آنتی بیوتیک چیست ؟

آنتی بیوتیک ها داروهای قدرتمندی هستند که با نوعی از میکروب ها مبارزه می کنند.استفاده صحیح و بجا از آنتی بیوتیک ها برای درمان موثر بیماری های عفونی بسیار مهم است اما متاسفانه شاهد استفاده های نادرست یا ناقص از این داروهای ارزشمند در میان مردم هستیم و این مشکلات ناگوار را به وجود آورده است که یکی از مهمترین آنها مقاومت میکروبی است.

 تعریف مقاومت میکروبی:

مقاومت میکروبی نوعی مقاومت دارویی است که در طی آن یک میکروارگانیسم علیرغم وجود آنتی بیوتیک در محیط می تواند زنده بماند تغییرات ژنتیکی از جمله جهش که در باکتری ها رخ می دهد منجر به مقاوم شدن آن ها و ظهور  باکتری های مقاوم به آنتی بیوتیک ها می شوند. در واقع مصرف بی­رویه، نامناسب یا بیش از حد آنتی­بیوتیک­ها سبب گسترش مقاومت میکروبی می­شود .میکروب ها با ایجاد ژن مقاوم در برابر آنتی بیوتیک،این مقاومت را از نسلی به نسل دیگر منتقل می کنند. اینجاست که باوجود تجویز آنتی بیوتیک در مقادیر بالا نه­تنها نتیجه حاصل­نمی­شود بلکه­عوارض  جانبی بیشتری بجای گذاشته و عفونت پایدارمی­ماند.

ایران یکی از کشورهایی است که با تجویز بیش از اندازه این داروها رو به روست. مصرف آنتی بیوتیک در این کشور تقریباً برابر با کل مصرف در اروپاست. حدود یک سوم مردم گمان می‌کنند که آنتی بیوتیک ها در سرماخوردگی معمولی موثر واقع می شوند اما دارای آنتی بیوتیک در این گونه  عفونت ها کاربردی ندارد.

نکات مهم

در صورت ابتلا به بیماری های ویروسی از پزشک تقاضای آنتی بیوتیک نکنید و پزشک را برای تجویز آنتی بیوتیک تحت تاثیر قرار ندهید.

دوره درمان را حتی در صورت بهبود علائم کامل نمایید، داروهای آنتی بیوتیک مطابق دستور پزشک مصرف نمایید.

داروهای آنتی بیوتیک خود را برای بیماری دیگران پیشنهاد نکنید حتی اگر علائم شما یکسان باشد.در مورد نحوه مصرف صحیح آنتی بیوتیک ها و پزشک و داروساز مشورت نمایید.

در صورتی که پس از اتمام داروی آنتی بیوتیک علائم بیماری هنوز ادامه داشت به جای تهیه دوباره همان آنتی بیوتیک و تجویز خودسرانه آن حتماً به پزشک مراجعه کنید.

کودکان زیر 15 سال نباید آنتی بیوتیک را به طور خودسرانه مصرف کنند زیرا عوارض جبران ناپذیری روی شنوایی فرد تحمیل می‌کند و ممکن است آسیب های جدی بر کلیه آنها وارد شود.

هرگز از آنتی‌بیوتیک‌های مانده در منزل استفاده نکنید.

در حال حاضر نسبت بالایی از باکتری های مقاوم به آنتی بیوتیک که باعث عفونت های شایع مانند عفونت‌های دستگاه ادراری ،ذات الریه و عفونتهای خون می شوند وجود دارد. مقاومت در برابر آنتی بیوتیک یکی از مهمترین دلایل بستری طولانی‌مدت در بیمارستان است و بودجه سنگینی را به بیمار و جامعه تحمیل می‌کند.

با برداشتن گام‌های ساده پیشگیری از عفونت ها می توان به از بین بردن مقاومت میکروبی  کمک نمود.از جمله شستن دستها ،واکسیناسیون به موقع کودکان، جلوگیری از برقراری تماس با افراد دچار عفونت و...

 برای دسترسی به فایل اینجا کلیک نمایید.

دکتر محمدحسین کاوه عضو هیئت علمی گروه ارتقا سلامت