یکی از شایع‌ترین سرطان‌های سر­­ و گردن، سرطان نازوفارنکس است که از سلول های اپیتلیال سنگفرشی که دیواره جانبی نازوفارنکس را می­پوشانند، ایجاد می­شود.

سرطان نازوفارنکس طی چند دهه اخیر دستخوش تغییرات زیادی شده است. بر همین اساس ما با انجام یک مطالعه اکولوژیک بین سالهای 1990 تا 2019 و پیش بینی آن تا 2030، تحلیلی بر روند میزان بروز، شیوع، میزان مرگ و میر و توزیع جغرافیایی سرطان نازوفارنکس در 31 استان ایران ارائه داده ایم.

 

بررسی های این مطالعه حاکی از آن است که روند میزان بروز و مرگ و میر در در هر دو جنس در گروه سنی 70 سال و بالاتر بیشتر بوده، اما شیوع در زنان 70 سال و بالاتر و مردان 50 تا 69 سال بیشتر می باشد. در همه گروه‌های سنی، میزان بروز و شیوع در زنان بیشتر از مردان است. روند میزان مرگ و میر در همه گروه های سنی و در هر دو جنس رو به کاهش است. تغییرات میزان بروز در طول زمان در گروه جنسیت از مردان به زنان و از گروه سنی بالاتر به کمتر از 49 سال قابل مشاهده است که می تواند زنگ خطری برای برنامه ریزی و تغییر سیاست ها پیرامون سرطان نازوفارنکس و عوامل خطر آن باشد. تغییر در الگوی میزان بروز و شیوع این سرطان به دلیل تغییر در سبک زندگی، عوامل خطر مرتبط با آن از مردان به زنان لازم است مد نظر قرار گیرد. کاهش میزان مرگ و میر می تواند ناشی از تشخیص و غربالگری زودهنگام، افزایش آگاهی و بهبود روش های درمانی و نیز تغییر جنسیت باشد چرا که زنان نسبت به مردان پیش آگهی و بقای بهتری دارند.

در سال 1990 بیشترین و کمترین میزان بروز به ترتیب در بین زنان مربوط به استان ایلام و استان خراسان جنوبی و در مردان ، استان سمنان و استان کهگلویه و بویر احمد بوده است. در سال 2030 در زنان، استان ایلام بیشترین و استان خراسان جنوبی کمترین میزان بروز و در مردان، استان البرز بیشترین و استان خراسان شمالی کمترین میزان بروز را به خود اختصاص خواهند داد.

در سال 1990 بیشترین و کمترین شیوع به ترتیب در بین زنان، مربوط به استان تهران و استان خراسان جنوبی و در مردان، استان مرکزی و استان خراسان شمالی مشاهده شد. در سال 2030 تخمین زده می شود که به ترتیب بیشترین و کمترین شیوع در زنان استان ایلام و در مردان استان البرز و استان خراسان جنوبی و استان خراسان شمالی خواهند بود.

در سال 1990 بیشترین و کمترین میزان مرگ و میر به ترتیب در زنان استان ایلام و خراسان جنوبی مشاهده شده و در بین مردان مربوط به استان سمنان و استان کهگلویه و بویراحمد است. در سال 2030 برآورد می شود که استان سیستان و بلوچستان و استان خراسان جنوبی به ترتیب بیشترین و کمترین میزان مرگ و میر را در بین زنان داشته باشند و استان سمنان  و استان کرمانشاه  بالاترین و کمترین میزان مرگ و میر را در میان مردان در سال 2030 داشته باشند.

این مطلب از جلسه دفاع "مریم معینی" دانشجوی کارشناسی ارشد اپیدمیولوژی به راهنمایی"دکتر عباس رضائیان زاده و عنوان " بررسی روند و توزیع جغرافیایی شاخص های اپیدمیولوژیک سرطان نازوفارنکس از سال 1990 تا2019 و پیش بینی آن تا سال2030 یک مطالعه اکولوژیک " استخراج گردیده است.

دکتر عباس رضائیان زاده عضو هیات علمی گروه اپیدمیولوژی دانشکده بهداشت