رژیم غذایی و سلامتی

رژیم غذایی نقش مهمی در حفظ سلامت روان آحاد جامعه خصوصا در گروه سنی نوجوانان دارد . به گونه ای که پایبندی بیش تر به سبک زندگی سالم به طور قابل ملاحظه ای درکاهش علائم افسردگی و پرخاشگری در بین نوجوانان همراه است. در این میان نوشابه گازدار به عنوان یک نوشیدنی  با فراوانی در طعم، رنگ و افزودنی های متنوع در دسترس عموم و علی الخصوص نوجوانان قرار گرفته که با توجه به تبلیغات وسیع در این صنعت تمایل به مصرف آن در سطح جامعه رو به افزایش می باشد.

ترکیبات اصلی نوشابه گازدار

ترکیبات اصلی  شامل : آب ، گاز کربنیک ، اسیدی کننده ها ، شکریا سایر شیرین کننده ها ، طعم دهنده ها ، کافئین و افزودنی های مجاز خوراکی می باشد .

اثرات مصرف نوشابه در بدن

از عوارض نوشابه های گازدار می توان به چاقی ، مشکلات کلیوی ، نارسایی قلبی ، دیابت ، بیماری کبد چرب غیر الکلی ، ریزش مو ، افزایش کلسترول ، پوسیدگی دندان ها ، درد مفاصل ، افزایش ریسک سرطان ها ( روده بزرگ ، مثانه ، غددلنفاوی ) ، پوکی استخوان ، کم آبی ، تضعیف سلامت روده ، افسردگی و مشکلات رفتاری اشاره کرد.

اثر و عوارض جانبی نوشابه های گازدار بر نوجوانان

·         افسردگی و پرخاشگری در مقایسه با افرادی که نوشابه گاز دار مصرف نمی کنند ، نوجوانانی که بیش از 3بار در روز نوشابه مصرف می کنند ، 11.4%  احتمال گزارش رفتار پرخاشگرانه مکرر را افزایش می‌دهند.

·         چاقی: مصرف نوشابه های گازدارمنجر به افزایش چربی  کل بدن و خصوصا دور کمرگردیده  و خود چاقی نیز یک عامل خطر مهم برای بروز پرخاشگری و افسردگی به ویژه در دختران نوجوان است.

·         بلوغ زودرس دختران : مصرف نوشابه ها می تواند موجب بالا رفتن میزان انسولین بدن شود که این موضوع به نوبه خود موجب افزایش ترشح هورمون های جنسی می شود. بلوغ زودهنگام دختران می تواند موجب بروز مشکلاتی مانند افسردگی آنها در دوران نوجوانی و سرطان سینه در بزرگسالی شود.

·         بی خوابی : مصرف نوشابه های گاز دار بر رشد مغزی نوجوانان تاثیر منفی دارد و نوشیدن این نوشابه ها مانع خواب عمیق می شود و در صورت بروز بی خوابی دائمی ، امکان ابتلای نوجوانان به بیماری هایی همچون شیزوفرنی، اضطراب و اختلال شخصیت بیشتر می شود.

·         پوکی استخوان :  نوشابه‌های گازدار به دلیل وجود ترکیبات CO2 و تبدیل آن به اسید کربنیک باعث عدم جذب کلسیم مواد غذایی و در نتیجه ایجاد مشکلات اسکلتی و پوکی استخوان می‌شود . بنابراین اجتناب از مصرف نوشابه گازدار در سنین نوجوانی جهت پیشگیری اولیه از پوکی استخوان و رسیدن به حداکثر توده استخوانی قبل از اواخر دوره نوجوانی ، حائز اهمیت است.

·         پوسیدگی دندان : حل شدن تدریجی مینای دندان و در نتیجه رنگ گرفتگی سطحی، ایجاد حساسیت، پوسیدگی ‌های ریز روی مینای دندان از عوارض دیگر نوشابه های گاز دار هستند.

گزینه های جایگزین نوشابه

·         آب میوه : البته نه آب میوه های صنعتی بلکه آب میوه های مورد علاقه خودتان که در خانه تهیه می کنید. با اضافه کردن کمی زنجبیل طعم تیز و تند نوشابه را هم خواهید داشت.

·         دوغ : هیچ چیزی خوشمزه تر و سالم تر از این نوشیدنی نیست. البته سعی کنید بدون نمک آن را میل کنید. با ماست یا کفیر کم چرب و کمی پونه کوهی یا نعنا یا کاکوتی و گیاهان مشابه خودتان می توانید یک دوغ سالم در خانه تهیه کنید.

·         کامبوچیا: این نوشیدنی هم که سرشار از ویتامین ها و بسیار خوش طعم است.

·         لیموناد یا شربت آب لیمو: می توانید کمی تخم شربتی هم به آن اضافه کنید در اینصورت صورت علاوه بر طعم خوشمزه و خواص مفیدش بدن تان دهیدراته هم نمی شود.

دکتر هاله قائم عضو هیات علمی گروه اپیدمیولوژی