سرطان دهانه رحم در دهانه رحم زنان (ورودی رحم از واژن) ایجاد می شود.

ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) بیشتر مواقع از طریق تماس جنسی منتقل می شود و بیشتر افراد مدت کوتاهی پس از شروع فعالیت جنسی به HPV آلوده می شوند. در بیش از 90 درصد آنها اگر بموقع تشخیص داده شود  در نهایت عفونت در بدن آنها از بین می رود. اگرچه بیشتر عفونت های HPV خود به خود برطرف می شوند و هیچ علامتی ایجاد نمی کنند، عفونت مداوم می تواند باعث سرطان دهانه رحم در زنان شود. سرطان دهانه رحم چهارمین سرطان شایع در زنان است. در سال 2018، حدود 57 هزار زن در سراسر جهان مبتلا به سرطان دهانه رحم تشخیص داده شدند و حدود 311 هزار  زن بر اثر این بیماری جان خود را از دست دادند.

رویکردهای پیشگیری از سرطان دهانه رحم

رویکردهای موثر اولیه واکسیناسیون(HPV)  و پیشگیری ثانویه (غربالگری و درمان ضایعات پیش سرطانی) از بیشتر موارد سرطان دهانه رحم جلوگیری می کند. زمانی که سرطان دهانه رحم تشخیص داده می شود، یکی از موفق ترین انواع سرطان قابل درمان است، به شرط اینکه به موقع تشخیص داده شود و به طور موثر مدیریت شود. سرطان هایی که در مراحل پایانی تشخیص داده می شوند نیز با درمان مناسب و مراقبت های تسکینی قابل کنترل هستند.با یک برنامه جامع ( پیشگیری، غربالگری و درمان)، سرطان دهانه رحم می تواند به عنوان یک مشکل بهداشت عمومی در طی یک نسل حذف شود.

سرطان دهانه رحم تا زمانی که به موقع تشخیص داده شود و به طور موثر مدیریت شود، قابل پیشگیری و درمان است. با این حال، این چهارمین شکل شایع سرطان در بین زنان در سراسر جهان است، که این بیماری جان بیش از 300000 زن را در سال 2018 گرفت. تعداد کمی از بیماری ها به اندازه سرطان دهانه رحم منعکس کننده نابرابری های جهانی هستند. نزدیک به 90 درصد از مرگ و میرها در سال 2018 در کشورهای با درآمد کم و متوسط ​​رخ داده است. اینجاست که بار سرطان دهانه رحم بیشتر است، زیرا دسترسی به خدمات بهداشت عمومی محدود است و غربالگری و درمان این بیماری به طور گسترده اجرا نشده است.

در کشورهای با درآمد بالا، برنامه هایی وجود دارد که به دختران امکان می دهد علیه HPV واکسینه شوند و زنان به طور منظم غربالگری شوند و به اندازه کافی درمان شوند. غربالگری اجازه می دهد تا ضایعات پیش سرطانی در مراحلی که به راحتی قابل درمان هستند شناسایی شوند. در کشورهای با درآمد کم و متوسط، دسترسی محدودی به این اقدامات پیشگیرانه وجود دارد و سرطان دهانه رحم اغلب تا زمانی که بیشتر پیشرفت نکرده و علائم ایجاد شود، شناسایی نمی شود. علاوه بر این، دسترسی به درمان ضایعات سرطانی (به عنوان مثال، جراحی سرطان، رادیوتراپی و شیمی درمانی) ممکن است محدود باشد و در نتیجه میزان مرگ و میر ناشی از سرطان دهانه رحم در این کشورها افزایش یابد.

کنترل سرطان دهانه رحم

استراتژی جهانی برای حذف سرطان دهانه رحم به عنوان یک مشکل بهداشت عمومی، که توسط مجمع جهانی بهداشت در سال 2020 تصویب شد، یک رویکرد جامع برای پیشگیری و کنترل سرطان دهانه رحم را توصیه می کند. اقدامات توصیه شده شامل مداخلات در طول زندگی است. پیشگیری از سرطان دهانه رحم باید شامل مولفه هایی از آموزش جامعه، بسیج اجتماعی، واکسیناسیون، غربالگری، درمان و مراقبت های تسکینی باشد.

دکتر لیلا قهرمانی عضو هیات علمی گروه آموزش بهداشت و ارتقاء سلامت