تحلیل عاملی تکنیکی است که کاهش تعداد زیادی از متغیرهای وابسته به هم را به صورت تعداد کوچکتری از ابعاد پنهان یا مکنون (عاملها) امکان پذیر می سازد. بطوریکه در آن کمترین میزان از دست رفتن اطلاعات وجود داشته باشد. هدف اصلی آن، خلاصه کردن داده هاست.

تحلیل عاملی از جمله روشهای چند متغیره است که در آن، متغیرهای مستقل و وابسته مطرح نیست. مساله اساسی تعیین این مطلب است که آیا تعداد زیادی متغیر اصلی را می توان به مجموعه کوچکتری از متغیرها، با کمترین میزان ریزش اطلاعات تبدیل کرد؟

 

به طور کلی هدف از تجزیة عامل ها به شرح زیر خلاصه می شود:

الف- تفسیر وجود همبستگی درونی بین تعدادی صفت قابل مشاهده از طریق عواملی که قابل مشاهده نیستند که آنها را عامل گویند.

ب- ارائه روشی برای ترکیب و خلاصه کردن تعداد زیادی از متغیرها در تعدادی گروه متمایز.

تحلیل عاملی بر دو نوع تحلیل عاملی اکتشافی  و تحلیل عاملی تأییدی  است. در تحلیل عاملی اکتشافی، پژوهشگر در صدد کشف ساختار زیربنایی مجموعة نسبتاً بزرگی از متغیرهاست و پیش فرض اولیه آن است که هر متغیری ممکن است با هر عاملی ارتباط داشته باشد. به عبارت دیگر پژوهشگر در این روش هیچ نظریة اولیه ای ندارد.

مفروضات تحلیل عامل اکتشافی شامل مراحل  زیر است:

1)      حجم نمونه

2)      نرمالیتی

3)      داده پرت

4)      همبستگی بین گویه ها

5)      عامل پذیر بودن سوالات

انجام تحلیل عاملی اکتشافی در نرم افزار SPSS شامل 4 مرحله است:

الف) تحلیل ابتدایی( Preliminary Analysis )؛

 ب) استخراج عوامل(( Factor Extraction؛

 ج) گردش(  Rotation )؛

  د) تفسیر( Interpretation).

این مطلب از جلسه ژورنال کلاب "ابوبکر جعفر نژاد" دانشجوی دکتری تخصصی اپیدمیولوژی با عنوان" کاربرد spss در فاکتور آنالیز اکتشافی و تفسیر خروجی آن " استخراج گردیده است.