکی، اجتناب  از استرس و مدیریت آن، ترک یا کاهش مصرف دخانیات یا کاهش مصرف الکل است.
• درمان دارویی در بیماران مبتلا به فشارخون بالا اهمیت زیادی دارد و کمک می کند فشار خون کنترل شود بنابراین خطر ابتلا به بیماری های قلبی، حمله قلبی و سکته را تا حد زیادی کاهش می دهند.

پیروی از درمان دارویی برای کنترل پرفشاری خون مهم است. عدم پایبندی به درمان دارویی  مانع اصلی کاهش و کنترل فشار خون است و باعث افزایش عوارض قلبی عروقی و مرگ و میر می شود.

منظور از پایبندی به دارو این است که بیمار به چه میزان داروی تجویز شده را طبق دستور پزشک از نظر مقدار دارو و زمان مصرف آن استفاده می کند؟

شایع ترین علل عدم پایبندی به مصرف منظم و دقیق دارو عبارتند از:

1. عدم مشارکت بیمار در روند درمان یا انگیزه برای ادامه آن
2. کمبود اطلاعات در مورد بیماری و درمان آن، به خصوص اطلاعات دقیق در موردمقدار و زمان مناسب مصرف  دارو
3. بدون علامت  بودن بیماری پرفشاری خون  که باعث می شود بیمار متوجه بیماری خود نشود.
4. عدم دسترسی به داروها و  گران بودن آنها
5. رژیم‌های دارویی پیچیده، از جمله چنددارویی و دوزهای متعدد روزانه
6. ناتوانی های شناختی که باعث فراموش کردن مصرف دارو می شود  

در میان عوامل قابل کنترل از سوی بیمار، عدم پذیرش تشخیص، مانع اصلی پایبندی است. اگر بیماران احساس کنند که داروهای تجویزی در کنترل فشار خون بالا مؤثر نیست یا اثرات نامطلوب عمده ای دارد، نشان داده شده است که در پایبندی به آن تأثیر منفی می گذارد. همچنین علاوه بر این، بیمارانی که از داروهای طب سنتی استفاده می ‌کنند، کمتر به داروهای تجویزی پایبند هستند.

روح اله ارشدی نژاد- دانشجوی دکتری تخصصی آموزش بهداشت و ارتقاء سلامت