دانشکده بهداشت شیراز
تاثیر مداخله ی آموزشی سلامت روان و سبک زندگی بر رفتار های ارتقاء دهنده سلامت در زنان سالمند تحت پوشش پزشک خانواده
یکی از مهمتـرین چـالشهـای جهـان امـروز، افـزایش جمعیـت سـالمندان است افزایش جمعیت سالمندان منجر به افزایش احتمال بروز ناتوانیها و محدودیتهای عملکردی و سایر اختلالات سلامت روان خواهد شد بنابراین، باید تمرکز مضاعفی بر ارتقای سلامت و بهبود کیفیت زندگی آنها شود.
طبق آمار ارائه شده توسط سازمان جهانی بهداشت، وضعیت سلامت افراد به رفتارها و سبک زندگی آنها بستگی دارد 60% مرگ و میرهای جهانی و 80% مرگ و میرها در کشورهای در حال توسعه مربوط به سبک زندگی ناسالم است. سبک زندگی ارتقا دهنده سلامت معیاری است که برای تعیین سلامتی استفاده می شود. در این نوع سبک زندگی، افراد رفتارهایی را برای ارتقای سلامت به صورت آگاهانه، مستمر و روزانه انجام می دهند. مطالعات نشان میدهد سبک زندگی سالم در سالمندی به دلیل پیشگیری از عواقب خطرناک بیماریهای مزمن و بهبود کیفیت زندگی آنان از اهمیت والایی برخوردار است. رفتارهای ارتقاء دهنده سلامت در سالمندان به دلیل تاثیر بر حفظ عملکرد و استقلال سالمند و کاهش هزینه های مربوط به مراقبت های بهداشتی اهمیت بیشتری می یابد. این موضوع به ویژه برای زنان که نسبت به مردان به سبب عوامل بیولوژیکی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی آسیب پذیرتر هستند از اهمیت بالاتری برخوردار است.
هدف ارتقاء سلامت سالمندان بالا بردن سطح سلامت عمومی جامعه و فرصتی برای پدید آمدن سالمندانی "سالم" و "فعال" است، یکی از موثرترین اقدامات جهت ارتقاء سلامت سالمندان، آموزش می باشد. ارتقای سلامت و مدیریت بیماریهای مزمن کمک زیادی به ارتقای سلامت روان میکند. سلامت روان بخش جدایی ناپذیر از سلامت، به ویژه در سالمندان است. سازمان جهانی بهداشت، سلامت روان را حالتی از رفاه که در آن فرد می تواند به تواناییهای خود پی ببرد، با استرسهای عادی زندگی کنار بیاید و کار مولد و مثمر ثمر داشته باشد و همچنین قادر باشد به جامعه خود کمک کند می داند. تقریباً 20 درصد از سالمندان، از یک اختلال روانی (به استثنای اختلالات سردرد) رنج می برند و 6/6 درصد از تمام ناتوانی های سالمندان (سال های زندگی تعدیل شده با ناتوانی - DALYs) به اختلالات روانی و عصبی نسبت داده می شود. با این حال، علائم سلامت روان ضعیف در سنین بالاتر گاهی اوقات به عنوان بخشی از فرآیند سالمندی نادیده گرفته می شود. از سوی دیگر زنان در مقایسه با مردان عموماً از سلامت روان ضعیف تری برخوردار هستند به علاوه کاهش یا از بین رفتن روابط اجتماعی بر سلامت روان زنان سالمند تأثیرگذارتر است. بنابراین با توجه به اهمیت دوران سالمندی در جوامع امروزی، برنامهریزی و ارائه آموزش در رابطه با اصلاح سبک زندگی و ارتقاء سلامت روان می تواند به ارتقاء سلامت این قشر از جامعه کمک کند تا بتوانند علاوه بر سلامت جسمانی، سلامت روان و عملکرد شناختی خود را حفظ کنند، فعالانه در جامعه حضور داشته باشند.
این مطلب از از پایاننامهی " راضیه اسدی" دانشجوی کارشناسی ارشد سلامت سالمندی به راهنمایی دکتر "مهین نظری " و با عنوان" تاثیر مداخله ی آموزشی سلامت روان و سبک زندگی بر رفتار های ارتقاء دهنده سلامت در زنان سالمند تحت پوشش پزشک خانواده " استخراج گردیده است.