دانش‌آموزان برای اولین بار در مدرسه، وارد محیطی می‌شوند که والدینی برای رفع نیازهای او، رسیدگی به موقع و محافظت از سلامتی کودک حضور ندارند. بنابراین کودک احتمالا برای نخستین بار رعایت نکات ساده‌ای مثل شستن دست قبل از غذا یا تنهایی دستشویی رفتن در یک محیط غیر از خانه را یاد می‌گیرد یا تجربه می‌کند. در روزهای ابتدایی مدرسه اکثر خانواده‌ها به شدت در تکاپوی آماده کردن وسایل مدرسه برای فرزندانشان هستند. بهتر است آن‌ها از نظر رعایت مسائل بهداشتی نیز آماده ورود به یک فضای بزرگتر کنیم.

بچه‌ها باید قبل از سنین مدرسه درمورد نکات بهداشتی ضروری و خودمراقبتی، آموزش‌های لازم را دریافت کنند. اما حضور در مدارس، نبودن والدین در کنار کودک و تعداد زیاد کودکان در کنار هم، موقعیت‌های بالاقوه جدیدی برای انتقال بیماری‌ها ایجاد می‌کند. بنابراین آموزش‌های رعایت بهداشت در مدارس برای نوآموزان باید متفاوت انجام شود. از طرفی دوره نوجوانی نیز با تغییرات فیزیکی و فیزیولوژیک زیادی در دختران و پسران همراه است. ضرورت دارد که تهیه امکانات لازم برای پاکیزگی و رعایت بهداشت عمومی مدارس متوسطه در دستور کار والدین قرار بگیرد. فراموش نکنی که والدین با ایجاد یک الگوی مناسب می‌توانند به بهترین روش کودکان را در خصوص مسائل بهداشتی آموزش دهند. همچنین سعی کنید همراه کودک در رویدادهای بهداشتی شرکت کنید تا مشوقی برای توجه کودک به مسئله بهداشت باشد.

یکی دیگر از وظایف مهم والدین در حفظ و نگه‌داری بهداشت مدارس، تکمیل دوره‌های واکسیناسیون کودکان برای پیشگیری از بیماری‌های واگیردار، چکاپ‌های سالانه از جمله بهداشت دهان و دندان، سنجش بینایی، سنجش شنوایی، سلامت ستون فقرات، بررسی کم خونی، بررسی‌های هورمونی در دوران بلوغ، کمبود ویتامین دی و سایر مشکلات یا اختلالات رایج در کودکان و نوجوانان است.

توصیه های بهداشتی برای حفظ سلامتی دانش آموزان

• به کودکان یاداوری کنید که قبل از خوردن خوراکی یا غذا و بعد از دستشویی رفتن، دستان خود را بشویند.
• روش صحیح شستن دست را به کودکان خود آموزش دهید.
• به کودکان یاد بدهید در زمان سرفه یا عطسه با دستمال یا داخل آرنج، جلوی دهان خود را بگیرند.
• دست نزدن به چشم و بینی را به کودکان یاد بدهید.
• کودکان آموزش ببینند که حتما بعد از شستشوی دست‌ها، آن‌ها را با یک پارچه یا دستمال تمیز خشک کنند.
• در کیف کودک ترجیحا دستمال کاغذی، یک حوله کوچک و سبک، لیوان یا قمقمه شخصی، ضد عفونی‌کننده مناسب و صابون مناسب دست قرار دهید.
• در زمان همه‌گیری یا شیوع بیماری‌هایی مانند آنفولانزا در کودکان، به آن‌ها آموزش دهید که چگونه با زدن ماسک از خود مراقبت کنند.
• به کودکان یاد دهید که از فروشندگان دوره‌گرد خرید نکنند.
• از خوراکی‌های سالم و جذاب برای میان‌وعده دانش‌آموزان استفاده کنید. لبنیات، گلوتن و برخی از میوه‌ها مانند کیوی برای بعضی از بچه‌ها محرک گوارشی هستند.
• به فرزندتان حساسیت‌های دارویی، حساسیت‌های غذایی و موارد خاص مانند حساسیت به گزش را آموزش دهید.
• ناخن‌های دانش‌آموزان باید کوتاه باشد چون در این صورت سطح بهداشت بالاتری دارد.
• روپوش‌ها به محض کثیف شدن یا به صورت هفتگی شسته شوند.
• یکی از نکات مهم بهداشت تغذیه، مصرف صبحانه کامل در خانه است.
• برای حفظ سلامت پاها و ستون فقرات، از کوله‌پشتی و کفش استاندارد و متناسب با سن استفاده شود.
• اصول درست نشستن روی نیمکت و درست ایستادن را آموزش دهید.

علیرضا عباسی- کارشناس ارشد مهندسی بهداشت محیط