طب سوزنی زهر زنبور عسل (BVA)، که در واقع نوعی طب سوزنی گیاهی است نه تنها اثرات دارویی زهر زنبور عسل را اعمال می کند، بلکه دارای یک عملکرد مکانیکی حاصل از تحریک طب سوزنی نیز می باشد. محبوبیت BVA به ویژه در کشور کره در حال افزایش است و در درجه اول برای تسکین درد در بسیاری از انواع بیماری ها استفاده می شود. اثرات ضد التهابی و ضد درد BVA در انواع مختلف مدل های آرتریت حیوانی ثابت شده است. مطالعات کارآزمایی بالینی نشان داده اند که BVA در درمان آرتریت موثر می باشد.

زهر زنبور عسل، به عنوان یک روش درمانی که حداقل از قرن دوم قبل از میلاد در آسیای شرقی مورد استفاده قرار می گرفته است، به طور گسترده در کره مورد تحقیق و عمل قرار گرفته است و بر کاربردهای بالینی به عنوان یک مریدین تراپی تمرکز دارد. مریدین تراپی یک روش درمانی است که منجر به تحریک نواحی و نقاط خاصی در کانال های انرژی بدن با طب سوزنی می شود. طب سوزنی گیاهی روش جدیدی از طب سوزنی است که در آن یک جوشانده گیاهی مقطر و خالص شده برای تحریک روی نقاط طب سوزنی استفاده شود. طب سوزنی زهر زنبور عسل (BVA) نوعی طب سوزنی گیاهی با استفاده از زهر رقیق شده زنبور عسل به جای جوشانده گیاهی مقطر است.

زهر زنبور عسل پس از استخراج و فرآوری در سایت های مربوطه با توجه به بیماری ها یا نقاط طب سوزنی خاص مورد استفاده قرار می گیرد. BVA برای مدت طولانی در شرایط مختلف مورد استفاده قرار گرفته است و شواهد خوبی برای اثربخشی آن درسندرم درد، فتق دیسک بین مهره ای، بیرون زدگی دیسک گردن و آتروفی پیشرونده عضلانی وجود دارد.

آرتریت روماتوئید (RA) یک اختلال خود ایمنی التهابی مزمن با علت ناشناخته است که با تخریب پیشرونده مفصل، تغییر شکل، درد و خشکی، تورم مفاصل،  ناتوانی و مرگ زودرس در اکثر بیماران مشخص می شود. ماهیت پیچیده و سیستمیک این بیماری، درمان RA را پیچیده می کند و رویکردهای مختلفی را شامل می شود. RA درمان نشده منجر به تخریب مفصل، محدودیت عملکردی و ناتوانی شدید می‌شود. استئوآرتریت (OA) با تخریب غضروف مفصلی همراه با تکثیر و بازسازی استخوان زیرغضروفی مشخص می شود. در طب مکمل و جایگزین (CAM)، طب سوزنی یکی از رایج ترین روش های درمانی است که برای درمان تعدادی از بیماری های التهابی انسان از جمله آرتریت روماتوئید و استئوآرتریت استفاده می شود. درمان با زهر زنبور عسل(BV) از زمانهای قدیم مورد استفاده قرار گرفته است. BVA چندین اثر دارویی از جمله اثرات ضد درد، ضد التهابی، ضد آرتریت و ضد سرطان را از طریق مکانیسم‌های متعددی مانند فعال‌سازی سیستم‌های مهاری و تحریکی مرکزی و تعدیل سیستم ایمنی نشان می‌دهد. با توجه به آزمایشات حیوانی، BV اثرات ضد آرتریت، ضد التهابی و ضد درد را نشان می دهد که به سرکوب بیان سیکلواکسیژناز-2 و فسفولیپاز A2 و کاهش سطح فاکتور نکروز تومور α، اینترلوکین شماره یک و شش، اکسید نیتریک و گونه های واکنش پذیر به اکسیژن، نسبت داده می شود . این واکنش ها را به طور گسترده به ترکیبات زیست فعال، از جمله آنزیم ها (فسفولیپاز (A2، پپتیدها (ملیتین، آدولاپین و آپامین)، و آمین ها مرتبط می دانند.

دکتر سعید شهابی، عضو هیئت علمی گروه بیولوژی و کنترل ناقلین بیماریها دانشکده بهداشت