دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی شیراز
انتقال میکروپلاستیک ها از طریق رژیم غذایی
انتقال میکروپلاستیک ها از طریق رژیم غذایی
از زمان شروع تولید تجاری، جامعه به طور فزایندهای به پلاستیک به منظور مصارف مختلف از جمله بسته بندی ها و بطری ها متکی شده است.
تطبیق پذیری، پایداری، وزن سبک و هزینه تولید پایین آنها باعث افزایش تقاضای جهانی شده است. میکروپلاستیک ها (قطر کمتر از 5 میلی متر) و نانوپلاستیک ها (1 میکرومتر تا 1 نانومتر) کوچکترین ذراتی هستند که در نتیجه خرد شدن، تکه تکه شدن و سایش پلاستیک ها، بیشترین چرخش را از یک اکوسیستم به اکوسیستم بعدی دارند. این ترکیبات، پدیده زندگی مدرنیته امروز هستند. متاسفانه، این ترکیبات می توانند یکی از عوامل تشدید کننده سرطان خون و کاهش کیفیت زندگی نه تنها انسان ها بلکه بسیاری از موجودات زنده دیگر کره زمین باشند .
· انتقال میکروپلاستیک ها از طریق رژیم غذایی
1. آب آشامیدنی: از آنجایی که میکروپلاستیک ها در همه جا در اکوسیستم ها وجود دارند، بنابراین انسان ها و دیگر موجودات زنده در معرض خطر این ترکیبات از طریق رژیم غذایی هستند. با توجه به مطالعات انجام شده، افرادی که میزان مصرف آب توصیه شده خود را فقط از طریق منابع بطری تامین می کنند ممکن است سالانه 90000 میکروپلاستیک اضافی مصرف کنند، در مقایسه با 4000 میکروپلاستیک برای کسانی که فقط آب لوله کشی مصرف می کنند .
2. غذاهای دریایی: در سال های اخیر باتوجه به نتایج به دست آمده از مطالعات انجام شده، میکروپلاستیک ها در ماهی ها، صدف ها، سخت پوستان، نرم تنان و حتی پستانداران یافت شده است. به علاوه این ذرات ممکن است حاوی ترکیبات پلاستیکی خطرناک بالقوه، میکروارگانیسم ها و مواد شیمیایی جذب شده باشند. محققین حداکثر جذب میکروپلاستیک ها از غذاهای دریایی را حداکثر 53864 ذره در سال تخمین زدند. آنها این محاسبه را بر اساس برآوردهای مصرف جهانی 21/15 کیلوگرم به ازای هر نفر برای ماهی، 65/2 کیلوگرم در هر نفر برای نرم تنان، و 06/2 کیلوگرم در هر نفر برای سخت پوستان در سال استوار کردند.
3. نمک خوراکی: میکروپلاستیک ها چندین سال پیش در نمک دریا یافت شدند. اما اینکه چقدر قطعات پلاستیکی در میان رایج ترین چاشنی های مورد استفاده پخش شده اند، مشخص نیست. اکنون، تحقیقات جدید نشان میدهد که میکروپلاستیکها در 90 درصد مارکهای نمک خوراکی نمونهبرداری شده در سراسر جهان می باشند. بر اساس تجزیه و تحلیل جدیدی که توسط محققان کره جنوبی انجام شد، از 39 مارک نمک مورد آزمایش، 36 مورد دارای میکروپلاستیک بودند .
4. میوه و سبزیجات: مطالعات بررسی شده نشان می دهند که میکرو و نانو پلاستیک ها با آب از طریق سیستم ریشه محصولات غذایی مکیده می شوند. مطالعات گزارش کرده اند که میکروپلاستیکها به ریشههای گیاهان کاهو و گندم نفوذ میکنند و پس از آن به قسمتهای خوراکی گیاه روی زمین منتقل میشوند. بنابراین، سبزیجات ریشهدار مانند هویج، تربچه، شلغم و سبزیجات برگدار مانند کاهو بیشتر در معرض خطر آلودگی میکروپلاستیک هستند.
5. میکروپلاستیک ها در لوازم آرایشی و بهداشتی: ذرات ریز پلاستیک یا به اصطلاح میکروپلاستیک در بسیاری از محصولات از جمله در لوازم آرایشی استفاده می شود. آنها را می توان در اسکراب بدن، لوسیون های ضد آفتاب، محصولات مو، رژ لب، خمیر دندان و بسیاری از کالاهای دیگر یافت. به عنوان مثال، اگر محصول درخشان است، می توانید مطمئن باشید که حاوی مقداری ذرات میکروپلاستیک است.
ماده پلاستیکی مورد استفاده در محصولات آرایشی و بهداشتی بیشتر پلی اتیلن است - ماده اصلی پلاستیکی که برای تولید کیسه های پلاستیکی و بسته بندی مواد غذایی نیز استفاده می شود. به خودی خود برای سلامتی انسان مضر نیست، اما زمانی که آن را از روی پوست خود شستیم، مشکل شروع می شود. به این ترتیب میکروپلاستیک ها راه خود را به تصفیه خانه های آب پیدا می کنند که در حال حاضر قادر به گرفتن این ذرات کوچک نیستند. در نهایت آنها در محیط دریایی قرار می گیرند.
متاسفانه، ذرات پلی اتیلن سطح خاصی دارند که سایر مواد و اقلام مضر مانند فلزات سنگین و سموم می توانند به آن ها بچسبند. با وجود تمام مواد مضر اضافی که با آن حمل می شود، میکروپلاستیک در این نقطه به تهدیدی برای سلامت انسان تبدیل شده است.
· میکروپلاستیک ها در محیط های داخلی: طبق مطالعات گذشته، رسوب میکروپلاستیک علاوه در محیط خارجی در محیط داخلی مانند منزل مسکونی، مسجد، بیمارستان، مدرسه و دانشگاه گزارش شده است.
· کنترل آلودگی ناشی از میکروپلاستیک ها:
1. بهبود قوانین در ممنوعیت تولید بیش از اندازه پلاستیک به منظور کنترل آلودگی
2. بهبود استانداردهای مربوطه برای کنترل آلودگی پلاستیک
3. بهبود سیاست های مدیریت زباله های پلاستیکی
زینب طباطبایی، دانشجو دکتری بهداشت محیط علوم پزشکی شیراز
نظر دهید