فلسفه سلامتی در کودکان به معنای درک و ترویج سلامت جسمی، روانی و اجتماعی در این گروه سنی است. این مفهوم شامل پیشگیری از بیماری‌ها، ترویج رفتارهای سالم و ایجاد محیطی مناسب برای رشد و توسعه کودکان می‌باشد. این فلسفه به کودکان کمک می‌کند تا مهارت‌های لازم برای مدیریت سلامت خود را بیاموزند و درک عمیق‌تری از اهمیت سلامتی در زندگی روزمره پیدا کنند. برای نهادینه نمودن رفتارهای سالم از کودکی و امکان انتخاب بیشتر رفتارهای سلامتی در بزرگسالی لازم است سازمان آموزش و پرورش و سازمان ملی تعلیم و تربیت، ارتقای انواع تفکر را از کودکی مورد توجه قرار دهند. آموزش تفکر سلامتی به کودکان این امکان را می‌دهد که:

• با آگاهی از تأثیرات رفتارهای مختلف بر سلامت خود، انتخاب‌های سالم انجام دهند.
• برای مقابله با چالش‌های سلامتی، مهارت‌های حل مسئله را توسعه دهند.
• درباره سلامت خود و دیگران، مسئولیت‌پذیری را بیاموزند.

سلامتی در دوران کودکی به عنوان پایه‌ای برای زندگی سالم در بزرگسالی شناخته می‌شود. تحقیقات نشان می‌دهد که کودکانی که در محیط‌های سالم رشد می‌کنند، کمتر در معرض بیماری‌های مزمن در بزرگسالی قرار دارند. همچنین، سلامت روانی در این دوران تأثیر زیادی بر عملکرد تحصیلی و اجتماعی کودکان دارد. پیشگیری از بیماری‌ها از طریق واکسیناسیون، تغذیه مناسب و فعالیت بدنی منظم از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. برنامه‌های پیشگیری باید از سنین پایین آغاز شوند تا به کودکان عادات سالم بیاموزند. محیط زندگی کودکان، از جمله شرایط اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، تأثیر زیادی بر سلامتی آن‌ها دارد. فراهم کردن یک محیط حمایتی و ایمن می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی کودکان کمک کند. سلامت روانی نیز به عنوان یکی از ارکان اصلی سلامت در کودکان شناخته می‌شود زیرا استرس، اضطراب و افسردگی می‌توانند تأثیرات منفی بر رشد و توسعه کودکان داشته باشند. از سوی دیگر، حمایت اجتماعی از طرف خانواده و جامعه نیز می‌تواند به کودکان در مقابله با چالش‌ها کمک کند و ایجاد روابط مثبت و حمایتگر می‌تواند به بهبود سلامت روانی آن‌ها منجر شود.

ارتباط بین تفکر فلسفی و اتخاذ شیوه­های زندگی سالم در میان کودکان به عنوان یک حوزه مهم مورد توجه در مطالعات اخیر ظاهر شده است. تحقیقات نشان می­دهد که آموزش تفکر فلسفی مانند تفکر نقادانه، خلاقانه و مراقبتی می تواند به کودکان کمک کند تا تصمیمات بهتری در مورد سلامت و رفتار خود بگیرند. این مفاهیم می­توانند کودکان را تشویق به اتخاذ رفتارهای سالم­تری مانند تغذیه مناسب، فعالیت بدنی منظم و بهداشت نمایند. لیپمن (2003) سه سبک تفکر را در استدلال فلسفی کودکان شناسایی می­کند: تفکر نقادانه، خلاق و مراقبتی. تفکر نقادانه شامل ارزیابی اطلاعات از طریق گوش دادن و خواندن است، در حالی که تفکر خلاق امکان حل مشکلات غیر متعارف را فراهم می­کند که منجر به راه­حل­های منحصر به فرد می شود. افزودن تفکر مراقبتی به عنوان اهرمی بالاتر به این ترکیب، تضمین می‌کند که فرد به اندازه­ی کافی نسبت به تفکر خود و موضوعی که به دنبال آن است توجه داشته باشد. تفکر مراقبتی به نگرانی در مورد نحوه تفکر و همچنین تفکر مشتاقانه در مورد موضوعی که به آن فکر می­کند اشاره دارد.

آموزش انواع تفکر سلامتی به کودکان کمک می کند تا در برابر چالش‌های زندگی مقاوم‌تر شوند و پرورش آن در کودکان باید از طریق آموزش و مثال‌های عملی انجام شود که والدین، مربیان، سازمان آموزش و پرورش و سازمان ملی تعلیم و تربیت نقش مهمی در این زمینه دارند.

زکیه خرّمکی- دانشجوی دکترای آموزش بهداشت و ارتقای سلامت