اسهال خونی
اسهال خونی
اسهال خونی باکتریایی (شیگلوز) عبارت است از التهاب پوشش داخلی روده بزرگ که بعد از ورود باکتری شیگلا به بدن، فرد دچار علائمی از قبیل درد شدید شکمی، تب بالا، استفراغ، کاهش اشتها و دفع دردناک مدفوع می شود.
به طور معمول شیگلا از راه دهان وارد دستگاه گوارش می شود و با حمله به سلول های پوششی روده بزرگ و انتهای روده کوچک، باعث ایجاد زخم مخاطی خونریزی دهنده همراه با ترشحات التهابی می شود. آب و غذای آلوده مانند سالاد یا غذاهای دیگر که به صورت دستی تهیه می شوند نیز از عوامل مهم دیگر انتقال آلودگی است. اما انتقال از فرد به فرد در اکثر نقاط جهان عامل اصلی بیماری بوده و بیماری می تواند به صورت همه‌گیری رخ دهد. علائم شایع این بیماری شامل دل پیچه، تب، اسهال( 20 یا حتی 30 بار اجابت مزاج آبکی در روز)، وجود خون، مخاط، یا چرک در مدفوع، تهوع یا استفراغ، دردهای عضلانی وکاهش تعداد گلبول‌های سفید در شروع بیماری می باشد. این باکتری معمولاً وارد خون نمی‌شود. در نیمی از موارد، ابتلا به اسهال حاد بدون وجود خون در مدفوع بیمار می باشد که در این حالت، تشخیص این نوع اسهال از سایر اسهال‌های حاد دشوار می شود.
مسافرت به کشورهای خارجی، محیط زندگی شلوغ یا غیر بهداشتی ازجمله عوامل تشدید کننده بیماری می باشند. این بیماری معمولاً در عرض هفت روز قابل معالجه است. اغلب عفونت‌های شیگلایی خفیف هستند و به درمان جدی احتیاج ندارند. البته در موارد شدید، اگر درمان موفقیت‌آمیز نباشد، از دست رفتن آب زیاد از بدن خصوصاً در شیرخواران و کودکان کم سن و سال ممکن است مرگبار باشد. از نظر رژیم غذایی، استفاده از مایعات یا جامدات نرم تا زمانی که اسهال متوقف شود ضروری است.
عوارض احتمالی اسهال خونی، کم آبی بدن و در موارد نادر، باکتری ها ممکن است از مجرای گوارش به خون وارد شوند و سایر اعضای بدن مثل کلیه ها، کیسه صفرا، کبد، قلب و مفاصل را درگیر سازند که این حالت شاید به شوک و مرگ بیانجامد. شستن دست ها پس از اجابت مزاج و قبل از تماس با مواد غذایی، قرار دادن لباس و ملحفه های آلوده در سطل‌های سرپوشیده و پر از آب و صابون تا زمانی که بتوان آنها را جوشاند و جداسازی افرادی که علائم اسهال خونی باکتریایی را دارند، از جمله موارد مهم پیشگیری از بیماری است. اقدامات تشخیصی ممکن است شامل بررسی آزمایشگاهی و کشت نمونه مدفوع باشد. اطلاع از بروز همه‌گیری بیماری و نیز آشنایی به نواحی بومی می‌تواند در رسیدن به تشخیص کمک کننده باشد.
درمان شامل جایگزینی مایعات از دست رفته، استفاده از غذای کم حجم، و نیز گاهی دارو می‌باشد. فرد بیمار باید از بقیه جدا شده و مرتباً مایعات دریافت کند. حفظ آب بدن با مصرف محلول ORS، استفاده از کیسه آب گرم بر روی شکم برای کاهش درد ضروری است. حداقل 3 روز پس از رفع تب، اسهال، و سایر علائم، استراحت نیاز است. عواملی از قبیل رعایت نکردن بهداشت یا نشستن دست‌ها با آب و صابون، دیابت، بیماری التهابی روده و نوشیدن آب ناسالم احتمال ابتلا به اسهالی خونی را بیشتر می‌کند.
در مناطقی که این بیماری شایع است، مصرف شیر مادر برای کودکان توصیه می شود. شیر مادر باعث کاهش خطر شیگلوز علامت دار می شود و شدت بیماری در شیر خوارانی که شیر مادر مصرف کرده اند کاهش می یابد.
آموزش و رعایت بهداشت فردی در خانواده و اقدامات بهداشت عمومی مانند اصلاح آب و فاضلاب، دفع صحیح مدفوع و رعایت بهداشت مواد غذایی از اصول پیشگیری محسوب می شود. اگر اسهال خونی شدید همراه با علائمی از قبیل خستگی، سرگیجه، ناراحتی‌های گوارشی، مشکل در تنفس، گم کردن جهت، غش، بی‌حالی، تب بالاتر از 38 درجه، درد شدید معده و استفراغ خونی بود، باید فورا" به پزشک مراجعه کرد. در صورت ابتلا به اسهال، حتما" باید مقادیر زیادی آب و مایعات نوشید. گاهی این نوع اسهال به اندازه‌ای موجب کم‌آبی بدن می‌شود که بیمار باید بستری شود؛ ممکن است لازم باشد پزشک برای درمان، مایعات داخل وریدی را تجویز کرده تا مایعات ازدست رفته‌ی بدن جبران شود.
نظر دهید