دلبستگی مادر به جنین یکی از جنبه‌های مهم روان‌شناختی دوران بارداری است که تأثیرات عمیقی بر سلامت جسمی و روانی مادر و جنین دارد. این پیوند عاطفی از همان هفته‌های اولیه بارداری آغاز می‌شود و به مرور زمان با رشد جنین و آگاهی مادر از وجود او تقویت می‌شود. احساس عشق و مسئولیت‌پذیری نسبت به موجودی که درون رحم در حال رشد است، زمینه‌ساز مراقبت بهتر مادر از خود و جنین می‌شود.

این دلبستگی تنها یک احساس ساده نیست، بلکه مجموعه‌ای از عوامل جسمی، روانی و اجتماعی در شکل‌گیری آن دخیل هستند. برای مثال، سلامت روانی مادر و میزان حمایتی که از سوی همسر، خانواده و جامعه دریافت می‌کند، نقش مهمی در تقویت این پیوند دارد. مادرانی که از حمایت کافی برخوردارند، معمولاً احساس نزدیکی بیشتری به جنین خود دارند و این احساس تأثیر مثبتی بر رفتارهای مراقبتی آنان می‌گذارد.

تحقیقات نشان داده است که دلبستگی قوی مادر به جنین می‌تواند به کاهش استرس و اضطراب دوران بارداری کمک کرده و احتمال رفتارهای پرخطر مانند مصرف دخانیات یا تغذیه نامناسب را کاهش دهد. علاوه بر این، بر پیامدهای زایمانی از جمله: وزن مناسب هنگام تولد، پیشگیری از زایمان زوردرس، افزایش توانمندی مادران در زایمان طبیعی و وزن مناسب هنگام تولد تاثیر بسزایی دارد.

از سوی دیگر دلبستگی مادر به جنین  زمینه‌ساز روابط عاطفی مثبت‌تر پس از تولد است، به طوری که مادران با دلبستگی قوی‌تر، پس از تولد فرزندان خود راحت‌تر می‌توانند با آنان ارتباط برقرار کنند و نیازهای آنان را درک کنند.

در مقابل، نبود دلبستگی کافی یا ضعف در این پیوند می‌تواند پیامدهای منفی به همراه داشته باشد. استرس، افسردگی و عدم آگاهی از اهمیت ارتباط با جنین، عواملی هستند که می‌توانند این فرآیند را مختل کنند. به همین دلیل، ارائه آموزش‌های لازم به مادران باردار و حمایت از آنان از اهمیت زیادی برخوردار است.

در نهایت، باید توجه داشت که دلبستگی مادر به جنین تنها یک مسئله روان‌شناختی نیست، بلکه مفهومی چندبعدی است که به سلامت خانواده و جامعه مرتبط است. ارتقای آگاهی در این زمینه و تقویت این پیوند از طریق برنامه‌های آموزشی و حمایتی می‌تواند تأثیرات مثبتی بر سلامت مادران و فرزندان داشته باشد و زمینه‌ساز نسلی سالم‌تر و توانمندتر شود.

 نرگش مبشری دانشجوی دکترا آموزش بهداشت و ارتقاء سلامت