روز جهانی زمین پاک

زمین، این کره سبز و آبی منظومه شمسی، میلیون ها سال است که موجودات بسیاری را در آغوش خود جای داده است. گیاهان، حیوانات و انسان ها همه در بستر این سیاره جان می گیرند، تغذیه می کنند و از منابعی که سخاوتمندانه در اختیارشان قرار گرفته است، بهره می برند. با پیشرفت تکنولوژی های نوین، زمین به عنوان گهواره و مهد تمدن بشری همچنین زیستگاهی برای گونه های متنوع جانوری، همواره در معرض خطر و آسیب هایی است که در آینده، سلامت جوامع مختلف را در هر نقطه از دنیا به چالش خواهد کشید.

زیستن در محیط های آلوده به انواع آلاینده ها، زباله ها، پسماندهای صنعتی و خانگی درکنار آلودگی های صوتی به عنوان تهدیدی برای اکوسیستم ها بوده و محیط زیست شهری، مخاطره آمیزترین نوع زندگی در عصر حاضر است.

اهمیت این کره خاکی و نقش آن در سرنوشت ما، باعث شده تا روز 22 آوریل مطابق با 2 اردیبهشت را در تقویم بین المللی به نام روز زمین پاک نام گذاری کنند؛ روزی برای زمین تا همه مردم، حواس پرتی های شان را کنار بگذارند و کمی بیشتر به زیستگاه شان توجه کنند. این روز هرساله در بیشترکشورهای جهان از جمله ایران جشن گرفته می­‌شود و تمام هفته به وقایع محیط زیستی اختصاص داده می شود. در ایران همزمان با این روز، هفته محیط زیست شروع می شود. از برنامه های مهم سازمان حفاظت محیط زیست در این روز، اقدامات مردمی و دولتی در جهت معرفی افراد و سازمان های موفق در این زمینه و اجرای برنامه های عمومی نظیر پاکسازی محیط به خصوص کوهستان ها، پارک ها و اماکن عمومی توسط داوطلبین است.

نکاتی برای داشتن زمین پاک:

1- سعی کنیم تا حد امکان استفاده از کاغذ را به حداقل رسانده و مواردی را جایگزین آن کنیم. مثلا تا حد امکان قبض‌های مختلف را از طریق اینترنت پرداخت کنیم.

2- هرسال نهالی را به طبیعت هدیه کرده تا از این طریق بتوانیم به رشد فضای سبز و جنگل ها کمک کنیم.

3- در مصرف آب صرفه ‌جویی کرده و دقایق طولانی بی‌دلیل آب را باز نگذاریم .

4-اگر قصد رفتن به سفر را داریم، حتما مسافرت با قطار را در اولویت قرار دهیم. تحقیقات نشان می‌دهد که دی اکسید کربنی که قطارها برای زمین تولید می‌کنند 4 تا 15 درصد کمتر از هواپیما هاست.

5- درصورتی که برای گذراندن تعطیلات یا استراحت به اماکن عمومی، پارک ها و محیط زیست کوهستان می رویم، حتماً به همراه خود، کیسه زباله داشته و به فرزندانمان نیز رعایت پاکی محیط را آموزش دهیم.

6- ساعت بیرون گذاشتن زباله را به خاطر بسپاریم و سعی کنیم در همان ساعت زباله را با پوشش کامل در محل مناسب قرار داده تا سهم خود را هر چند کوچک در پاکی محل زندگی خود ادا نمائیم.

8- پلاستیک ها از مواد غیر قابل تجزیه هستند که می توان میزان مصرف آنها را با انتخاب الگوی مصرف صحیح کاهش داد. مانند جایگزین کردن کیسه پارچه ای به جای استفاده از کیسه نایلونی.

9- کاغذهای باطله، شیشه، آلومینیوم و ... را همراه با سایر زباله های خانگی دور نریخته، هر یک از آنها را تفکیک شده در جعبه ها یا ظروف مخصوص جمع آوری کنیم.

10-از دور ریختن موادی که اساساً دارای ارزش اقتصادی هستند خودداری کنیم.

11- به بازیافت زباله اهمیت داده و در جهت کمک به این حرکت مفید زیست محیطی اقدام کنیم.

12- درحرکت های اجتماعی مانند پاک سازی کوهستان، رودخانه ها و جنگل ها از زباله، شرکت کنیم.

با توجه به اهمیت محیط زیست سالم در زندگی امروز، نقش فرهنگ سازی در کاهش آسیب های حاصل از تخریب ها و آلاینده های رو به گسترش در شهرها، کمتر از خدمات دستگاه های اجرایی و شهری نبوده و این امر می تواند در نهادینه ساختن باور پاک زیستن برای نسل های آینده، تاثیر به سزایی داشته باشد.

کاهش بار آلاینده ها به ویژه زباله و پسماندهای خانگی و نیز پیشگیری از انتشار آن در سطح شهرها با وجود پیشرفت های محسوس در جمع آوری آنها در قالب خدمات شهری شهرداری ها؛ باز هم نیازمند ورود سازمان های مردم نهاد و نیز آحاد مردم در قالب این انجمن های زیست محیطی است.

روز جهانی زمین پاک در سراسر دنیا، به عنوان نمادی از ترویج فرهنگ حفاظت و نگهداری از محیط زیست و محیطی که در آن زندگی بشری به رشد و بالندگی می رسد؛ فرصتی مغتنم برای توجه به این فرهنگ سلامت محور و آینده نگر است.
تهیه کننده: مهناز زادانی فرد- کارشناس بهداشت عمومی

منابع:

https://www.wikiniki.org/what-to-do-on-world-earth-day

https://www.aftabir.com/articles/view/social/environment/

https://www.karnaval.ir/blog/earth-day