دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی شیراز
بررسی امکان رهایش نانو الیاف از ماسک های حاوی نانو الیاف تولید شده به روش الکتروریسی
مدیر گروه مهندسی بهداشت حرفهای و ایمنی کار دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی شیراز از برگزاری جلسه دفاع پایاننامه خانم محدثه شاهرخ ، دانشآموخته مقطع کارشناسی ارشد ، خبر داد.
این پایان نامه با عنوان "بررسی امکان رهایش نانو الیاف از ماسک های حاوی نانو الیاف تولید شده به روش الکتروریسی (EBN) در ایران" اجرا شد. راهنمایی این پژوهش بر عهده دکتر "سعید یوسفی نژاد" و دکتر "مهدی جهانگیری" و مشاوره دکتر "سعید جعفری" بود.
دکتر سعید یوسفی نژاد افزود: با توجه به رشد روزافزون تولید و تقاضا ماسک و استفاده از تکنیک الکتروریسی به عنوان یکی از مهم ترین فناوری های ساخت ماسک محافظ آئروسل، در جهت تولید نانو الیاف کاربرد دارد . در کنار مزایای به کارگیری فناوری الکتروریسی در تولید نانو الیاف نگرانی هایی مبتنی بر احتمال رها شدن نانو مواد از این نوع ماسک ها در حین استفاده و ورود آنها به دستگاه تنفسی انسان، وجود دارد. نانو ذرات به دلیل اندازه کوچک، پس از مواجهه تنفسی قادر هستند با عبور از سیستم تنفسی وارد حبابچه های ریوی شده و اثرات ناخوشایندی بر بافت ریه بگذارند و یا اینکه با ورود به جریان خون به سمت ارگان های هدف خود حرکت نمایند. پژوهش حاضر با هدف ارزیابی پتانسیل رهایش نانو الیاف از بستر ماسک تولید شده به روش الکتروریسی (EBN) شامل ماسک های جراحی، N99 وN95 و عوامل موثر بر آن در ماسک های رایج در بازار ایران انجام شد. این مطالعه در 3 فاز کلی انجام شد. در فاز اول فاکتور های موثر بر رهایش به روش غربالگری با طراحی آزمایش فاکتوریل دو سطحی مشخص شد. در فاز دوم فاکتورهای تاثیر گذار با طراحی آزمایش چند متغیره طرح مرکب مرکزی در حالت بهینه قرار گرفتند تا بیشترین حالت رهایش بدست آید. در فاز آخر 8 برند رایج و مورد تایید در حالت حداکثر رهایش مورد بررسی و مقایسه قرار گرفتند. برای بررسی تصاویر و همچنین مساحت الیاف رهایش یافته بر بستر پلی کربنات در فازهای مطالعه، از میکروسکوپ الکترونی روبشی و نرم افزار AVIZO استفاده شد.
پیشنهادات: نتایج این مطالعه نشان داد ماسکهای EBN منبع بالقوه نانوالیاف/مواد هستند. برای جلوگیری از رهایش نانوالیاف و آثار سوء ناشی از ماسک های EBN، لازم است ملاحضات از سوی مراجع قانونی و نظارتی در فرآیند با ارائه مجوز و نظارت های پس از آن در نظر گرفته شود. به علاوه اعلام شرایط نگهداری، حمل و نقل و استفاده از سوی سازندگان و توجه کاربران به این شرایط در مرحله استفاده نیز بسیار حائز اهمیت است.