بلفاریت یک التهاب مزمن پلک است که اغلب با علائمی مانند خارش، سوزش، قرمزی، درد چشم و ریزش مژه‌ها همراه است و در سال‌های اخیر نقش مایت های دمودکس (Demodex folliculorum و Demodex brevis) به‌عنوان یکی از عوامل اصلی آن شناخته شده است. این مایت ها به‌طور طبیعی در فولیکول‌های مژه و غدد میبومی پوست ساکن هستند، اما در شرایطی مانند ضعف سیستم ایمنی، دیابت، چاقی یا استفاده طولانی‌مدت از داروهای کورتونی، تعدادشان افزایش یافته و باعث بروز «دمودیکوز» می‌شوند؛ این وضعیت نه‌تنها التهاب پلک را تشدید می‌کند، بلکه عملکرد غدد میبومی را مختل کرده و به خشکی چشم منجر می‌شود. همچنین، حضور همزمان این مایت ها با باکتری‌هایی مانندStaphylococcus aureus وBacillusoleroniusمی‌تواند التهاب را بیشتر تشدید کند. تشخیص قطعی با بررسی میکروسکوپی مژه‌های کشیده‌شده و مشاهده «دندرف استوانه‌ای» در پایه مژه‌ها انجام می‌شود و در مواردی از روش‌های پیشرفته‌تری مانند میکروسکوپ کانفوکال برای دیدن مایت های زنده استفاده می‌گردد. درمان مؤثر این نوع بلفاریت شامل استفاده از محصولات حاوی روغن درخت چای (با غلظت مناسب برای جلوگیری از تحریک چشم)، کرم یا ژل ایورمکتین موضعی و محلول لوتیلانر است که هم مایت ها را از بین می‌برند و هم علائم التهابی را کاهش می‌دهند؛ در حالی که روغن نارگیل تنها برای تسکین موقت علائم مفید است و قادر به ریشه‌کنی مایت ها نیست. از آنجا که بلفاریت دمودکسی اغلب با بیماری‌های دیگری مانند اختلال غدد میبومی (MGD)، بلفاریت سبورئیک یا کراتیت هرپتیک اشتباه گرفته می‌شود، تشخیص افتراقی دقیق توسط چشم‌پزشک ضروری است. شیوع این مایت ها با افزایش سن بیشتر شده و در افراد بالای ۷۰ سال تقریباً به ۱۰۰٪ می‌رسد و انتقال آن‌ها از طریق تماس پوستی مستقیم یا استفاده مشترک از لوازم آرایشی صورت می‌گیرد، بنابراین رعایت بهداشت فردی و پرهیز از اشتراک وسایل آرایشی از اقدامات پیشگیرانه مهم محسوب می‌شود.

دکترعظیم پاکسا، عضو هیات علمی گروه بیولوژی و کنترل ناقلین بیماریها