دیابت بیماری متابولیکی است که به دلیل افزایش قند خون ناشی از نقص در ترشح انسولین یا عمل انسولین یا هر دو اتفاق می افتد . علایم دیابت عبارتند از: پرخوری، پرنوشی، تکرر ادرار، کاهش وزن و تاری دید. عوارض حاد دیابت میتواند افزایش غلظت خون دیابتی ، کتواسیدوز دیابتی یا حتی مرگ باشد. میزان بروز و شیوع دیابت در تمام جهان رو به افزایش است بطوری که میزان شیوع کلی دیابت در سه دهه اخیر تقریبا دو برابر شده است. بیشتر بیماران مبتلا به دیابت در کشورهایی با درآمد کم یا متوسط زندگی می‌کنند و بیشترین بروز نیز در همین کشورها اتفاق می‌افتد. انواع دیابت شامل دیابت نوع یک، دیابت نوع دو، دیابت بارداری و انواعی از دیابت که به علت سایر دلایل ایجاد می‌شود مانند عمل جراحی پانکراس و استفاده از برخی داروها.

علایم کلی دیابت شامل:

• تشنگی و پرنوشی
• پرادراری
• تاری دید
• زودرنجی و تحریک پذیری
• بی حسی یا سوزش دست و پا
• عفونت مکرر لثه، پوست و مثانه
• عدم بهبودی زخم ها
• خستگی زیاد غیر قابل توجیه
• اما در بعضی موارد دیابت نوع 2 هیچ علامتی ندارد. در این گونه موارد افراد مبتلا ماه ها یا حتی سال ها بدون این که از بیماری خود مطلع باشند به زندگی ادامه می دهند. دیابت آن قدر به تدریج پیش می رود که حتی گاهی اوقات علایم آن قابل شناسایی نیست. به همین دلیل خیلی از مبتلایان به دیابت تا سال ها از بیماری خود اطلاع ندارند.

نرخ ابتلا به دیابت به طرز قابل توجهی در 50 سال اخیر به موازات چاقی افزایش یافته‌است. تا سال 2010 تقریباً حدود 285 میلیون نفر مبتلا به این بیماری بودند و این درحالیست که تعداد آن‌ها در سال 1985 حدود 30 میلیون نفر بوده‌است.

از هر 20 ایرانی یک نفر به دیابت مبتلاست و نیمی از این تعداد نمی‌دانند که دیابت دارند. هر 10 ثانیه یک نفر در جهان به دلیل عدم آگاهی از دیابت و روش کنترل آن، جان خود را از دست می‌دهد. هر 30 ثانیه یک نفر در جهان به علت عدم آگاهی از دیابت و روش کنترل آن، پای خود را از دست می‌دهد. بر اساس آخرین تحقیقات انجام شده توسط متخصصان ایرانی به رهبری دکتر علیرضا استقامتی، از میان جمعیت 25 تا 79 سال ایرانی، 4٫5 میلیون نفر به دیابت مبتلا هستند و از هر 4 فرد دیابتی یک نفر نمی‌داند که دیابت دارد

16 توصیه برای پیشگیری و جلوگیری از ابتلا به دیابت

1. شکر و کربوهیدرات های تصفیه شده را از رژیم غذایی خود حذف کنید

2. برای پیشگیری از دیابت به طور منظم کار و فعالیت کنید

3. برای پیشگیری از دیابت آب زیادی بنوشید

4. اگر اضافه وزن دارید یا کمی چاق هستید،وزنتان را کم کنید

5. میزان کشیدن سیگار را کم کنید و تا حد ممکن ترک کنید

6. داشتن یک رژیم غذایی بسیار کم کربوهیدرات

7. اجتناب از رفتارهای بیهوده برای پیشگیری از دیابت

8. رژیم غذایی با فیبر بالا را انتخاب کنید

9. مقدار کافی ویتامین D مصرف کنید

10. غذاهای فرآوری شده را از رژیم غذایی خود حذف کنید

11. برای پیشگیری از دیابت چای و قهوه بنوشید

12. برخی گیاهان طبیعی را در برنامه روزانه تان بگنجانید

13. برای پیشگیری از دیابت به اندازه کافی و با کیفیت بخوابید

14. دور فست فودها و غذاهای اماده را خط بکشید

15. برای پیشگیری از دیابت گوشت قرمز کم مصرف کنید

16. برای پیشگیری از دیابت دارچین مصرف کنید و از استرس دوری کنید

تهیه کننده: زهرا غرقی کارشناس بهداشت عمومی دانشکده بهداشت