کودکی دوران حساس و همراه با کسب تجربه‌های تازه است. کودکان در سال های نخستین زندگی سعی دارند دنیای ناشناخته و مبهم اطراف خود را بشناسند و برای شناخت آن دست به هر کاری می‌ زنند.

داشتن یک جسم سالم را می‌توان اولین شرط از رشد مطلوب کودک دانست. کودکان در این سنین به لحاظ قد، وزن و همین‌طور استحکام استخوان‌ ها و عضلات در حال رشد هستند؛ استفاده از برنامه غذایی سالم و همین‌طور در نظر گرفتن فعالیت‌های ورزشی مناسب در کنار خواب کافی از جمله مسائلی هستند که علاوه بر رشد جسمانی در سلامت روحی آنان نیز تأثیر بسزایی خواهد داشت.

اعتماد به‌ نفس را می‌توان یکی از مهم‌ترین ویژگی‌هایی دانست که در این دوره در حال شکل گرفتن است. کودک نسبت به گذشته در انجام کارهای شخصی خود تواناتر شده و از والدین انتظار دارد مهارت‌هایش را ببینند و او را تشویق کنند. پدر و مادر باید گاهی اوقات اجازه بدهند آن‌ها خودشان حتی به‌ اشتباه یا ناقص کاری را انجام دهند و به او در حین انجام کار کمک کنند. تکرار کردن این جمله که آن ها نمی‌توانند کاری بکنند باعث خواهد شد تا به توانایی‌های خود شک کرده و احتمالاً در آینده باید هزینه زیادی برای به دست آوردن اعتماد به‌ نفس بدهند.گاهی اوقات والدین مسئولیت‌های ساده‌ای برای آن ها در نظر بگیرند یا در کارهای خانه از او کمک بخواهند؛ این کار باعث می‌شود کودک علاوه بر مهارت‌آموزی، توانایی‌های خود را باور کند.

بالا رفتن توانایی صحبت کردن و همین‌ طور سازگار شدن با قواعد اجتماعی باعث خواهد شد تا کودک اجتماعی‌تر از گذشته شود و این به معنای آن است که آنها اکنون دوستان بیشتری پیدا می‌کنند یا علاقه دارند بیشتر با دیگران صحبت کنند. بهتر است در این دوره زمینه برای روابط اجتماعی آنها فراهم شده و از این طریق با مفاهیمی مثل تقسیم وسایل با دیگران یا همدلی و محبت آشنا شوند.

کودکان در این سنین رفتارهای مختلفی را انجام می‌دهند تا ببینند پیامد هریک از آن ها چیست و بر اساس نتیجه هر رفتار راجع به تکرار کردن یا نکردن آن تصمیم می‌گیرند؛ بنابراین والدین و اطرافیان کودک رفتارهای مناسب کودک را تشویق کنند و نسبت به رفتارهایی که نباید ادامه پیدا کنند، برخورد مناسب و همراه با آرامش داشته باشند.

بچه‌ها نکات بسیاری را از طریق بازی‌ها یاد می‌گیرند. بازی به آنها کمک می‌کند تا شخصیت‌ها و نقش‌های مختلفی را تجربه کنند و از این طریق بتوانند همدلی و درک بالاتری از موقعیت‌های مختلف به دست آورند.

علاوه بر این، آن ها قواعد روابط اجتماعی را نیز در بازی‌هایشان یاد می‌گیرند. برای مثال موضوعاتی مثل کمک کردن و احترام به نظر دیگران را در یک بازی گروهی می آموزند.

والدین و مربیان بایذ تلاش کنند با بکارگیری شیوه های مناسب و آگاهانه به عنوان هدایت گران فعالیت های روزمره کودکان در کنار آن ها باشند. یکی از بهترین هدایایی که والدین و مربیان می توانند به فرزاندانشان بدهند، امکان شاد زیستن و شاد بودن است. ﺷﺎﺩی، یک ﺍﺣﺴﺎس ریشه‌ای ﻭ ﻧﻴﺎﺯ فطری انسان است که نقش تعیین کننده‌ای در حفظ سلامت افراد دارد. مهم‌ترین عامل شادی بچه‌ها، وجود یک خانواده شاد است اما شاد بودن به معنی نداشتن اختلاف نیست. پدر و مادرهایی که در برابر کودکان دعوا می‌کنند، باید در برابر کودکان آشتی کنند تا بچه‌ها با واقعیت‌هایی زندگی آشنا شوند. برای شاد بودن نیازی به ثروت و دارایی فراوان نیست، بلکه می توان با ساده ترین وسایل و امکانات، کودکان را شاد کرد. فراهم کردن شرایط برای موفقیت کودکان یکی از راه های شاد کردن آنان است.کسب موفقیت موجبات شادی کودکان را فراهم می سازد و موجب تقویت روحیه، انگیزه، عزت نفس و پایداری آن ها می شود.

کودکان شاد، دانش‌آموزان خوبی هستند و در بزرگسالی افرادی مسئولیت‌پذیر و مستقل می‌شوند.

آنچه در پرورش خودانگاره مثبت و روابط خوب و سالم در زندگی اهمیت دارد، برآورده کردن مسئولانه نیازهای اساسی است. کودکان می‌توانند مهارت‌هایی را فرابگیرند که به آنها کمک می‌کند بدانند چه می‌خواهند و آنچه را نیاز دارند به دست آورند. در مجموع می توان گفت مؤلفه شادی علاوه بر ایجاد سلامت جسمی و روانی کودک، می تواند باعث بهبود روابط اجتماعی و ایفای بهتر نقش های اجتماعی در دوران بزرگسالی شود.

ژاله راستی عمادآبادی، کارشناس گروه بهداشت عمومی