زمان شروع شیردهی:

پس از تولد باید نوزاد بلافاصله روی سینه مادر در تماس پوست با پوست با او قرار گیرد و مادر ظرف یک ساعت پس از زایمان اولین شیردهی را شروع کند، همانطور که گفته شد شیر روزهای اول یا آغوز برای تغذیه نوزاد و پیشگیری از ابتلا او به انواع بیماری های حیاتی است.

علائم کفایت شیر مادر:

بهترین راه تشخیص کفایت شیر مادر و زن کردن دوره ای شیر خوار و رسم منحنی رشد او روی کارت رشد است. در 6 ماه اول زندگی، شیرخوار افزایش وزنی حدود 200-100 گرم در هفته دارد.

اگر منحنی رشد شیرخوار بالا رونده باشد و اضافه وزن کودک کافی باشد، نشانگر کافی بودن شیر مادر است.

تعداد دفعات تغذیه با شیر مادر و مدت هر وعده:

1-دفعات تغذیه با شیر مادر باید بطور مکرر و برحسب تقاضای شیرخوار انجام شود.

2-مدت تغذیه شیرخوار در هر وعده نباید محدود شود زیرا شیرخوار شیر کافی دریافت نخواهد کرد و تولید شیر مادر نیز کاهش می یابد.

3-مهمترین عامل در افزایش شیر مادر، مکیدن مکرر و تخلیه مرتب پستانها برحسب میل و تقاضای شیر خوار در شب ها نه روز است و از بروز مشکلات پستانی مثل احقان* جلوگیری می کند. در موارد دوقلویی اگر مادر هر دوقل را برای مکیدن به پستان بگذارد به پستان ها شیر بیشتر تولید می کنند.

4-در صورت جدایی مادر و شیرخوار به هر علتی و عدم امکان تغذیه مستقیم از پستان، شیر باید دوشیده و به کمک فنجان و یا قاشق به شیرخوار داده شود تا هم شیرخوار از شیر مادر محروم نشود و هم تولید شیر مختل نشود.

5-در صورت بروز مشکلات پستانی مثل احنقان، زخم و شقاق نوک پستان که معمولا به دلیل پستان گرفتن نادرست توسط شیرخوار است ضمن ادامه شیردهی به مراکز بهداشتی درمانی مراجعه کند.

راه های افزایش شیر مادر و تداوم شیردهی:

-مکیدن مکرر شیرخوار به تداوم شیردهی کمک شایانی می کند.

-هم اتاقی مادر و نوازاد بعداز تولد

-اعتماد به نفس مادر و اطمینان خاطر مادر که می تواند شیردهی موفقی داشته باشد.

-داشتن تغذیه مناسب و عدم رژیم لاغری در این دوران

خطرات استفاده از گول زنگ و بطری:

-تداخل در گرفتن پستان مادر و سردرگمی شیرخوار و مکیدن و امتناع از گرفتن پستان و در نتیجه کاهش تولید و در نهایت قطع شیر مادر

-افزایش خطر عفونت گوش میانی، تب و کولیک (دل درد) اسهال و استفراغ

-افزایش برفک دهان و پوسیدگی دندان

-تداخل در رشد طبیعی فک و دهان و رشد دندانی نام و جفت نشدن دندان ها

-وزن گیری ناکافی

-احتمال جداشدن لاستیک گول زنک و خفگی و * آلرژی به لاستیک آن

-افزایش احتمال حاملگی زود رس به دلیل کم شدن میل شیرخوار به مکیدن پستان

ملیحه مکی آبادی کارشناس گروه ارتقاء سلامت دانشکده بهداشت