آلودگی هوا بیشترین تاثیر را روی کودکان می گذارد  چون  وقتی مواد میکروبی و سمی وارد بدن کودکان شود‌، روی بافت ها‌ی مختلف آنها بیشتر از بزرگسالان و افراد مسن تاثیر می گذارد.

چرا آلودگی هوا تاثیر بیشتری بر کودکان دارد؟

در هنگام آلودگی هوا، به دلایلی که در زیر به آنها اشاره میکنیم، کودکان در معرض خطر بیشتری نسبت به بزرگسالان قرار دارند.

_ کودکان سریعتر نفس میکشند و تعداد نفس آنها در دقیقه، بیشتر از بزرگسالان است.

_ بیشتر از راه دهان نفس می کشند و در هر تنفس حجم هوای زیادی را وارد ریه ها می کنند.

_ تحرک بیشتری نسبت به بزرگسالان دارند.‌

_ معمولا زمان بیشتری را در فضای بیرون از خانه، مانند پارک یا حیاط منزل می گذرانند.

_ ریه هایشان از زمان تولد همچنان در حال رشد است.

_ سیستم ایمنی بدن شان هنوز کامل نشده است‌.

_ در صورت وجود سرب در هوا، کودکان به دلیل آنکه قد کوتاه تری دارند بیشتر در معرض خطر قرار می گیرند، زیرا سرب به دلیل سنگین بودن، به سطح زمین نزدیک تر است.

 

تاثیر آلودگی هوا بر کودکان

لازم به ذکر است آلودگی هوا باعث کاهش آستانه تحمل و بروز پرخاشگری در انسان می شود. هنگامی که فرد به دلیل آلودگی هوا و کمبود اکسیژن بی حوصله و یا کم حوصله می شود، توانایی کنترل خشم خود را از دست می دهد. درگیری های مردم پس از تصادف رانندگی در روزهایی که آلودگی هوا بیش تر شده افزایش می یابد. احساس نوع دوستی و کمک به دیگران و بخشش کاهش چشمگیری پیدا میکند. پس باید نگران خشونت کلامی فیزیکی و واکنش های ناهنجار در روزهایی که هوا آلوده است، باشیم.

البته در این شرایط می توان با  قاطعیت گفت کودکان قربانیان بی دفاع آلودگی هوا هستند و توصیه های مسئولان، نقش موثری در حفاظت از سلامتی جسم و روان کودکان ندارد.

گفتنی است؛ آلودگی هوا روی یادگیری دانش آموزان نیز اثر می گذارد در این شرایط زمانیکه هوا آلوده باشد دانش آموزان به سختی تمرکز میکنند ومجبورند برای یادگیری دروس انرژی بیشتری را صرف کنند و در نتیجه حالت خستگی و عصبانیت به آنها دست میدهد.

**آلودگی هوا میتواند علت بیماری کودکان بیش فعال باشد و حتی میتواند روی ضریب هوش کودکان اثر بدی گذارد.

سرب هنوز به عنوان آلاینده جدی در شهرهای بزرگ وجود دارد، در این حالت غیراز مواد سوختی، مانند بنزین که سبب متصاعد شدن سرب می شود، وسایلی که روزمره از آنها استفاده میکنیم مانند وسایل الکترونیکی و اسباب بازی ها نیز دارای سرب هستند و ثابت شده که آلودگی سرب آثار زیان باری بر سلامت کودکان دارد.

درهنگام آلودگی هوا بهتر است وسایل کودکان در اتاقشان را با پارچه نمدار یک به یک تمیز کرد، تا ذرات معلق نشسته روی اشیا پاک شود. در شرایط آلوده نمیتوان توصیه به بازکردن پنجره ها برای تعویض هوا کرد. مسلما خطر مواجه شدن با ذرات معلق خطرناک در هوای آلوده خارج از خانه در فصول سرد بسیار بیشتر است. این مواد موجب افزایش بروز عفونت های ریوی، شدت یافتن آلرژی و در بلند مدت زمینه ساز ابتلا به انواع سرطان ها در کودکان می شود. بنابراین باید از مواجهه با ذرات معلق و مضر موجود در هوای آلوده پیشگیری کرد.

توصیه های برای مراقبت از کودکان در هنگام آلودگی هوا

1- کودکان را در خانه نگه دارید و جز در مواقع ضروری آنها را بیرون نبرید. اگر هم مجبور به این کار شدید سعی کنید صبح زود یا آخر شب این کار را انجام دهید.

2- از فعالیت زیاد و شدید کودکان جلوگیری کنید. فعالیت زیاد باعث ورود حجم هوای بیشتر و در نتیجه آلودگی بیشتری به ریه های آنها می شود.

3- بر روی صورت کودک ماسک هوا قرار دهید. ماسک ها تا حد زیادی از ورود برخی آلاینده های خطرناک، گردوغبار و باکتری ها به ریه ها جلوگیری می کنند.

4- هوای داخل خانه را تمیز نگه دارید. علاوه بر آلودگی هوا که به داخل خانه نیز راه پیدا می کند، طبق مطالعات آژانس حفاظت از محیط زیست، هوای داخل منازل می تواند حتی 5 برابر آلوده تر از فضای بیرون باشد. در این راستا می توانید با رعایت برخی نکات و همچنین تصفیه هوا با استفاده از دستگاه هایی که دارای فیلتر HEPA هستند، هوای داخل منزل را پاکیزه نگه دارید.

5- مایعات بیشتر و غذاهای سالم مصرف کنید. این توصیه نه تنها برای کودکان بلکه برای تمامی اعضای خانواده است. افزایش مصرف مایعات به فرایند سم زدایی در بدن تان کمک و از بروز علائم شدید ناشی از آلودگی هوا جلوگیری می کند. همچنین غذاهایی که حاوی مقادیر زیادی ویتامین c و اسید های چرب امگا هستند، به تقویت سیستم ایمنی بدن تان کمک می کنند.

6- انواع گیاهان را در خانه خود پرورش دهید، اگر هم نمی توانید خیلی به آنها رسیدگی کنید از گیاهان آپارتمانی که نیازی به رسیدگی زیاد ندارند استفاده کنید.

تهیه کننده: "کوثر میرشکاران" دانشجوی مهندسی بهداشت محیط دانشکده بهداشت

دکتر "محمد حسینی" عضو هیات علمی گروه مهندسی بهداشت محیط دانشکده بهداشت