چگونه می‌خوابیم؟

در سال‌های اخیر، با توجه به افزایش سفرهای طولانی و توسعه وسایل نقلیه خودران، کیفیت خواب در محیط‌های متحرک به یکی از دغدغه‌های مهم حوزه طراحی مهندسی تبدیل شده است. مقاله حاضر، با عنوان «چگونه می‌خوابیم؟ الزامات فیزیکی برای فضا و محیط خواب در حین سفر» به بررسی علمی ابعاد موردنیاز بدن در حالت خواب و شرایط محیطی مطلوب برای خواب راحت در وسایل نقلیه نظیر خودرو، قطار و هواپیما می‌پردازد.

در این پژوهش که روی بیش از ۱۸۰ شرکت‌کننده انجام شده، الگوهای مختلف وضعیت خواب (مثل خواب به پهلو، به پشت و روی شکم) تحلیل شده‌اند. نتایج نشان داد که حدود ۷۴٪ افراد به پهلو می‌خوابند، به‌ویژه با هر دو پا جمع شده. بر این اساس، فضایی معادل ۲۰۰×۹۰ سانتی‌متر برای تأمین خواب مطلوب در نظر گرفته شده، اما برای شرایط خاص سفرهای کوتاه‌مدت، فضایی حدود ۱۷۱×۷۶ سانتی‌متر نیز می‌تواند برای نیمی از جمعیت کافی باشد.

مقاله همچنین به اهمیت شرایط محیطی مانند تاریکی، دمای مناسب و سکوت نسبی در تسهیل خواب اشاره دارد. این یافته‌ها نشان می‌دهند که در طراحی فضاهای خواب در وسایل نقلیه (مانند واگن‌های خواب، کابین‌های هواپیما و خودروهای خودران)، توجه به وضعیت بدنی در خواب، فضای موردنیاز و عوامل محیطی می‌تواند منجر به بهبود چشمگیر در کیفیت استراحت مسافران گردد.

این مقاله به‌طور هم‌زمان به دو دغدغه‌ی مهم دنیای مدرن پاسخ می‌دهد:  طراحی کارآمد در فضاهای محدود و افزایش رفاه و سلامت مسافران در سفرهای طولانی.

فائزه ملکی دانشجوی ارگونومی دانشکده بهداشت