دانشکده بهداشت | آیین نامه ها

برای دریافت فایل Pdf آیین نامه وجین کلیک نمایید

مقدمه:

در واژه نامه علوم کتابداری و اطلاع رسانی انجمن کتابداران آمریکا، وجین انتخاب منابع اطلاعاتی از مجموعه کتابخانه به منظور حذف یا انتقال به انبار تعریف شده است. در واقع، وجین خود نوعی انتخاب است با این تفاوت که بعد از تهیه منابع و از میان مجموعه موجود کتابخانه صورت می گیرد و نتیجه آن خروج منبع مورد نظر از مجموعه اصلی است، در حالیکه برای سفارش منابع اطلاعاتی، عمل انتخاب از میان انتشارات موجود در بازار صورت می پذیرد. در اینجا مهمترین پرسشی که مطرح می شود این است که چگونه منابع اطلاعاتی یکبار برای خرید "انتخاب" و در مرحله دیگر برای وجین "انتخاب" می‏شوند؟ پاسخ آن بسیار ساده است : اگر دلایل و ملاک‏های انتخاب منبع اطلاعاتی از بین رفته باشد وجود چنین منبعی در کتابخانه توجیهی ندارد و باید وجین گردد. بر این اساس، دلایل عمده برای وجین مجموعه عبارتند از :

1. بهبود و افزایش کارایی فضای محدود کتابخانه

2. پویا نگه داشتن مجموعه کتابخانه

3. جلوگیری از انباشته شدن منابع اطلاعاتی زائد و بلااستفاده

ملاک های وجین منابع اطلاعاتی:

در ارزشیابی مجموعه، روشهای مختلفی معرفی شده که نتایج آن به وجین بسیاری از منابع اطلاعاتی منجر میشود. در واقع، وجین یکی از نتایج ارزشیابی مجموعه است. به طور کلی میتوان گفت در صورتیکه ملاکهای انتخاب منابع اطلاعاتی با مجموعه موجود در کتابخانه همخوانی نداشته باشد معیار لازم برای ارزیابی و وجین مجموعه نیز تا حدودی مشخص میشود. بر این اساس، منابعی از مجموعه خارج می شوند که بنا بر تشخیص کمیته انتخاب منابع اطلاعاتی کتابخانه و با توجه به ملاک های انتخاب منابع اطلاعاتی مشمول ملاک های وجین شوند.

ملاک‏های وجین منابع عبارتند از:

Ø روزآمدی

محتوای منابع اطلاعاتی می بایست صحیح و روزآمد باشد. منابع اطلاعاتی که نسخه های جدیدتر، بازنگری شده و روزآمد آن در بازار وجود دارد قابل وجین شدن هستند. شایان توجه است که در برخی حوزه ها مثل روان شناسی، ریاضی و فیزیک نسخ قدیمی تر به منظور انجام مطالعات تاریخی یا تطبیقی نگهداری می شوند که در مورد آن ها اصل روزآمدی همیشه صادق نخواهد بود و بنا به تشخیص ممکن است وجین نشوند.

Ø استفاده

استفاده کم یا عدم استفاده از منابع اطلاعاتی می تواند یکی از معیارهای وجین به شمار رود که گزارش میزان استفاده منابع اطلاعاتی از نرم افزار کتابخانه می تواند نشان دهند منابع کم استفاده یا بلااستفاده باشد.

Ø وضعیت فیزیکی

منابع فرسوده، مستعمل و آسیب دیده ای که قابل مرمت نبوده و دلیل قابل توجیهی برای نگهداری آن ها در کتابخانه نیست می بایست وجین شوند. ملاحظات در مورد جایگزین کردن آن‏ها مورد به مورد با توجه به منبع اطلاعاتی صورت می گیرد.

Ø نسخ تکراری

به دلیل محدودیت فضا، کتابخانه ها می بایست نسخ تکراری از منابع اطلاعاتی را حذف کنند. شایان توجه است که حذف نسخ تکراری در مورد منابع اطلاعاتی پر استفاده و منابع اطلاعاتی که بخشی از برنامه درسی دانشگاه هستند می بایست با نظر استادان و دانشجویان و با توجه به میزان استفاده از آن ها صورت گیرد.

Ø کامل بودن

منابع اطلاعاتی که بخشی از یک مجموعه چند جلدی ای هستند که مطالب آن ها به هم مرتبط بوده و باقی بخش های آن در کتابخانه وجود ندارد، می توانند از کتابخانه وجین شوند.

Ø کهنگی فرمت

منابعی که فرمت آنها کهنه شده و محتوای آن ها در فرمت های دیگری وجود دارد را می توان از کتابخانه وجین کرد. مثل نسخ میکروفیش چکیده نامه ها

Ø فرمت منابع اطلاعاتی

- کتاب ها

اگر نسخ چاپی کتابخانه کهنه شده باشند و نسخ الکترونیک ان ها در دسترس باشد، این نسخ چاپی می توانند در فهرست وجین قرار بگیرند. همچنین ممکن است در برخی موارد، نسخ های جدید کتب تنها به صورت الکترونیک تهیه شوند. بنابراین اگر چه که کتاب های الکترونیک روی قفسه های کتابخانه شلف نمی شوند، اما می بایست اطلاع رسانی های کافی به گروه های مخاطب در خصوص آنها انجام شود. همچنین مسئولان و کارشناسان کتابخانه می بایست با معاونین آموزشی و پژوهشی و اعضای هیئت علمی گروه های مختلف آموزشی در خصوص نگهداری نسخه های پرینت منابع اطلاعاتی درسی که نسخه الکترونیک آن ها تهیه می شود تبادل نظر نمایند.

- مجلات علمی و سایر نشریات ادواری

اگرچه که دسترسی به نشریات ادواری، مجلات و روزنامه ها در ارجحیت قرار دارد، اما کتابخانه ممکن است به دلایلی برخی عناوین را به شکل چاپی نگهداری کند. اگر دسترسی به مجلات و نشریات ادواری از طریق پایگاه‏های اطلاعاتی فراهم باشد کتابخانه ها می توانند نسبت به وجین آنها اقدام نماید.

برای دریافت فایل Pdf آیین نامه کتابخانه کلیک نمایید

. افراد مشمول برای استفاده از منابع و خدمات کتابخانه

1-1.اعضای کتابخانه شامل:

الف) دانشجویان شاغل به تحصیل در دانشگاه علوم پزشکی شیراز

ب) کارکنان دانشگاه علوم پزشکی شیراز

ج) اعضای هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شیراز

1-2.مراجعان متفرقه: شامل دانشجویان و فارغ التحصیلان رشته‏های علوم پزشکی، پزشکان و کادر درمانی غیر شاغل در دانشگاه علوم پزشکی شیراز، کارکنان و اعضای هیات علمی بازنشسته دانشگاه، دانش آموزان نخبه و خبره بنا به این آیین نامه و به صلاحدید مسئول کتابخانه می‏توانند با ارائه معرفی نامه و کارت شناسایی معتبر در محل از منابع و خدمات کتابخانه‏های دانشگاه علوم پزشکی شیراز استفاده کنند. شایان توجه است که اولویت استفاده از منابع و خدمات کتابخانه با دانشجویان، کارکنان و اعضای هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شیراز است.

تبصره 1. خدمات سالن مطالعه به مراجعان متفرقه ارائه نمی شود، مگر اینکه نیازمند استفاده از منابع کتابخانه در محل باشند.

تبصره 2. ارائه خدمات به دانشجویان دانشگاه های آزاد و غیرانتفاعی ممنوع میباشد.

2. عضویت

افراد برای استفاده از منابع و خدمات کتابخانه‏های دانشگاه علوم پزشکی شیراز ضرورتا می بایست در یکی از کتابخانه‏های دانشگاه عضو شده باشند. منظور از عضویت، ثبت مشخصات فرد در نرم افزار کتابخانه ای "کوها" است. فرد موظف است در بدو حضور در کتابخانه نسبت به دریافت کد شناسایی و رمز عبور پروفایل شخصی خود از کتابدار اقدام کند و کتاب‏های تحت امانت، تاریخ بازگشت، تمدید و رزرو منابع را در پروفایل خود بررسی نماید.

2-1. شیوه عضویت

- دانشجویان

تمامی دانشجویان در بدو ورود به دانشگاه به صورت خودکار عضو کتابخانه‏های دانشگاه علوم پزشکی شیراز می‏شوند. دانشجویان انتقالی یا مهمان و یا دانشجویانی که اطلاعات آنان به شکل اتوماتیک در نرم افزار ثبت نشده است می‏توانند از آدرس (http://elib.sums.ac.ir/cgi-bin/koha/opac-request-membership.pl) درخواست عضویت خود را وارد نموده و با در دست داشتن کارت دانشجویی معتبر یا فرم انتخاب واحد به همراه کارت شناسایی عکس دار جهت تایید عضویت به کتابخانه واحد مربوطه مراجعه نمایند.

- کارکنان و اعضای هیئت علمی

کارکنان و اعضای هیئت علمی (رسمی، پیمانی، قراردادی، طرحی) که واحد محل خدمت آنان دارای کتابخانه است می‏توانند از طریق نرم افزار کتابخانه (http://elib.sums.ac.ir/cgi-bin/koha/opac-request-membership.pl) درخواست عضویت خود را وارد نموده و با مراجعه حضوری و ارائه کپی آخرین حکم کارگزینی به کتابخانه، عضویت خود را نهایی نمایند.

تبصره 3. کارکنان و اعضای هیئت علمی (رسمی، پیمانی و قراردادی، طرحی) که واحد محل خدمت آنان فاقد کتابخانه است می‏توانند با ارسال معرفی نامه از طرف رئیس واحد، یک قطعه عکس و کپی حکم کارگزینی از طریق اتوماسیون اداری به گروه کتابخانه‏ها و تامین منابع، در کتابخانه‏های دانشگاه عضو شوند.

2-2. مدمدت زمان عضویت

مدت زمان عضویت بر اساس جدول زیر تعیین می‏شود:

جدول شماره 1. مدت زمان عضویت اعضا

اعضا	مدت زمان عضویت
دانشجویان	مدت زمان اشتغال به تحصیل
کارکنان	مدت زمان اشتغال به خدمت
اعضای هیئت علمی	مدت زمان اشتغال به خدمت

3. تسویه حساب

دانشجویان هنگام فراغت از تحصیل، انتقال یا مهمان شدن در سایر دانشکده های دانشگاه علوم پزشکی شیراز یا سایر دانشگاه ها، استفاده از مرخصی تحصیلی یا انصراف از تحصیل بایستی با کتابخانه واحد مربوطه تسویه حساب نمایند. کارکنان و اعضای هیئت علمی نیز زمان پایان رابطه استخدامی با دانشگاه، انتقال، ماموریت، فرصت مطالعاتی، مرخصی طولانی مدت یا بازنشستگی باید با کتابخانه‏های دانشگاه تسویه نمایند.

3-1. شیوه تسویه حساب

اعضای کتابخانه می توانند با ارائه فرم تسویه حساب و مراجعه به کتابخانه جهت بررسی پروفایل امانت خود و بازگشت کتاب‏های تحت امانت و پرداخت جریمه ها (در صورت داشتن دیر کرد) با کتابخانه تسویه نمایند. دانشجویان جهت تسویه حساب علاوه بر موارد ذکرشده ملزم به ارائه پایان نامه به کتابخانه می باشد

برای دریافت فایل Pdf آیین نامه عضویت کلیک نمایید

فهرست:

1. افراد مشمول برای استفاده از منابع و خدمات

1.1.اعضا کتابخانه

1.2.مراجعان متفرقه

2. عضویت

2.1.شیوه عضویت

2.2. مدت زمان عضویت

3. تسویه حساب

3.1. شیوه تسویه حساب

4. امانت

1.4. تعداد و مدت زمان امانت منابع

5. تمدید

6. رزرو

7. بازگشت

8. جریمه دیرکرد

9. جبران خسارت

10. استفاده از سالن مطالعه

11. سایر مقررات

ماده 1. افراد مشمول برای استفاده از منابع و خدمات کتابخانه

1-1.اعضای کتابخانه شامل:

الف) دانشجویان شاغل به تحصیل در دانشگاه علوم پزشکی شیراز

ب) کارکنان دانشگاه علوم پزشکی شیراز

ج) اعضای هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شیراز

تبصره 2. ارائه خدمات به دانشجویان دانشگاه های آزاد و غیرانتفاعی ممنوع میباشد.

ماده 2. عضویت

2-1. شیوه عضویت

- دانشجویان

- کارکنان و اعضای هیئت علمی

2-2. مدت زمان عضویت

مدت زمان عضویت بر اساس جدول زیر تعیین می‏شود:

جدول شماره 1. مدت زمان عضویت اعضا

اعضا	مدت زمان عضویت
دانشجویان	مدت زمان اشتغال به تحصیل
کارکنان	مدت زمان اشتغال به خدمت
اعضای هیئت علمی	مدت زمان اشتغال به خدمت

ماده 3. تسویه حساب

3-1. شیوه تسویه حساب

ماده 4. امانت

منابع کتابخانه صرفا به اعضای کتابخانه‏های دانشگاه علوم پزشکی شیراز امانت داده می شوند.

جهت امانت منابع، فرد موظف است شخصا به کتابخانه مراجعه نماید.

در قبال منابع امانت گرفته شده، تنها شخص امانت گیرنده پاسخگو است، لذا وی موظف است در زمان امانت گرفتن، منابع را با دقت بررسی نموده و در صورت مشاهده هر گونه عیب و نقص، بلافاصله مراتب را به کارشناس میز امانت اطلاع دهد. در غیر اینصورت ملزم به پرداخت خسارت تعیین شده از طرف کتابخانه خواهد بود.

اولویت امانت منابع هر کتابخانه با اعضا همان کتابخانه است و فرد در ابتدا موظف به تهیه منابع از واحد خود است.

هیچ عضوی نمی‏تواند همزمان بیش از یک نسخه از یک عنوان کتاب را به امانت ببرد.

4-1. تعداد و مدت زمان امانت منابع

- کتاب‏های چاپی غیر مرجع

جدول شماره 2. تعداد منابع قابل امانت و مدت زمان استفاده کاربران

اعضا	عنوان	مدت امانت
دانشجویان کارشناسی، دوره عمومی (پزشکی، دندانپزشکی و داروسازی)	3	یک هفته
دانشجویان تحصیلات تکمیلی (ارشد)	4	دو هفته
دانشجویان تحصیلات تکمیلی (دکترا، دستیار تخصصی)	6	دو هفته
کارکنان	3	دو هفته
اعضای هیئت علمی	8	چهار هفته

- سایر منابع

جدول شماره 3. شرایط استفاده از سایر منابع

منابع	شرایط استفاده
منابع مرجع (فرهنگها، دائره المعارفها، اطلسها، ...)	استفاده در محل/ امانت محدود به صلاحدید مسئول کتابخانه
نشریات ادواری چاپی	استفاده در محل/ امانت محدود به صلاحدید مسئول کتابخانه
پایان نامه چاپی	استفاده در محل
نسخه کتابخانه (منابع پر مراجعه و منابعی که اول هر ترم تحصیلی توسط اعضای هیئت علمی به عنوان منبع درسی معرفی و یک نسخه از آن غیرقابل امانت و چند نسخه نیز به عنوان ذخیره در کتابخانه نگهداری می‏شود )	استفاده در محل/ امانت محدود به صلاحدید مسئول کتابخانه
منابع نایاب	استفاده در محل

ماده 5. تمدید

امانت گیرنده مجاز است در صورت رزرو نبودن منبع تحت امانت خود، دو بار اقدام به تمدید نمایند. در صورت نیاز به تمدید بیشتر از دو بار، منبع پس از ارجاع به کتابخانه و بررسی وضعیت فیزیکی آن دوباره امانت داده میشود. در صورت تأخیر در عودت، کتاب تمدید نخواهد شد.

تمدید به دو صورت حضوری و یا غیر حضوری (تماس تلفنی با کتابدار میز امانت یا از طریق پروفایل شخصی فرد در نرم افزار کتابخانه قابل انجام است. در صورت درخواست تمدید از طریق نرم افزار، عضو باید نسبت به تایید درخواست توسط کتابدار اطمینان حاصل کند.

ماده 6. رزرو

در صورتی که فرد تقاضای امانت منبعی را داشته باشد که در امانت فرد دیگری هست می‏تواند ضمن بررسی تاریخ برگشت منبع، آن را (به دو صورت حضوری و اعلام به کتابدار و یا از طریق ثبت در نرم افزار کتابخانه) رزرو نماید و با بررسی پروفایل خود از رزرو شدن آن اطمینان حاصل نماید.

فردی که کتاب رزروی را در امانت دارد موظف است کتاب را در تاریخ مقرر برگرداند. در غیر اینصورت، مطابق با آئین نامه مشمول جریمه شده و به مدت یک ماه از امانت کتاب محروم خواهد شد.

عضو رزرو کننده موظف است در تاریخ مقرر یا نهایتا یک روز از تاریخ برگشت کتاب به کتابخانه مراجعه کند. در غیر اینصورت منبع از رزرو شخص خارج می‏شود.

عضو در صورتی می‏تواند کتابی را رزرو کند که در امانت باشد و رزرو کتب موجود در کتابخانه برای تاریخ مشخص امکان پذیر نیست.

ماده 7. بازگشت

مراجعین موظفند منابع امانت گرفته شده را در تاریخ تعیین شده برای بازگشت، به کتابخانه تحویل دهند و در صورت نیاز نسبت به تمدید آن اقدام نمایند. در غیر اینصورت مشمول جریمه خواهند شد.

برای بازگرداندن کتاب، مراجعه شخصی الزامی نیست، به هر حال فرد امانت گیرنده یا فردی که از طرف وی کتاب را باز می گرداند موظف است از حذف کتاب توسط کتابدار از پروفایل خود اطمینان حاصل نماید.

ماده 8. جریمه دیرکرد

در صورتی که منابع به امانت گرفته شده در موعد مقرر به کتابخانه برگشت داده نشود و یا تمدید کتاب با تاخیر انجام شود فرد مراجعه کننده موظف است به ازای هر روز تاخیر (برای هر جلد کتاب) مبلغ 5000 ریال (500 تومان) جریمه پرداخت نماید.

تأخیر بیش از 30 روز منجر به افزایش مبلغ جریمه به میزان 10000 ریال (1000 تومان) و بسته شدن پروفایل امانت به مدت دو ماه خواهد شد.

در صورتی که کتاب مشمول جریمه تاخیر، در زمره منابع مرجع، منابع رزرو شده و یا نسخه های مخصوص کتابخانه باشد مبلغ جریمه به ازای هر روز 20000 هزار ریال (2000 هزار تومان) بوده و چنانچه مدت تاخیر بیش از 30 روز باشد، هر روز 40000 (4000 تومان) خواهد بود.

چنانچه کتاب مشمول جریمه تاخیر، در زمره منابع وجین شده قرار گیرد، فرد امانت گیرنده موظف به پرداخت جریمه دیرکرد تا قبل از تاریخ وجین است.

چنانچه فرد امانت گیرنده، کتاب مشمول جریمه تاخیر را گم کند، علاوه بر جبران خسارت، موظف است جریمه دیرکرد کتاب گمشده را نیز تا زمان ارائه کتاب جایگزین پرداخت نماید.

ماده 9. جبران خسارت

در صورت مفقود شدن منابع، امانت گیرنده موظف به تهیه و تحویل اصل آن (آخرین ویرایش) حداکثر ظرف مدت یک ماه می باشد و تشخیص چگونگی امر به عهده مسئول کتابخانه است.

چنانچه منابع امانتی مفقودی، در بازار (داخل و خارج کشور) نایاب باشد امانت گیرنده بایستی با صلاحدید مسئول و نیاز کتابخانه منبع دیگری را جایگزین نماید.

در مورد کتابهای چند جلدی یا دوره ای، چنانچه یک جلد از آن مفقود گردد و تهیه آن امکان پذیر نباشد امانت گیرنده موظف است قیمت یک دوره کامل کتاب را با نرخ روز پرداخت نماید.

چنانچه استفاده کننده در پایان مهلت مقرر، نسبت به استرداد عین ماده کتابخانه ای یا تامین خسارت تعیین شده اقدام ننماید، مراتب توسط رئیس کتابخانه جهت اخذ تصمیم مقتضی) تذکر شفاهی، درج در پرونده، گزارش به کمیته انضباطی و ......،) به رئیس واحد گزارش خواهد شد و تا زمان تعیین تکلیف، کتابخانه از ارائه هر گونه خدمات به استفاده کننده خودداری خواهد کرد.

ماده 10. استفاده از سالن مطالعه

استفاده از سالن مطالعه صرفا برای اعضای کتابخانه‏های دانشگاه علوم پزشکی شیراز امکان پذیر است. همچنین اولویت استفاده از سالن مطالعه هر کتابخانه با اعضای همان واحد است. اعضای واحدها با صلاحدید مسئول کتابخانه می توانند از خدمات سالن مطالعه کتابخانه های دیگر استفاده نمایند.

ماده 11. سایر مقررات

به همراه داشتن کارت شناسایی معتبر به هنگام ورود به کتابخانه ضروری است.

رعایت سکوت و مطالعه به صورت انفرادی در تمام نقاط کتابخانه الزامی است، مگر اینکه محل خاصی در کتابخانه برای مطالعه جمعی در نظر گرفته شده باشد.

استفاده کنندگان موظفند در مراقبت از تمام امکانات کتابخانه )کتب، نشریات، میزها، صندلی ها، تجهیزات رایانه ای و... ) نهایت دقت را به عمل آورند.

استفاده از تلفن همراه، خوردن، آشامیدن، استعمال دخالیات، خوابیدن و همراه داشتن اطفال در محیط کتابخانه ممنوع است.

عکس برداری از پایان نامه ها ممنوع است.

آوردن هر گونه وسایل شخصی به مخزن کتابخانه ممنوع است .

هرگاه فردی بدون رعایت مقررات مربوط به امانت، اقدام به خارج نمودن منابع از کتابخانه نماید بعنوان متخلف به کمیته انضباطی دانشگاه یا هیئت بدوی معرفی خواهد شد تا اقدامات لازم بعمل آید و تا تعیین تکلیف از سوی کمیته، آن فرد از کلیه خدمات کتابخانه محروم خواهد شد.

رزرو صندلی در سالن مطالعه ممنوع است.

کتابخانه هیچ گونه مسئولیتی در قبال نگهداری از وسایل جا مانده و یا گم شده در کتابخانه ندارد.

در صورت بروز مواردی که در آئین نامه پیش بینی نشده اند، و منجر به وارد آمدن خسارت به کتابخانه شوند، مراتب جهت اخذ تصمیم مقتضی )تذکر شفاهی، درج در پرونده، گزارش به کمیته انظباطی، تعیین مبلغ خسارت و.....) توسط مسئول کتابخانه بررسی و جهت اجرا به مقامات مربوطه اعلام خواهد گردید.

"این آئین نامه در یازده ماده، شش بند و سه تبصره در تاریخ 19/11/98 به تصویب شورای مدیران معاونت تحقیقات و فناوری دانشگاه رسیده است و از این تاریخ تمامی آیین نامه های مصوب قبلی در این مورد کان لم یکن تلقی و غیر قابل اجرا و بی اعتبار خواهد بود.