امروزه فواید و مزایای داشتن فعالیت بدنی مداوم بر کسی ناشناخته نیست.

به گزارش روابط عمومی دانشکده بهداشت، مزایای جسمانی مانند کاهش احتمال بروز بیماری های مزمن مثل فشار خون بالا و قند خون بالا و چاقی و ... تا تاثیرات مثبت روانی را می توان در این گستره جا داد.

با این حال متاسفانه در بعضی جمعیت ها بدلیل انواع شرایط خاص، فعالیت بدنی مداوم شیوع کمتری نسبت به بقیه افراد جامعه دارد. یکی از این جمعیت ها، افراد دارای اختلالات بینایی هستند. طبق مطالعات پیشین، افراد دچار به اختلالات بینایی نسبت به هم سن و سالان بینای خود، تمایل کمتری به انجام فعالیت بدنی داشته و اکثر وقت فراغت خود را صرف انجام فعالیت های بی تحرکی مانند استفاده از رایانه می کنند, به همین سبب، افراد دارای اختلالات بینایی از مزایای سلامتی  فعالیت بدنی مداوم بی بهره می مانند.

ترویج و تبلیغ فعالیت بدنی مناسب یکی از چالش های همیشگی کارکنان نظام سلامت، جهت بهبود شیوه زندگی افراد و به سبب  افزایش کیفیت زندگی آن ها بوده است. بدین ترتیب شناخت و درک عوامل موثر بر فعالیت بدنی افراد دارای اختلالات بینایی جهت ترویج آن در این جمعیت، از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

 طبق مطالعات، خودکارامدی یکی از عوامل مهم در تعیین رفتارهای مربوط به سلامت در افراد محسوب می شود. خودکارامدی به باور فرد به توانایی خود در موفقیت انجام رساندن یک کار به خصوص تلقی می شود. افرادی که دارای خودکارامدی بالایی هستند، به کار ها و اعمال دشوار به عنوان چالشی نگاه می کنند که باید به انجام رسانیده و بر آن مسلط شوند. آن ها اهداف والاتری برای خود تعیین کرده و برای رسیدن به آن ها از تعهد بالاتری برخوردار هستند.

به دلیل کارکرد مهم در توضیح رفتارهای مربوط به سلامت، خودکارامدی در مطالعات با موضوع تعیین تاثیر عوامل مختلف بر فعالیت بدنی افراد از توجه خاصی برخوردار بوده است. اما متاسفانه این موضوع هنوز در میان جمعیت دارای اختلالات بینایی، آن طور که باید مورد بررسی قرار نگرفته است. بنابراین شناخت و درک ارتباط میان خودکارامدی و فعالیت بدنی در افراد دارای اختلالات بینایی بسیار اهمیت دارد

طبق نتایج مطالعه ای که در سال 2017 بر 147 فرد بزرگسال بالاتر از 18 سال، متشکل از 96 زن و 51 مرد صورت گرفت، نشان داده شد که وابستگی مهمی میان رفتار فعالیت فیزیکی شرکت کنندگان در مطالعه و خودکارامدی مربوط به فعالیت بدنی وجود دارد. بدین ترتیب یکی از عوامل شناخته شده و مهم در تعیین بروز فعالیت بدنی در افراد دارای اختلالات بینایی، خودکارامدی مربوط به فعالیت بدنی است. از یافته های این مطالعه می توان در طراحی و اجرای مداخلاتی که جهت ترویج فعالیت بدنی در افراد دارای اختلالات بینایی انجام می گیرند سود جست.

 با توجه به نقش تعیین کننده ای که خودکارامدی در فعالیت بدنی افراد نابینا بازی می کند، تلاش جهت افزایش خودکارامدی افراد دارای اختلالات بینایی از اهمیت ویژه ای در انواع مداخلات برخوردار است./برزگری

دکتر مسعود کریمی عضو هیات علمی گروه آموزش بهداشت و ارتقا سلامت دانشکده بهداشت