واکســن پنوموکــوک بــه شــکل تزریقــی در ســن 2 و 4 و 12 ماهگــی، همزمـان بـا سـایر واکسـنهای همـان گـروه سنــی مطابق جدول زیر تجویــز میشــــود:

میکروب پنوموکوک سبب چه بیماری‌هایی‌می‌شود؟

مـوجــب بیماریهـایی مـــاننـد سینوزیت ( التهــاب در بافــت پوششی سینوسها)، مننــژیــــت )عفونـــت پرده های مغـــز(، عفونت گوش میانی، پنومونی )سـینه پهلو یا ذات الریه( و عفونت خون میشود، ممکن است منجر بـه بستری شدن کودک در بیمارستان، ایجاد عوارض در کودک یا مـرگ شـود.

عفــونـــت پنـــومــوکوک چگونه گستـــرش ‌می‌یـابد؟

عفونت پنوموکوکی از طریـق قطرات تنفسی در حین صحبت کـردن و تمـاس نزدیـک بیـن افـراد منتقـل میشود. بیمـاری از طریـق فـرد بیمـار، ناقـل سـالم( فـردی کـه آلـوده بـه میکـروب اسـت امـا علائم بیمـاری نـدارد( و همچنیـن اشـیاء آلـوده شـده بـا ترشـحات بـدن قابـل انتشـار اسـت.

چه کسی بیشتردرمعرض ابتلا به عفونت پنوموکوکی است؟

کـودکان زیـر 5 سـال و به خصـوص زیر 2 سـال، نـوزادان، کـودکان مبتـلا بـه نقص سیسـتم ایمـنی، سـوء تغذیه، عــدم دریافــت شــیر مــادر، قــرار گرفتــن در معــرض دود سـیگار و زندگی در شـهرهای صنعتی و پـر ازدحـام.

چنـدنوبـت واکسـن پنوموکـوک ودرچـه سـنی تزریـق می‌شــود؟

 ســـه نوبـــت بایـــد دریافـــت شـــود. نوبـــت اول در 2 ماهگـــی و دومیـــن و ســـومین نوبـــت آن بـــه ترتیـــب در 4 و 12 ماهگـــی تجویـــز میشـــود.

توصیه‌های معمول بعـد ازتزریق واکسـن پنوموکوک چیست؟

پــس از واکسیناســیون، تــب مختصــر، درد، تــورم، ســفتی در محــل تزریــق، بـــی قــــراری و تحریک پذیــری کـــودک، شـــایع اســت؛ امــا جـــای نگرانــی نیســت. در صورتــی کــه در محــل تزریــق واکســن، تــورم و قرمــزی وجــود دارد، بـــرای کاهــش آن، یـــک پارچــه ســرد، مرطــوب و تمیـــز روی محــل تزریــق قــرار دهیــد. در صــورت بــروز تــب، درد یــا بــی قــراری، بــا کارکنــان بهداشتـی در مرکـز جامـع سـلامت، پایـگاه یـا خانـه بهداشــت مشــورت کنیــد. پــس از واکسیناســیون، از پوشــاندن لبــاس تنــگ بــه کــودک کــه موجــب فشــار آمــدن بــه محــل تزریــق میشــود، خــودداری کنیــد. شســتن محــل تزریــق واکســن و اســتحمام کــودک پــس از واکسیناســیون منعــی نــدارد.

واکسن پنوموکوک به چه اشکالی دردسترس است؟

 واکســن پنوموکــوک کــه در برنامــه جــاری ایمــن ســازی کــودکان مــورد اســـتفاده قـــرار می گیـــرد، بـــا نـــام تجـــاری پنوموســـیل و دارای تاییدیـــه ســـازمان جهانــی بهداشـت اسـت. ایـن واکسـن در حــال حاضـر در بسـیاری کشــورهـا بـرای واکسیناـیون کــودکـان مـــــورد اســتفـــــاده قــرار میگیـرد.

آیــا واکســـن پنوموکــوک بــرای کــودکان بــا نقایــص سیســتم ایمنــی قابــل تجویــزاســت؟

 بلـه؛ واکسـن پنوموکـوک در ایـن کـودکان هماننـد سـایر کـودکان قابـل اسـتفاده و مفید اسـت. در صورتــی کــه نتوانســتید کــودک خــود را بــه موقــع بــرای واکسیناســیون ببریــد، در اولیــن فرصــت، او را بــه مرکــز خدمــات جامــع ســلامت، پایــگاه یــا خانــه بهداشــت ببریــد.

برخی باور های نادرست درمورد واکسیناسیون:

•مواجهه اخیر با یک بیماری عفونی

 •بیمــاری خفیــف با تـب مختصر ماننـد ســرماخوردگی، عفونـت گـوش و اســهال خفیف

 •بودن در دوره نقاهت یک بیماری

 •دریـافت آنیتبیوتیک یا داروهای ضد ویروس

 •نــــارس بـــــودن شیـــــرخــوار یـــا وزن کـــم هنگام تولد

 •تماس خانگی با خانم باردار

 •سـابقه حساسـیت خفیف در دریافت کننده واکسـن یا بسـتگان وی

 •تغذیه با شیر مادر

 •سوء تغذیه

 •ابتال به زردی دوره نوزادی

 •سابقه سندرم مرگ ناگهانی شیرخوار در خانواده

 •تمــاس خــــانگی بــــا فرد دچار نقص ایمنی

 •سابقه جراحی اخیر یا جراحی در آینده نزدیک

 •بیماریهـــای مزمــــن غیــــر واگیــــر قلبی، ریـوی، کلیــــوی، کبــــدی و متابولیک (مانند دیابـت)

•بیماریهـا و شـرایط پایـدار و غیـر پیـش رونـده عصـیب ماننـد سـندرمداون و فلـجمغـزی •سابقه تشنج در خانواده

 •ســـابقه خـانوادگی پیامــد نامطلــوب ایمــنســازی

 •دریافـت اخیـر فرآورده هـای خونی یـا گاماگلوبولین

راضیه السادات عطاپور کارشناس گروه اپیدمیولوژی