ویروس زیکا ویروس بیماریزایی است که از طریق پشه منتقل می شود. این ویروس برای اولین بار در سال 1947   در کشور اوگاندا در میمون ماکاک رزوس شناسایی شد و پس از آن شواهدی از عفونت و بیماری در انسان در سایر کشورهای آفریقایی مشاهده شد. از دهه 1960 تا 1980، عفونت های انسانی پراکنده در سراسر آفریقا و آسیا شناسایی شده است. با این حال، از سال 2007 شیوع بیماری ویروس زیکا در قاره آفریقا، آمریکا، آسیا و اقیانوسیه ثبت شده است. در سال  2015 ویروس زیکا در قاره آمریکا با یک اپیدمی بزرگ در برزیل ظهور کرد و برای اولین بار ارتباط بین عفونت ویروس زیکا و میکروسفالی (کوچک شدن سر) توصیف شد. از فوریه تا نوامبر 2016، WHO یک وضعیت اضطراری بهداشت عمومی با نگرانی بین‌المللی (PHEIC) را در رابطه با میکروسفالی، سایر اختلالات عصبی و ویروس زیکا اعلام کرد و ارتباط علت و معلولی بین ویروس زیکا و ناهنجاری‌های مادرزادی تایید گردید. همانطور که در شکل 1 مشاهده می کنید شیوع ویروس زیکا در قاره آمریکا و سایر مناطق با پشه‌های Aedes aegypti  شناسایی شد. موارد ابتلا به ویروس زیکا در سطح جهان از سال 2017 به بعد کاهش یافته است. با این حال، انتقال ویروس زیکا در سطوح پایین در چندین کشور در قاره آمریکا و سایر مناطق بومی ادامه دارد. علاوه بر این، اولین موارد محلی بیماری ویروس زیکا که از طریق پشه منتقل می شود در اروپا در سال 2019 گزارش شد و شیوع ویروس زیکا در هند در سال 2021 مشاهده گردید. تا به امروز، در مجموع 89 کشور شواهدی از انتقال ویروس زیکا توسط پشه را گزارش کرده اند.

علائم: اکثر افراد آلوده به ویروس زیکا علائمی ندارند. در بین افراد آلوده، علائم معمولاً 3 تا 14 روز پس از عفونت شروع می شود. علائم به طور کلی خفیف بوده از جمله بثورات پوستی، تب، ورم ملتحمه، درد ماهیچه ها و مفاصل، ضعف و سردرد، و معمولاً 2 تا 7 روز طول می کشد. این علائم در سایر بیماری های آربوویروسی و غیرآربوویروسی مشترک است. بنابراین، تشخیص عفونت ویروس زیکا نیاز به تایید آزمایشگاهی دارد.

عوارض: عفونت ویروس زیکا در دوران بارداری منجر به میکروسفالی و سایر ناهنجاری‌های مادرزادی در نوزاد از جمله انقباضات اندام، تونوس عضلانی بالا، ناهنجاری‌های چشمی و کاهش شنوایی میشود. علائم بالینی در مجموع به عنوان سندرم مادرزادی زیکا نامیده می شود. تخمین زده می شود 5 تا 15 درصد از نوزادان متولد شده از زنان آلوده به ویروس زیکا در دوران بارداری شواهدی از عوارض مرتبط با زیکا دارند. ناهنجاری های مادرزادی به دنبال عفونت علامت دار و بدون علامت مادر رخ می دهد. عفونت زیکا در بارداری همچنین میتواند عوارضی مانند از دست دادن جنین، مرده زایی و زایمان زودرس ایجاد کند. عفونت ویروس زیکا همچنین می تواند باعث سندرم گیلن باره، نوروپاتی و میلیت، به ویژه در بزرگسالان و کودکان بزرگتر شود. تحقیقات برای بررسی خطر و اثرات عفونت ویروس زیکا بر پیامدهای بارداری، راهبردهای پیشگیری و کنترل، و اثرات عفونت بر سایر اختلالات عصبی در کودکان و بزرگسالان ادامه دارد

پشه‌های Aedes در مجموعه‌های کوچکی از آب در اطراف خانه‌ها، مدارس و محلهای کار تولید مثل می‌کنند. از بین بردن این مکانها، از جمله پوشاندن ظروف ذخیره‌سازی آب، حذف آب ایستاده در گلدانها،دفع بهداشتی زباله‌ و معدوم نمودن لاستیکهای مستعمل بسیار مهم است. مقامات بهداشتی باید استفاده از لاروکش ها و حشره کش ها را برای کاهش جمعیت پشه ها و گسترش بیماری توصیه کنند.