اصالت کانون خانواده و فرزند پروری به این معنا است که خانواده به عنوان یکی از مهم‌ترین و اولی‌ترین نهادهای اجتماعی، نقش بسیار حیاتی و اساسی در پرورش و تربیت نسل‌های جدید دارد. خانواده محیطی است که فرزندان در آن با یادگیری مهارت‌های زندگی، ارزش‌ها، رفتارها و نگرش‌های خود را شکل می‌دهند.

خانواده محیطی امن و محافظت شده است که در آن فرزندان می‌توانند با خود، دیگران و جهان اطراف خود آشنا شوند. در خانواده، فرزندان یاد می‌گیرند چگونه با دیگران ارتباط برقرار کنند، چگونه هیجانات خود را مدیریت کنند، چگونه مسئله حل کنند و چگونه به توسعه‌ی فردی و اجتماعی خود ادامه دهند.

فرزند پروری یکی از مهم‌ترین وظایف خانواده است. این شامل تربیت فرزندان به گونه‌ای است که آنها بتوانند به افراد مستقل، مسئولیت‌پذیر و سازگار با جامعه تبدیل شوند. این شامل یادگیری مهارت‌های زندگی مانند ارتباط برقرار کردن، حل مسئله، تصمیم‌گیری، مدیریت هیجانات و خودمراقبتی است.

آموزش مهارت‌های زندگی در خانواده شامل موارد زیر است:

مهارت‌های ارتباطی: یادگیری چگونگی برقراری ارتباط سالم و موثر با دیگران.

تصمیم‌گیری و حل مسئله: یادگیری چگونگی تصمیم‌گیری بهتر و حل مسائل به صورت منطقی و خلاق.

مدیریت هیجانات: یادگیری چگونگی کنترل و مدیریت هیجانات و عواطف.

مهارت‌های اجتماعی: یادگیری چگونگی رفتار در جوامع گروهی و اجتماعی.

مهارت‌های خودمراقبتی: یادگیری چگونگی مراقبت از خود و سلامتی فیزیکی و روانی.

مهارت‌های ارتباطی شامل توانایی‌هایی است که به شما کمک می‌کند تا به طور موثر و سالم با دیگران ارتباط برقرار کنید. این مهارت‌ها شامل مواردی از قبیل گوش دادن فعال، برقراری ارتباط چشمی، استفاده از زبان بدن، روشن و مستقیم بودن، احترام به نظرات دیگران، توانایی در بیان احساسات و توانایی در درک و تفسیر پیام‌های غیرکلامی می باشد.

مهارت تصمیم‌گیری و حل مسئله شامل توانایی‌هایی است که به شما کمک می‌کند تا به طور منطقی و خلاق مسائل را حل کنید و تصمیمات بهتری بگیرید. این مهارت‌ها شامل موارد از قبیل، تعریف مسئله، جمع‌آوری اطلاعات ، بررسی گزینه‌ها، ارزیابی گزینه‌ها، انتخاب گزینه و اجرای آن، بازبینی نتایج می باشد.

مدیریت هیجانات یکی از مهم‌ترین مهارت‌های زندگی است که به شما کمک می‌کند تا با عواطف و احساسات خود به طور سالم برخورد کنید. این مهارت‌ها شامل مواردی ازقبیل شناخت هیجانات، بررسی علت هیجانات، استراتژی‌های کنترل هیجانات، بررسی و تغییر نگرش‌ها و باورها، استفاده از پشتیبانی اجتماعی و مراقبت از سلامت جسمی می باشد.

مهارت‌های اجتماعی شامل توانایی‌هایی است که به شما کمک می‌کند تا به طور موثر در جوامع گروهی و اجتماعی عمل کنید. این مهارت‌ها شامل توانایی در برقراری ارتباط با دیگران، توانایی در کار کردن به صورت گروهی، توانایی در درک و رعایت قوانین اجتماعی، توانایی در مدیریت هیجانات در موقعیت‌های اجتماعی و توانایی در برقراری و حفظ روابط سالم می باشد.

مهارت‌های خودمراقبتی شامل توانایی‌هایی است که به شما کمک می‌کند تا از سلامت فیزیکی و روانی خود مراقبت کنید. این مهارت‌ها نیز شامل موارد تغذیه سالم، ورزش منظم، کافی بودن خواب، مدیریت استرس، مراقبت از بهداشت شخصی و پیگیری مراقبت‌های پزشکی می باشد.

دکتر مهین نظری دانشیار گروه ارتقاء سلامت دانشکده بهداشت