امروزه افزایش تعداد سالمندان و مشکلات مربوط به این دوره‌ی سنی یکی از چالش‌های موجود در کشور است. با توجه به تأثیرپذیری سالمندان از شرایط محیطی، لزوم توجه به مولفه‌های تأمین‌کننده‌ی آسایش آن‌ها در محیط‌های شهری بیش از پیش احساس می‌شود. در این راستا سازمان بهداشت جهانی نیز با پژوهش و انتشار پروژه‌ای با عنوان " شهر دوستدار سالمند در عرصه جهانی" به بررسی روند رشد جمعیت افراد بالای 60 سال در جهان، پیر شدن ساختار جمعیت، سن فعال و سن سالمندی پرداخته است و همچنین شاخص‌های شهر دوستدار سالمند را نیز بررسی کرده است. شهرهای دوستدار سالمند بر اساس استانداردهای سازمان بهداشت جهانی در هشت مولفه‌ی فضاهای باز شهری، سیستم حمل و نقل درون شهری، ساختمان‌ها و مکان‌های عمومی و مذهبی، ایمنی و سهولت تردد، مشارکت اجتماعی و ارتباطات، احترام اجتماعی، فرهنگی- تفریحی، بهداشتی-درمانی- سلامت طبقه‌بندی می‌شوند؛ که هر کدام از این شاخص‌ها نقش مهم و اثربخشی در ایجاد شهرهای دوستدار سالمند خواهند داشت.

در طی مطالعه‌ای که با هدف ارزیابی شاخص‌های شهر دوستدار سالمند با کمک نرم‌افزار GIS در مناطق هشت‌گانه‌ی شهر اهواز در سال 1400 انجام گرفت، 317 سالمند به روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای، وارد مطالعه شدند و با استفاده از پرسشنامه‌های اطلاعات جمعیت‌شناختی و شاخص‌های شهر دوستدار سالمند مورد بررسی قرار گرفتند. برای تحلیل فضایی شاخص‌ها از روش‌های لکه‌های داغ و خودهمبستگی فضایی موران در محیط نرم‌افزار GIS استفاده شد. همچنین جهت بررسی آمار توصیفی از نرم‌افزار SPSS نسخه‌ی 26 استفاده شد. در نهایت، یافته‌های این پژوهش نشان داد که تمامی مناطق شهر اهواز در کلیه مولفه‌های شهر دوستدار سالمند ( شاخص ساختمان و مکان‌های عمومی و مذهبی، شاخص‌های اجتماعی، فرهنگی و تفریحی، بهداشتی و درمانی، ایمنی و سهولت تردد، فضاهای باز شهری) از خودهمبستگی فضایی و الگوی خوشه‌‌ای پیروی می‌کند. با توجه به نتایج می‌توان گفت شهر اهواز از مولفه‌های شهر دوستدار سالمند از سطح ایده‌آل فاصله دارد؛ بنابراین مدیران استانی و شهری بایستی توجه بیشتری به این شاخص‌ها داشته باشند و گام‌های موثرتری جهت افزایش کیفیت آن‌ها بردارند.

این مطلب از جلسه‍ی دفاع از پایان‍نامه‍ی خانم "وفا موسوی" دانشجوی کارشناسی ارشد آموزش جامعه‍نگر به راهنمایی آقای دکتر "عبدالرحیم اسدالهی" و با عنوان "ارزیابی شاخص‌های شهر دوستدار سالمند در اهواز با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی ( GIS) در سال "1400 استخراج گردیده است.