بسمه تعالی
دانشکده بهداشت
گروه حشره شناسی پزشکی
******************************
نام درس: مهندسی مبارزه با ناقلین تعداد واحد: 2 واحد
مقطع: کارشناسی بهداشت محیط شماره درس:
پیش نیاز: پاتو بیولوژی مدت زمان ارایه درس: 1 ترم (34 ساعت)
مسئول برنامه: گروه حشره شناسی پزشکی دانشکده بهداشت
اهداف کلی:
هدف کلی از ارائه این دوره آشنایی دانشجویان و افزایش دانش آنها نسبت به مفاهیم زیر است:
- مقدمه و معرفی مهندسی مبارزه با ناقلین
- آفات، ناقلین، طبقه بندی و بیولوژی رده Aachinida
- محلهای پرورش ناقلین مهم حشرات با دگردیسی کامل
- بیولوژی و محلهای پرورش حشرات . دگردیسی ناقص
- روشهای مختلف مبارزه با ناقلین
- روشهای مهندسی مبارزه با ناقلین- بهسازی محیط و طبقه بندی آنها
- بهسازی محیط: تعییر و اصلاح محیط ( Environmental Modification ) معایب و مزایا
- بهسازی محیط: تدابیر محیط (Environmental Manipulation ) معایب و مزایا
- روشهای مدیریت محیط: کاهش تماس انسان با ناقلین
- زهکشی و انواع آن
- کانالهای روباز، محاسبه، طراحی، انتخاب بهترین مقاطع، بهسازی شهرها، اقدامات ساختمان به منظور کاهش تماس با ناقلین، شیرهای آب جاری و استفاده از سیفونهای خودکار
- اثر جمع آوری و دفع بهداشتی زباله ها در کنترل مگس، پشه خاکی، سوسک و جوندگان
اهداف اختصاصی
1- مقدمه و معرفی مهندسی مبارزه با ناقلین
دانشجو باید بتواند:
- مفاهیم و ا جزا موضوع درسی را توضیح دهد.
- دلائل استفاده از کلمه مهندسی را در موضوع درسی بیان کند.
- با مثالی اهمیت مهندسی مبارزه با ناقلین را شرح دهد.
2- آفات و ناقلین، طبقه بندی و بیولوژی رده Arachnida
دانشجو باید بتواند:
- آفات را تعریف و طبقه بندی کند.
- تفاوت آفات و ناقلین را توضیح دهد.
- بندپایان مهم پزشکی را لیست کند.
- محلهای پرورش و بیولوژی بندپایان رده Arachnida را بیان کند.
3- بیولوژی محلهای پرورش حشرات با دگردیسی کامل
دانشجو باید بتواند:
- انواع ناقلین مهم بادگردیسی کامل را طبقه بندی کند.
- بیولوژی آنها را مختصر شرح دهد.
- محلهای پرورش بالغ و مراحل نابالغ را توضیح دهد.
4- بیولوژِی و محلهای پرورش حشرات بادگردیسی ناقص
دانشجو باید بتواند:
- انواع ناقلین مهم بادگردیسی ناقص را لیست کند.
- بیولوژی آنها را بطور مختصر شرح دهد.
- محلهای پرورش بالغ و مراحل نا بالغ را توضیح دهد.
5- روشهای مختلف مبارزه با ناقلین
دانشجو باید بتواند:
- انواع روشهای مختلف مبارزه با ناقلین را بیان کند.
- معایب و مزایای انواع روشها را توضیح دهد.
6- روشهای مهندسی مبارزه با ناقلین – بهسازی محیط و طبقه بندی آنها
دانشجو باید بتواند:
- روش مبارزه بهسازی محیط را تعریف کند.
- مدیریت محیط را تعریف کند.
- انواع روشهای بهسازی محیط را با مثال طبقه بندی کند.
7- بهسازی محیط: تغییر و اصلاح محیط ( Environmental Modification )
دانشجو باید بتواند:
- En. Modification را در مبارزه با ناقلین تعریف کند.
- انواع روشهای تغییر و اصلاح محیط را برای مراحل لارو و بالغ توضیح دهد.
- با مثالهایی از ناقلین مختلف مفهوم استفاده از روشهای تغییر و اصلاح محیط را شرح دهد.
- در خصوص مبارزه با مالاریا و لیشمانیوز کاربرد این روش را توضیح دهد.
8- مدیریت محیط: تدابیر محیط (Environmental Manipulation )
دانشجو باید بتواند:
- En. Manipulation را در مبارزه با ناقلین تعریف کند.
- با مثالهایی از ناقلین مختلف مفهوم استفاده از این روش را شرح دهد.
- در خصوص مبارزه با مالاریا و لیشیمانیوز کاربرد این روش را توضیح دهد.
9- روشهای مدیریت محیط- کاهش تماس انسان با ناقلین
دانشجو باید بتواند:
- روشهای کاهش تماس انسان با ناقلین را توضیح دهد.
- انوع راههای کنترل بیماریهای مالاریا و لیشیمانیوز را با استفاده از این روش طبقه بندی کند.
- کنترل بیماری های ناقل زاد را با مثال کاربردی از این روش را بیان کند.
10- کانالهای روباز، محاسبه، طراحی، انتخاب بهترین مقاطع
دانشجو باید بتواند:
- انواع مقاطع کانالهای روباز را بیان کند.
- با توجه به هدف مبارزه بهترین مقطع را تشخیص بدهد.
- ناقل آبزی سرعت آب را برای از بین بردن ناقلین ابزی در کانالها تعیین کند.
- بهترین شیب کانال را برای از بین بردن محیط مناسب ناقل محاسبه کند.
11- زهکشی و انواع آن
دانشجو باید بتواند:
- زهکشی را تعریف کند.
- انواع زهکشی زیرزمین، عمودی و زهکشی برای جاری کردن آبهای راکد را توضیح دهد.
- معایب و مزایای هر نوع زهکشی را بداند.
- عوامل تعیین کننده فاصله بین زهکشها را توضیح دهد.
12- اقدامات ساختمانی بمنظور کاهش تماس با ناقل
دانشجو باید بتواند:
- راههای ورود ناقلین و جوندگان را به ساختمانها تعیین کند.
- انواع توریهای مورد استفاده را لیست کند.
- نوع توری مورد نیاز با توجه به نوع ناقل را تشخیص دهد.
- Rat proof کردن را شرح دهد.
- راههای Rat proof کردن ساختمانها را توضیح دهد.
13- بهسازی شهرها شیرهای آب جاری و استفاده از سیفونها خودکار
دانشجو باید بتواند:
- راههای بهسازی شهرها در مبارزه با ناقلین را بیان کند.
- ارتباط بین شیرهای آب جاری و افزایش جمعیت ناقلین را توضیح دهد.
- استفاده از سیفونهای خودکار برای جلوگیری از ورود ناقلین را شرح دهد.
14- اثر جمع آوری و دفع بهداشتی زباله ها در کنترل مگس، پشه خاکی، سوسک و جوندگان
دانشجو باید بتواند:
- با توجه به بیولوژی مگس، سوسک و پشه خاکی اثر جمع آوری و دفع بهداشتی زباله را در کنترل انها توضیح دهد.
- با توجه به آکولوری جوندگان اثر جمع آوری و دفع بهداشتی زباله در مبارزه با آنها را بیان کند.
- انواع روشهای جمع آوری زباله را لیست کند.
- انواع روشهای دفع بهداشتی زباله را طبقه بندی کند.
- معایب و مزایای هر یک از روشهای جمع آوری و دفع بهداشتی زباله را بیان کند. پ
روش تدریس:
مطالب جلسات قبل به صورت پاسخ و پرسش ( کوئیز کتبی یا شفاهی ) در مدت حداکثر 15 دقیقه مرور می شود و سپس با استفاده از وسایل کمک آموزشی موضوع جلسه تدریس می شود.
شرایط اجراء:
امکانات آموزشی:
- سالن آمفی تاتر مجهز به ویدئو پرژکتور
- کلاس درسی مجهز به اورهد، پروژکتور و وایت برد
آموزش دهنده:
اعضاء هیات علمی گروه حشره شناسی پزشکی و مبارزه با ناقلین و بهداشت محیط ( دکتر محمد رضا فکورزیبا- مهندس امینی)
منابع اصلی درس:
1- حشره شناسی در پزشکی و بهداشت ترجمه دکتر مرتضی راعیم، انتشارات دانشگاه علوم پزشکی تهران
2- Medical insect and Arachnids" Lane and Cross
3- "Vector control" (WHO) San Rozendal
4- کنترل ناقلین ترجمه کتاب Rozendal دکتر نورجاه و همکاران
5- مدیریت تلفیقی آفات ترجمه دکتر دین پرست و همکاران
6- "Malaria" vol, 1,2 : Wernsdorfer
نحوه ارزشیابی:
- ارزشیابی به صورت کوئیز های شفاهی و کتبی در طول دوره آموزشی و امتحان مید ترم و کتبی پایان ترم انجام میشود.
- امتحان می ترم و کتبی پایان دوره به صورت پرسش های چند گزینه ای، کوتاه و انتخابی و بلند می باشد.
نحوه محاسبه نمره کل:
کوئیزها 15%
میدترم 30%
آزمون پایان ترم 55%
مقررات
- حداقل نمره قبولی 10 از 20
- دفعات مجاز غیبت 4 ساعت
جدول زمانبندی درس مهندسی مبارزه با ناقلین
سرفصل |
ساعت ارائه |
نحوه ارائه |
منابع درسی |
امکانات مورد نیاز |
روش ارزشیابی |
مقدمه و معرفی مهندسی مبارزه با ناقلین |
2 |
سخنرانی پرسش و پاسخ |
کنترل ناقلین و حشره شناسی پزشکی |
سالن کنفرانس ویدئو پروژکتور تخته وایت برد |
کوئیز امتحان کتبی |
آفات، ناقلین، طبقه بندی و بیولوژی رده Arachnida |
2 |
سخنرانی پرسش و پاسخ |
کنترل ناقلین و حشره شناسی پزشکی |
سالن کنفرانس ویدئو پروژکتور تخته وایت برد |
کوئیز امتحان کتبی |
بیولوژی محلهای پرورش ناقلین مهم حشرات بادگردیسی کامل |
2 |
سخنرانی پرسش و پاسخ |
کنترل ناقلین و حشره شناسی پزشکی |
سالن کنفرانس ویدئو پروژکتور تخته وایت برد |
کوئیز امتحان کتبی |
بیولوژی و محلهای پرورش حشراتدگردیسی. ناقص |
2 |
سخنرانی پرسش و پاسخ |
کنترل ناقلین و حشره شناسی پزشکی |
سالن کنفرانس ویدئو پروژکتور تخته وایت برد |
کوئیز امتحان کتبی |
روشهای مختلف مبارزه با ناقلین |
4 |
سخنرانی پرسش و پاسخ |
کنترل ناقلین و حشره شناسی پزشکی |
سالن کنفرانس ویدئو پروژکتور تخته وایت برد |
کوئیز امتحان کتبی |
روشهای مهندسی مبارزه با ناقلین- بهسازی محیط و طبقه بندی آنها |
2 |
سخنرانی پرسش و پاسخ |
کنترل ناقلین و حشره شناسی پزشکی |
سالن کنفرانس ویدئو پروژکتور تخته وایت برد |
کوئیز امتحان کتبی |
بهسازی محیط: تعییر و اصلاح محیط Modification .En معایب و مزایا |
2 |
سخنرانی پرسش و پاسخ |
کنترل ناقلین و حشره شناسی پزشکی |
سالن کنفرانس ویدئو پروژکتور تخته وایت برد |
کوئیز امتحان کتبی |
بهسازی محیط: تدابیر محیط Manipulation.En معایب و مزایا |
2 |
سخنرانی پرسش و پاسخ |
کنترل ناقلین و حشره شناسی پزشکی |
سالن کنفرانس ویدئو پروژکتور تخته وایت برد |
کوئیز امتحان کتبی |
روشهای مدیریت محیط: کاهش تماس انسان با ناقلین |
2 |
سخنرانی پرسش و پاسخ |
کنترل ناقلین و حشره شناسی پزشکی |
سالن کنفرانس ویدئو پروژکتور تخته وایت برد |
کوئیز امتحان کتبی |
زهکشی و انواع آن |
2 |
سخنرانی پرسش و پاسخ |
کنترل ناقلین و حشره شناسی پزشکی |
سالن کنفرانس ویدئو پروژکتور تخته وایت برد |
کوئیز امتحان کتبی |
کانالهای روباز، محاسبه، طراحی، انتخاب بهترین مقاطع |
2 |
سخنرانی پرسش و پاسخ |
کنترل ناقلین و حشره شناسی پزشکی |
سالن کنفرانس ویدئو پروژکتور تخته وایت برد |
کوئیز امتحان کتبی |
اقدامات ساختمان به منظور کاهش تماس انسان با ناقلین |
2 |
سخنرانی پرسش و پاسخ |
کنترل ناقلین و حشره شناسی پزشکی |
سالن کنفرانس ویدئو پروژکتور تخته وایت برد |
کوئیز امتحان کتبی |
بهسازی شهرها- شیرهای آب جاری و استفاده از سیفونهای خودکار |
2 |
سخنرانی پرسش و پاسخ |
کنترل ناقلین و حشره شناسی پزشکی |
سالن کنفرانس ویدئو پروژکتور تخته وایت برد |
کوئیز امتحان کتبی |
اثر جمع آوری و دفع بهداشتی زباله ها در کنترل مگس، پشه خاکی، سوسک و جوندگان |
4 |
سخنرانی پرسش و پاسخ |
کنترل ناقلین و حشره شناسی پزشکی |
سالن کنفرانس ویدئو پروژکتور تخته وایت برد |
کوئیز امتحان کتبی |
|