خودمراقبتی یعنی مراقبت از خود، یعنی اینکه ما برای حفظ سلامت و شادابی خود، کارهای روزمره کوچکی انجام دهیم تا زندگی بهتر و سالم تری داشته باشیم . خودمراقبتی شامل اقداماتی است آموختنی ، آگاهانه و هدفمند که هر فردی برای خود، خانواده ودیگران انجام می دهد تا سالم بماند، از سلامت جسمی و روانی خود حفاظت کند، نیازهای اجتماعی خود را برآورده سازد، از بیماری ها یا حوادث پیشگیری کند، از ناخوش ها و بیماری های مزمن مراقبت کند و نیز از سلامت خود بعد از بیماری حاد یا ترخیص از بیمارستان حفاظت کند. خود مراقبتی به وضوح موجب افزایش کارآیی و مهارت های فردی ما می شود.

خود مراقبتی شامل تصمیمات و اقداماتی است در جهت سلامت،پیشگیری از خطرات و آسیب های اجتماعی و توانایی رفع نیازهای جسمی و روانی و اجتماعی خود.

با انجام برخی اصول ساده خودمراقبتی می­توان دستیابی به سلامت، نشاط و شادابی را در زندگی ایجاد کرد .

با خودمراقبتی می توانیم :

•  استرس خود را کاهش دهیم.
• اعتماد به نفس خود را بازیابیم و تقویت کنیم.
•  شور و شوق جوانی و انگیزه موفقیت خود را حفظ کنیم و افزایش دهیم.
• جوانی سالم، ایمن و با نشاط را تجربه کرده و سلامت سایر دوران های زندگی خود را تضمین کنیم.
• بهتر درس بخوانیم و آینده شغلی بهتری داشته باشیم.
• آینده بهتری را برای خود ، خانواده ، دوستان و کشورمان رقم بزنیم.

1-خودمراقبتی جسمی

• خوردن منظم غذای سالم : صبحانه ، ناهار ، شام و میان وعده های سالم ، مصرف 5 وعده میوه و سبزی در روز
• انجام ورزش روزانه : پیاده روی ، دویدن ، شنا ، ورزش های رزمی و …
• انجام معاینات پزشکی ادواری و منظم پیشگیرانه
• دریافت خدمات و مراقبت های پزشکی مورد نیاز
• استراحت کافی هنگام بیماری
• انجام فعالیت های جسمی منظم
• داشتن خواب و استراحت کافی
• رعایت پوشش مناسب و بر اساس فصول سال
• رفتن به تعطیلات
• اجتناب از وسایل ، لوازم و رفتارهای پر خطر

2- خودمراقبتی روانی

• احساس ارزش ، خوشبینی و امید

احساس اعتماد به نفس کافی

• اختصاص وقت و زمان روزانه برای تفکر و تأمل
• انجام اقدامات لازم برای کاهش تنش و استرس
• توجه به تجارب، آرزوها ، افکار و احساسات خود
• اختصاص زمان مناسب برای رفتن به دامن طبیعت
• مراجعه به روان پزشک یا روان شناس در صورت بروز مشکل یا ناراحتی روانی

3-خودمراقبتی عاطفی 

• عامل مهربانانه با خود و دیگران
• افتخار به خود
• گریه کردن درمواقعی که لازم است
• جستجوی چیزهایی برای خندیدن
• بیان خشم خود به روشی سازنده
• اختصاص وقت برای بودن در کنار والدین و برادر و خواهر
• مطالعه کتاب هایی که دوست شان داریم

4-خودمراقبتی معنوی

• اختصاص زمان روزانه برای عبادت و نیایش
• تلاوت و شنیدن آیات قرآن
• انجام کارهای خیر
• کمک به نیازمندان
• شکرگزاری نعمت های الهی
• شرکت در مراسم و مناسک دینی و مذهبی

5-خودمراقبتی اجتماعی

• برقراری ارتباط با خانواده و حضور در کنار افراد مورد علاقه
• معاشرت با دوستان /همکاران
• خوردن ناهار یا میان وعده روزانه با دوستان/همکاران
• گفتگوی روزانه با دوستان/همکاران
• اختصاص وقت کافی برای انجام کامل امور محوله خانواده/همکاران
• تعیین حد و مرز خود با دوستان /همکاران
• عضویت در تشکل های گروهی
• خلاقیت و انگیزه در محیط کار

درپایان :  فراموش نکنیم اگر خودمان را دوست داریم باید مراقب سلامتی خود باشیم.

ملیحه مکی آبادی کارشناس آموزشی گروه ارتقاء سلامت