کاربردها و محدودیت های استفاده از خاموش کننده های دستی آتش
کاربردها و محدودیت های استفاده از خاموش کننده های دستی آتش
اطفاء حریق
اطفاء حریق مجموعه اقداماتی است که برای مقابله با آتش بوسیله خاموش کردن، کنترل و یا هدایت آتش‌های ناخواسته انجام می‌گیرد. اهداف اطفای حریق حفاظت از سلامت افراد، جلوگیری از آسیب به اموال و حفاظت از محیط زیست است.
روشهای اطفاء حریق
به طور کلی اگر بتوانیم یکی از اضلاع هرم
آتش را که شامل اکسیژن، حرارت، مواد اشتعال زا و یا واکنش های زنجیرهای میباشد
را کنترل و محدود نماییم، حریق مهار خواهد شد.
روشهای کلی بر مبنای ماهیت حریق به
صورتهای ذیل میباشد:
1) سرد کردن حریق 2) خفه کردن حریق
3) مانع شدن یا از بین بردن مواد قابل اشتعال 4) کنترل واکنش های زنجیرهای
1) سرد کردن
حریق:
سرد کردن یکی از روشهای قدیمی و معمول و موثر برای کنترل حریق
میباشد.
این عمل عموماً با آب انجام میشود .
یکی از خصوصیات گاز دی اکسید کربن نیز سرد کردن آتش میباشد، میزان و روش
بکارگیری آب در اطفاء حریق اهمیت بسیاری دارد، این روش برای حریق های نوع A
مناسب میباشد.
2) خفه کردن حریق:
خفه کردن، همانطور که از نام آن
پیداست در حقیقت پوشاندن روی آتش با موادی است که از رسیدن اکسیژن به محوطه آتش جلوگیری
مینماید. این روش اگرچه در همه حریق ها موثر نیست ولی روش خوبی برای بیشتر حریقها
می باشد. مورد استثناء موادی است که در حین سوختن اکسیژن تولید میکنند، مانند:
نیترات و زنجیرههای آلی اکسیژن دار مثل پراکسیدهای آلی همچنین موادی که سرعت آتشگیری
در آنها زیاد است مانند: دینامیت، سدیم، پتاسیم که از این قاعده مستثنی هستند.
موادی که برای خفه کردن بکار میروند بایستی سنگین تر از هوا بوده و یا حالت پوششی
داشته باشند. خاک، شن، ماسه، پتوی خیس نیز این کار را میتوانند انجام دهند.
3) مانع شدن یا از بین بردن مواد قابل اشتعال:
این روش در زمان آغاز حریق
عملی میباشد و با قطع جریان، جابجا کردن مواد، جدا کردن منابعی که تاکنون حریق به
آنها نرسیده، کشیدن دیوارهای حائل و یا خاکریز و همچنین رقیق کردن ماده سوختنی
مایع را امکان پذیر میباشد.
4) کنترل واکنشهای زنجیرهای:
برای این کار استفاده از برخی ترکیبات
هالن و جایگزینهای آن و برخی ترکیبات جامد مانند جوش شیرین بسیارموثر میباشد.
این عمل برای کنترل حریق دشوارتر و پر هزینهتر از سایر روشهاست ولی میتواند
بصورت مکمل برای مواد پر ارزش بکار رود.
کاربردها و محدودیتهای استفاده از خاموشکنندههای دستی آتش
* خاموش کنندهCO2
- مناسب جهت اطفاء حریق وسایل و تجهیزات الکتریکی و دارای قابلیت اندازهگیری (تابلوهای برق، کامپیوتر و...)
-در محیطها و فضای بسته فاقد تهویه مناسب (اتاقها، دفاتر اداری و... ) بدلیل بروز خفگی ناشی از کمبود اکسیژن، دارای محدودیت استفاده میباشد.
-تماس با گاز هنگام خروج از نازل شیپوری سبب آسیبهای جدی منجمله سوختگی ناشی از دمای پایین میگردد.
* خاموش کننده آب و گاز / آب
-مناسب جهت اطفاءحریق وسایل و تجهیزاتی که از خود خاکستر بجا میگذارند (چوب، البسه و... ).
-استفاده در حریقهای الکتریکی بدلیل ایجاد شرایط برق گرفتگی ممنوع میباشد.
-استفاده در اطفاءحریقهای مایعات قابل اشتعال از قبیل نفت، گازوئیل و روغنهای صنعتی بدلیل عدم مخلوط شدن، پخش و پاشش حریق و گسترش آن، ممنوع میباشد .
-استفاده در حریقهای الکتریکی بدلیل ایجاد شرایط برق گرفتگی ممنوع میباشد.
-استفاده در اطفاءحریقهای مایعات قابل اشتعال از قبیل نفت، گازوئیل و روغنهای صنعتی بدلیل عدم مخلوط شدن، پخش و پاشش حریق و گسترش آن، ممنوع میباشد .
-استفاده در اطفاءحریقهای آشپزخانه (روغنهای آشپزی) بدلیل پخش نمودن و گسترش حریق ممنوع میباشد.
-استفاده در حریقهایی که شامل اسناد و مدارک مهم میباشند بدلیل تماس آب با آنها و از بین رفتن دارای محدودیت استفاده میباشد.
* خاموش کننده پودر و گاز
-مناسب جهت اطفا حریق مایعات قابل اشتعال ( نفت، گازوئیل، روغن های صنعتی و... ).
-استفاده در اطفاءحریق وسایل و تجهیزاتی که از خود خاکستر به جا میگذارند و در حالت تلنبار میباشند، بدلیل برگشت شعله دارای محدودیت استفاده میباشد.
-استفاده در اطفاءحریق وسایل و تجهیزات الکتریکی حساس که قابلیت اندازهگیری دارند همانند کامپیوترها، ابزار دقیق و سایر تجهیزات دارای قابلیت اندازهگیری بدلیل نفوذ پودر در آنها و ایجاد آسیب و اختلال در عملکرد، دارای محدودیت استفاده میباشد.
تهیه کنندگان:
آقای وحید کارگر _ دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت سلامت ، ایمنی و محیط زیست (HSE)
سیده فریده موسوی- کارشناس گروه مهندسی بهداشت حرفه ای و ایمنی کار
پایان خبر
نظر دهید