مراقبت های لثه در دوران بارداری :

یکی از شایع ترین بیماری های دهان و دندان در دوران بارداری، التهاب لثه می باشد. ژنژیویت‌، عفونت‌ یا التهاب‌ لثه‌، یکی از بیماری های بافت‌ لثه است که موجب التهاب و بروز عفونت در این بافت شده و سبب تخریب آن می شود. در این دوران به دلیل تغییرات هورمونی، جریان خون افزایش پیدا می کند و در برخی افراد باعث فشار خون می شود. این افزایش خون در لثه نیز رخ می دهد. در نتیجه لثه ها ملتهب و متورم می شوند.

التهاب لثه معمولا در سه ماهه دوم یا سوم ایجاد شده و شدت آن تا ماه هشتم افزایش می یابد، اما در دوران پس از زایمان روند کاهشی پیدا می کند. علائم التهاب لثه، تنفس بدبو، متورم و قرمز شدن لثه می باشد و معمولا هنگام مسواک زدن خونریزی ایجاد می شود. البته خونریزی از لثه، طبیعی بوده و به دلیل مبارزه با میکروب ها و باکتری های پلاک می باشد. التهاب لثه در دوران بارداری کاملا طبیعی و بی خطر است، اما باید کنترل شود.

پژوهش‌های متعدد نشان می دهد، مادرانی که بیماری لثه دارند، بیشتر دچار عوارض بارداری می‌شوند. به خصوص خطر زایمان زودرس و تولد نوزاد با وزن کم، در مادران مبتلا به بیماری لثه بیشتر است. در زمان بارداری ممکن است دانه های ریز سفید و قرمز رنگی روی لثه ها ایجاد شود که به این دانه ها، تومور های حاملگی می گویند. این دانه ها بعد از زایمان باید از بین بروند. در غیر این صورت مراجعه به پزشک ضروری است. حساسیت لثه و تومور حاملگی ممکن است باعث شود خانم باردار نتواند به خوبی از مسواک یا نخ دندان استفاده کند. در نتیجه پلاک میکروبی که عامل پوسیدگی است مدت زیادی روی سطح دندان ها باقی می ماند.

خطرناک ترین بیماری در دوران بارداری عفونت لثه می باشد. کمبود کلسیم و کم خونی در دوران بارداری می تواند زمینه ساز عفونت لثه شود. عفونت لثه، به زایمان زودرس یا سقط جنین می انجامد.

بعضی خانم ها معتقدند که با هر حاملگی و تولد هر نوزاد، تعدادی از دندان هایشان پوسیده شده و از بین رفته می رود. زیرا جنین کلسیم خود را از دندان های مادر تأمین می کند. این عقیده اعتبار علمی ندارد. تحقیقات نشان داده است که حاملگی به طور مستقیم در ایجاد پوسیدگی دندان های مادر نقش ندارد. پوسیدگی و از دست دادن دندان ها در دوران حاملگی، به دلیل رعایت نکردن اصول بهداشت دهان و دندان اتفاق می افتد.

خانم های باردار توجه داشته باشند که در دوران حاملگی باید بیشتر بهداشت دهان و دندان را رعایت کنند. زیرا در این دوران شرایطی به وجود می آید که احتمال پوسیدگی و بیماری لثه افزایش می یابد. بیماری صبحگاهی که در سه ماهه اول بارداری ممکن است وجود داشته باشد، استفراغ های مکرردراین دوران، ویار، همچنین کاهش ظرفیت معده به خصوص در ماه های آخربارداری می تواند باعث پوسیدگی دندان ها شود.

پیشگیری‌ از بروز بیماری ژنژیویت در دوران بارداری:

بهتر است مادران قبل از شروع دوران بارداری، به بررسی وضعیت دندان هایشان بپردازند. اگر دندان پوسیده ای وجود دارد، حتما آن را ترمیم کنند. معمولا پزشکان برای زنان باردار، از سه ماه قبل از بارداری اسید فولیک و کلسیم تجویز می نمایند که این امر از بسیاری از مشکلات در بارداری جلوگیری می کنند.

یکی از مهمترین کارهایی که مادر باردار باید انجام دهد، مسواک زدن بعد از هر وعده غذایی و استفاده از نخ دندان می باشد. مسواکی که استفاده می شود باید برس نرمی داشته باشد تا خونریزی و التهاب لثه را تشدید نکند. همچنین استفاده از نخ دندان، نه تنها از پوسیدگی دندان ها جلوگیری می کند، بلکه باعث کاهش التهاب لثه می شود. برای جلوگیری از عفونت لثه بهتر است در هفته سه بار، از دهانشویه های آنتی باکتریال بدون الکل استفاده شود. در مورد مصرف ویتامینC، نیز بسیار تاکید شده است. استفاده از میوه ها و سبزیجات به مقدار دو یا سه سهم در روزمفید است. دخانیات و نوشیدنی های حاوی الکل نه تنها بر تشدید بیماری های دهان و دندان تاثیر می گذارند، بلکه موجب نارسایی هایی در جنین و حتی سقط می شوند.

خانم های باردار باید توجه داشته باشند که در صورت رو به رو شدن با خونریزی زیاد لثه، حتما به دندانپزشک مراجعه نمایند. شل شدن دندان ها، خونریزی و التهاب لثه، بوی بد دهان و هرمورد غیر طبیعی دیگر، باید توسط دندانپزشک بررسی شود. بهترین زمان جهت مراجعه برای دریافت خدمات دندانپزشکی، سه ماهه دوم بارداری می باشد. درمان های اورژانسی دندانپزشکی در هر دوره و زمانی از حاملگی می تواند انجام شود. بنابراین به هیچ وجه نباید برای تسکین درد دندان، به مدت طولانی از مسکن ها استفاده کرد، بلکه باید سریعاً به دندانپزشک مراجعه نمود. مصرف خودسرانه هر دارو در این دوران، ممکن است برای مادر و جنین خطرناک باشد.

تهیه کننده : مهناز زادانی فرد- کارشناس بهداشت عمومی

منابع:

https://eazphcp.tbzmed.ac.ir/uploads//User/43/Dandan/MohtavayeAmouzeshi/

https://www.beytoote.com/baby/hygiene-mother/tumult-gingiva.html