معایب و مشکلات ناشی از تک‌فرزندی بیشتر از دو یا چند فرزند است

امروزه به علت تغییر سبک زندگی تک‌فرزندی بین زوجین و خانواده‌ها رایج شده است شاید مهمترین دلایل این انتخاب این است که والدین دوست دارند به فرزندشان بیشتر رسیدگی کنند و امکانات مادی و معنوی فقط به یک نفر اختصاص یابد و وقت بیشتری برای تربیت فرزند داشته باشند و توان مالی بیشتری برای رشد و تحصیلات فرزند خود ایجاد کنند.رواج تک‌فرزندی باعث می‌شود جمعیت کشور رو به پیری برود و فضای جوانی و شادابی کمتر دیده شود و ادامه روند تک‌فرزندی در خانواده ها و تداوم آن در جامعه باعث می‌شود که در طول زمان جمعیت کشور کاهش یابد.

مشکلات تک فرزندی  :

1-توجه افراطی و لوس کردن

2-حفاظت بیش از حد و بیش تیماری

3-کوتاهی در تربیت و ادب کردن

4-جبران افراطی ناشی از احساس گناه

5-توقعات غیرمنطقی و غیرواقع بینانه

6-برخورد با بچه همانند یک فرد بالغ

7-تحسین افراطی و بیش از حد

1-توجه افراطی و لوس کردن

توجه افراطی که والدین تک فرزند به سختی می توانند از آن اجتناب کنند، بر دو نوع است : مادی و عاطفی

والدینی که پول زیادی صرف خرید اسباب بازی می کنند ،در اصل سعی دارند در وهله اول به خودشان و بعد تنها فرزندشان به خاطر نداشتن برادر یا خواهر احسس خوبی بدهند. وقتی همه چیز برای بچه فراهم شود ،قدر نمی داند. آنچه کودک بیشتر از هرچیزی نیاز دارد،احساس امنیت و دوست داشتن و محبت است که والدین باید به او هدیه کنند.

راه های پیشگیری از افراط مالی

-برای کودک حدومرز مشخص کنیم.(محدودکردن رسانه های دیجیتال  تلویزیون،موبایل و ....)

-برنامه ریزی از قبل (تسلیم شدن در برابر درخواست بچه زمانی که آشوب می کند، ساده ترین راه خاتمه به آشوب است اما این راه حل ترسوهاست)

-خلق احساس مسئولیت(واگذاری کارهای متناسب با سنکمک کردن در آب دادن گل ها توسط کودک جمع و مرتب کردن اسباب بازی هاو..)

-والدین نه گفتن یادبگیرند .(به صورت هماهنگ با همسرخود در مورد نه گفتن به فرزندتان به توافق برسید)

-فقر را به او هدیه دهید (خوب است که تک فرزندها حتی زمانی که فراوانی و وفور نعمت جزء غیرقابل اجتناب زندگی آنها است ،نداشتن را تجربه نمایند. به طور مثال برخی از اسباب بازی ها که از آنها خسته شده از چشمش دور نگه دارید و بعد از چندماه به او برگردانید تا قدرشان را بهتربداند.)

نکته :در نظر داشته باشیم که اجتناب از افراط مادی مستلزم مقاومت و پایداری است و گاهی اوقات باید صبر و شکیبایی زیادی داشت .اگر بخواهیم بچه ای توانمند و هوشیار بزرگ کنیم که در دنیای بیرون احساس راحتی کند ،باید میانه روی و اعتذال را نگه داریم .

راه های پیشگیری از افراط عاطفی

-زندگی تان را فدا نکنید(صحیح نیست که کودک محور تمام تصمیمات زندگی شود تا دچار خودشیفتگی و این تصور نادرست (که همه باید عاشق من باشند) نشود.

-بگذارید کودکتان ارزش در خلوت خودبودن را کشف کند.(والدین بچه های تک فرزند فکر میکنند باید بچه خودرا بدون توقف در کلاس ها درگیر کنند چون ممکن است احساس تنهایی کند یا پتانسی هایش هدر رود که این تفکر اشتباه است باید والدین بین تعاملات اجتماعی،کلاس های خارج از مدرسه و فرصتی برای تنها خواندن،نقاشی کردن و بازی های طبیعت محور همچون آب بازی و خاک بازی تعادل برقرار کنند.)

راه های پیشگیری از لوس شدن

بچه های لوس ،همیشه نیمه خالی لیوان را می بینند  زیرا همیشه لیوانی پر در اختیارشان بوده است به راه های زیر فکر کنید:

-از بدوتولد کودک،در مورد ارزش های خانواگی خود تصمیم بگیرید.

-محدودیت های شفاف اما انعطاف پذیری را برای بچه در حال رشد خود تعیین کنید.

-اجازه دهید فرزندتان اشتباه کند و بچگی نماید  و  از اشتباهات خود درس بگیرد تاحدی که برای سلامتی او خطرناک نباشد.

-علاوه بر بچه برای خودتان هم خوب باشید . اگر برای خودتان هم وقتی در نظر بگیرید بچه شما  به این خاطر به شما احترام خواهد گذاشت.

-نه گرفتن را فرابگیرید و به آن عمل کنید.

-ارزش پول را با تشویق او به کارکردن بیاموزید، چه کارکردن اضافی برای شما یا محل مطمینی دیگر. وقتی فرزندتان فهمید که پول درآوردن چقدر زحمت دارد قبل از خرج کردن کمی فکر خواهد کرد.

ادامه در قسمت بعد ......

دکتر مسعود کریمی دکترای تخصصی آموزش بهداشت و ملیحه مکی آبادی کارشناس آموزش گروه ارتقاء سلامت