دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی شیراز
اخبار مهم و امیدوارکننده از تازهترین تحقیقات جهان درباره بیماری ایدز
HIV چیست و چگونه عمل میکند؟
HIV یا ویروس نقص ایمنی انسانی یک ویروس قابل انتقال از طریق خون و روابط جنسی محافظتنشده است که مستقیماً سیستم ایمنی بدن را هدف میگیرد. این ویروس سلولهای دفاعی (CD4) را تخریب میکند و در صورت عدم درمان، میتواند فرد را به مرحله ایدز برساند؛ مرحلهای که بدن دیگر توان مقابله با عفونتها و برخی سرطانها را ندارد.
آیا HIV درمان دارد؟
در حال حاضر درمان قطعی وجود ندارد، اما داروهای ضدویروسی (ART) میتوانند ویروس را آنقدر مهار کنند که بار ویروسی به صفر نزدیک شود و فرد نه تنها زندگی کاملاً طبیعی داشته باشد، بلکه ویروس را هم منتقل نکند.
- تزریق ششماهه برای افراد غیرمبتلا؛ تحول تازه در پیشگیری از HIV
سالها پیشگیری از HIV به چند ابزار اصلی محدود بود:
مصرف روزانهی PrEP خوراکی، استفاده از کاندوم، PEP پس از تماس پرخطر، و درمان مؤثر در افراد مبتلا
اما پایبندی پایین، برچسب اجتماعی، و دشواری مصرف روزانه باعث شده بود اثربخشی واقعی این روشها در جامعه کمتر از مقدار ایدهآل باشد.
در سالهای اخیر، پیشرفت بزرگی در مسیر پیشگیری رخ داده است: توسعهی تزریقهای طولانیاثر برای افراد غیرمبتلا؛ درمانهایی که فقط چند بار در سال انجام میشوند اما محافظت بسیار بالایی ایجاد میکنند.
یکی از مهمترین نمونههای این پیشرفت، داروی جدید Lenacapavir است؛ دارویی که تنها هر شش ماه یکبار تزریق میشود.
- آزمایش خانگی HIV : یک ابزار ساده برای تشخیص سریع و بدون انگ
ترس، قضاوت اجتماعی و کمبود دسترسی به مراکز تست، باعث شده بسیاری از افراد سالها بدون آگاهی از ابتلای خود زندگی کنند.
تستهای خانگی HIV رویکردی جدید و مؤثر هستند:
- در خانه و کاملاً محرمانه انجام میشوند؛
- نیازی به مراجعه حضوری نیست؛
- زمان تشخیص را کوتاه میکنند؛
- مطالعات نشان دادهاند که پذیرش آنها رو به افزایش است.
این تستها در بسیاری از کشورها بهعنوان استراتژی ملی شناخته شدهاند، زیرا تشخیص زودهنگام = درمان بهتر = قطع زنجیره انتقال
آنتیبادیهای نسل جدیدbNAbs»: «قدمی امیدوارکننده به سوی درمان طولانیمدت
دانشگاههای پیشرو دنیا روی آنتیبادیهای بسیار قوی به نام bNAbs کار میکنند. این آنتیبادیها قادرند:
- انواع مختلف HIV را خنثی کنند؛
- فعالیت ویروس را برای مدت طولانی مهار کنند.
در برخی مطالعات، وقتی این آنتیبادیها همراه با داروهای ضدویروس استفاده شدهاند، بازگشت ویروس بعد از قطع دارو بهطور قابلتوجهی به تأخیر افتاده است.
این شاید هنوز “درمان نهایی” نباشد، اما یکی از امیدبخشترین مسیرها به سوی کنترل بلندمدت HIV بدون مصرف روزانه دارو است.
فرزانه قلعه گلاب کارشناس گروه بهداشت عمومی و دانشجوی دکترای مدیریت خدمات بهداشتی
https://www.who.int/news/item/14-07-2025-who-recommends-injectable-lenacapavir-for-hiv-prevention#:~:text=The%20World%20Health%20Organization%20(WHO,reshape%20the%20global%20HIV%20response.
نظر دهید