مشکلات دندانپزشکی در سالمندان از خشکی دهان گرفته تا بیماری های پریودنتال می توانند شایع باشند. از آنجا که مشکلات دندانی سالمندان و سلامت دهان و دندان آنها مستقیماً بر سلامت بقیه بدن تأثیر می گذارد، این مسائل باید جدی گرفته شوند. مراقبت از دندان ها و لثه ها در سالمندان به اندازه سلامت قلب یا گوارش در آنها اهمیت دارد.

قبل از انجام هر گونه خدمات دندانپزشکی برای سالمندان باید از مشکلات آن ها آگاه شد. در افراد سالمند پیشگیری نقش مهمی در تأمین سلامت این گروه بر عهده دارد. از مشکلات رایج افزایش سن، کاهش تدریجی بزاق در دهان است. خشکی دهان یکی از مشکلاتی است که موجب می‌شود جویدن و بلعیدن غذا سخت شده و مزه غذا‌ها کمتر احساس شود. افراد سالمند به دلیل کاهش حس چشایی و بویایی سمت غذاهایی می روند که معمولا طعم و مزه آن ها قوی تر است. مانند غذاهای شور و شیرین. این نوع تغذیه هم با قند بیشتری که دارد در محیط کم بزاق دهان، باعث سوزش دهان، کاهش اشتها و پوسیدگی بیشتر دندان ها می شود.

تغییراتی که در بافت دندان افراد سالمند ایجاد می شود شامل تغییر رنگ مینای دندان ها، ایجاد حفره و پوسیدگی در دندان، قرمز و متورم  شدن لثه ها و حساسیت دندان است. در سایش دندانی با از دست دادن مینا، عاج نیز دستخوش تغییر می شود. افزایش میزان پوسیدگی های ریشه دندان از مشکلات شایع دیگر این گروه سنی است.نتایج تحقیقات صورت گرفته نشان می دهد که در ایران مهم ترین تغییر سالمندی در دهان، از دست دادن دندان هاست. به طوری بیش از نیمی از افراد سالمند ساکن در شهر و روستا مشکل بی دندانی دارند. عده کثیری از این افراد حتی فاقد پروتزهای متحرک یا همان دندان مصنوعی نیز هستند. متوسط دندان های باقیمانده بین 4 تا 8 عدد گزارش شده که در اغلب موارد مشکلات پریودنتال وجه غالب آن ها بوده است سلامت دهان نه تنها بر بقیه بدن تأثیر می گذارد، بلکه می تواند بر سلامت کلی بدن نیز تأثیر بگذارد. بر همین اساس ما سعی کرده ایم در این مقاله با بررسی مشکلات دندانی در سالمندان راهکارهایی را برای پیشگیری از بیماری های دهان و دندان در آنها را ارائه دهیم تا بتوان از عوارض مشکلات دندانپزشکی در سالمندان پیشگیری کرد. برای آگاهی از شایع ترین مشکلات دندانپزشکی در سالمندان ادامه مقاله را تا انتها بخوانید.

پروتزهای نامناسب می تواند عامل تغذیه نامناسب در میان سالمندان باشد. وقتی فردی دندان های طبیعی خود را از دست می دهد، استخوان های فک او شروع به جمع شدن می کند و منجر به این می شود که فک به طور مداوم خود را “بازسازی” می کند. دندانهای مصنوعی تا زمانی که خوب جا بیفتند شروع به لیز خوردن می کنند. بنابراین، سالمند ممکن است نوع غذای خود را محدود کند زیرا غذا خوردن برای آنها در این شرایط بسیار سخت است.

در این راستا هر گونه فعالیت دندانپزشکی برای این بیماران با در نظر گرفتن اصول ضروری قابل انجام است. از جمله راه‌های مؤثر برای رفع خشکی دهان در دوره سالمندی استفاده از محلول‌های شستشوی دهان با توصیه دندانپزشک، پرهیز از مصرف خودسرانه دارو و دخانیات، شست و شوی دهان با آب قبل از غذا، نوشیدن مایعات به ویژه آب به میزان شش تا هشت لیوان و به صورت جرعه جرعه، مصرف میوه و سبزی های تازه و پرهیز از مصرف غذا‌های شور یا بسیار ترش است.

برای پیشگیری از درد، مشکلات دهان و دندان و وارد آمدن هزینه های سنگین درمان در دوران سالمندی حتما  رعایت معاینات منظم دندان پزشکی را در برنامه خود قرار دهید. برای مراقبت بهتر از دندان ها در سالمندی نیز باید دو بار در روز مسواک بزنید و نخ دندان بکشید.

دکتر عبدالرحیم اسداللهی استادیار گروه ارتقاء سلامت