بیشتر بدانیم

ما انسان‌هایی هستیم که در عصر تکنولوژی زندگی می کنیم؛ هر ده سال یک بار با تغییراتی سازگار می‌شویم که هرگز از قبل در زندگی‌مان وجود نداشته‌است. در این راستا طبیعی است که گاهی به لحاظ عاطفی احساس خستگی کنیم . بعد از یک واقعه پر استرس چگونه می‌توان خود را جمع و جور کرد؟

تاب‌آوری عاطفی چیست؟

تاب‌آوری عاطفی وقتی است که بتوانید بعد از مواجه با تجربه‌ایی منفی، ذهن آشفته خود را آرام کنید. تاب‌آوری عاطفی انگیزه‌ایی درونی است که توسط آن می‌توانیم خود را در فراز و نشیب‌های زندگی حفظ کنیم.

تاب‌آوری عاطفی را می‌توان با دانش صحیح؛ آموزش و انگیزه رشد داد. وقتی با مشکلات محل کار دست و پنجه نرم می‌کنید یا در رابطه‌ایی آشفته به سر می‌برید و یا با فراز و فرودهای فرزند پروری در خانه دست به گریبان هستید؛ با تاب‌آوری عاطفی می‌توانید موقعیت را به‌طور موثر مدیریت و در مقابل فروپاشی عاطفی از خود حمایت کنید.

عناصر تاب‌آوری عاطفی

تاب‌آوری عاطفی سه ضلع دارد. اضلاعی که بر اساس آن می‌توانیم تاب‌آوری را بسازیم یا برای بهبود آن کار کنیم. این سه عامل عبارتند از:

- عناصر فیزیکی : شامل توان فیزیکی؛ انرژی؛ سلامتی و سرزندگی است.

- عناصر روحی یا روانی: شامل جنبه‌هایی مثل سازگاری؛ توجه و تمرکز است. عزت‌نفس؛ اعتماد به نفس؛ آگاهی عاطفی؛ پایبندی به مقررات؛ بیان خود؛ تفکر و توانایی های استدلالی می‌شود.

- عناصر اجتماعی: شامل روابط بین فردی ( کاری؛ روابط بین همسران؛ فرزندان؛ والدین؛ دوستان؛ جوامع و غیره ) ارتباطات؛ همکاری ؛ سازگاری؛

ویژگی‌های فرد تاب‌آور:

1-  از افکار؛ احساسات و استعدادهای درونی آگاه است

2- قبل از واکنش فکر می کند

3- صبور و فهیم و سازگار است

4- پذیرا و بخشنده است

5- روی راه حل ها تمرکز می کند

6- احساساتش را به شیوه‌ایی قابل قبول از نظر اجتماعی بیان می‌کند

7- با عواطف منفی خود مقابله نمی‌کند

8- می‌تواند روابط بلند مدت برقرار کند

9- از کمک خواستن شرمنده نیست

10- با گفتگو مشکلات را حل می‌کند

مدیریت استرس و تاب‌آوری

سازگاری با استرس یا بهتر بگوییم سازگاری موثر با استرس مستقیما با تاب‌آوری مربوط است. تاب‌آوری عاطفی در کل به معنای آن است که ما چطور استرس را مدیریت و در شرایط عادی قرار بگیریم. بهم ریختن بر اثر استرس‌های روزمره ممکن است یکی از دلایل اصلی آن باشد که تاب‌آوری عاطفی خود را از دست بدهیم. ما در این شرایط حساس‌تر می‌شویم و به طبع واکنشی‌تر عمل می‌کنیم و به لحاظ عاطفی تعادل خود را از دست می‌دهیم. ممکن است کوچکترین تغییری در برنامه‌ها ما را وحشت‌زده و مضطرب کند.

مطالعات نشان می‌دهد که افراد تاب آور بطور موثرتر با استرس‌ها کنار می‌آیند. آن‌ها با انرژی مثبت و اعتماد به نفس از موقعیت‌های دشوار بیرون می‌آیند. به احتمال زیاد درس‌های زیادی از بحران‌ها می‌آموزند

فعالیت‌های پیشنهادی تاب آوری عاطفی

1- پذیرش خود: این مهارت به ما می‌آموزد تا نسبت به خود دلسوزتر و با ملاحظه‌تر و محترمانه‌تر رفتار کنیم.

 2- مبارزه با تعلل و به تاخیر انداختن کارها: تعلل در کارها یکی از بزرگترین دشمنان تاب‌آوری عاطفی است. نکات ساده‌ایی مثل رها کردن کمال‌گرایی ؛ استراحت بین کارها؛ خرد کردن اهداف بزرگ به گام‌های کوچک می‌تواند باعث رهایی این عادت شود.

3- حفظ تعادل : تاب‌آوری عاطفی مسیر عملکرد سالم در مواجه با اتفاقی بسیار دشوار است. برنامه‌ایی روزانه داشته باشید؛ طوری که بتوانید کارها و وظایف خود را یادداشت و بر اساس آن عمل کنید. لیستی از اولویت‌های خود را به همراه داشته باشید و مطمئن شوید که خانواده و عزیزان‌تان در الویت‌های شما قرار دارند. وقت با کیفیت خود را به مهمترین اولویت‌های خود اختصاص دهید. با همسر خود، گاهی گفتگوی فعال داشته باشید و مسائل خود را به‌جای فرار حل کنید.

نکات کلیدی برای  افزایش تاب آوری:

1-  مثبت باشید

2- افکار مثبت را جایگزین افکار منفی کنید

3- سبک زندگی سالم را حفظ کنید

4- اغلب گفتگو کنید

5- انتقاد و بازخورد را بپذیرید

6- ریلکس کنید؛ نفس بکشید

7- به واسطه عبادت؛ مراقبه کنید

8- هر وقت خسته می شوید؛ نفس عمیق بکشید

9- گاهی در طبیعت گردش کنید

10- قدردان نعمت‌های الهی باشید

11- سرگرمی داشته باشید

12- شور و اشتیاق خود را بیان کنید

13- کاری که دوست دارید؛ انجام دهید

14- کتاب خوب بخوانید؛ کتاب‌هایی  که در توان‌افزایی کمک کننده‌اند

15- متعادل باشید

16- قدردان چیزهای کوچکی که لبخند به لبتان می آورد؛ باشید

17- هفته‌ایی یک بار برای خود وقت بگذارید

18- برای خانواده؛ والدین؛ همسر و فرزندان خود وقت بگذارید

19- با دوستان قدیمی خود وقت صرف کنید

20- در گردهمایی اجتماعی محل کار شرکت کنید

تهیه کننده : ملیحه مکی آبادی کارشناس آموزشی گروه ارتقاء سلامت