مالتیپل اسکلروزیس (MS) یک بیماری ناتوان کننده مغز و نخاع (سیستم عصبی مرکزی) است. در MS سیستم ایمنی بدن به غلاف محافظ (میلین) که فیبرهای عصبی را پوشانده حمله می کند و باعث ایجاد مشکلات ارتباطی بین مغز و بقیه بدن می شود. سرانجام این بیماری می تواند باعث آسیب دائمی یا تخریب اعصاب شود.

علائم ونشانه های بیماری ام اس بسیار متفاوت است و به میزان آسیب عصبی و اینکه کدام اعصاب تحت تأثیر قرار می گیرند بستگی دارد. برخی از افراد مبتلا به ام. اس شدید ممکن است توانایی راه رفتن به طورمستقل یا به طور کلی را از دست بدهند،در حالی که برخی دیگر ممکن است مدت طولانی بهبودی را بدون هیچ گونه علائم جدید تجربه کنند:

-بی حسی یا ضعف در یک یا چند اندام که به طور معمول در یک طرف از بدن هر بار اتفاق می افتد،یا پاها همراه با تنه

-احساس برق گرفتگی که با حرکات خاصی در گردن ایجاد می شود به خصوص خم شدن گردن به جلو (علامت لرمیت)

-لرزش،عدم هماهنگی یا راه رفتن ناپایدار

مشکلات بینایی نیز رایج است،از جمله:

-از بین رفتن جزئی یا کامل بینایی، معمولاً هر بار دریک چشم اغلب همراه با درد هنگام حرکت دادن چشم

-تاری دید

-لکنت زبان

-خستگی

-سرگیجه

-مور مور شدن یا درد در قسمت هایی از بدن

-مشکلات عملکرد جنسی ، روده و مثانه

افرادی که به بیماری ام اس مبتلا هستند به دلایل متعددی ممکن است دچار مشکلات روحی هم بشوند. از بین این دلایل می توان به این موارد اشاره کرد

1. -      بدون شک شنیدن این جمله که "خانم/آقا شما مبتلا به بیماری مزمنی به نام ام اس هستید" سبب خوشحالی و مسرت هیچکس نمی شود و فرد هرچقدر هم منطقی به مسئله نگاه کند ، مدت زمانی را نیاز دارد تا با آن انطباق پیدا کند
2. -      محدودیت هایی ( ونه لزوماً ممنوعیت ) که بیماری ام اس در زندگی روزمره فرد، در تحصیل ، شغل ، ازدواج ، فرزند آوری ، فعالیت های ورزشی و . . . ممکن است ایجاد کند فرد را ملزم میکند که برای انجام هریک از آنها بیاندیشد ، مشورت کند و به قول معروف چرتکه بیاندازد تا نهایتاً بتواند تصمیم درستی بگیرد . لذا اموری که شاید برای دیگران ساده و سریع و بی دردسر انجام می شود ، برای این عزیزان براحتی میسر نیست و این خود می تواند منجر به اضطراب و یا افسردگی شود .
3. -         مصرف دارو از دیگر مسائلی است که فرد مبتلا به ام اس را مستعد بروز افسردگی می کند چرا که علاوه بر این حس ناخوشایند که مصرف طولانی مدت دارو به فرد تحمیل میکند ، برخی داروها خود می توانند ایجاد افسردگی نمایند
4. -        مسائل روحی ممکن است ناشی از تغییرات ایجاد شده در مغز باشد. اگرچه هنوز رابطه صد در صدی بین محل ضایعات ام اس و بروز علائم اضطراب و افسردگی پیدا نشده اما با توجه به یافته های پیشین می توان حدس زد که آسیب برخی قسمت های مغز که با هیجانات و خلق انسان مرتبط است می تواند سبب بروز این دو اختلال روانی شود .

هیچ درمانی برای مالتیپل اسکلروز وجود ندارد.  درمان به طور معمول روی تسریع در بهبودی از حملات، کاهش سرعت پیشرفت بیماری و مدیریت علائم بیماری ام اس تمرکز می کند.

کاهش بیماری ام اس با تغییر سبک زنذگی

✅ مصرف داروی اصلی بیماری ام اس توسط بیمار (به طور منظم).

✅استراحت کنید .خواب کافی یکی از راههای مهم جلوگیری از کاهش حافظه در درازمدت است.

✅رژیم متعادل اجتناب از مصرف غذاهای پرچرب و همچنین کنترل میزان چربی خون از دیگر موارد مهم است.

✅ انجام فعالیت های فکری مانند حل جدول ، مطالعه و یادگیری موارد جدید با افزایش رزرو مغز از اختلال حافظه جلوگیری می کند.

✅ از بین بردن استرس. استرس ممکن است علائم و نشانه های شما را تحریک یا بدتر کند. یوگا، تای چی، ماساژ، مدیتیشن یا تنفس عمیق ممکن است کمک کند.

✅ ورزش کنید . ورزش منظم می تواند به بهبود قدرت و تون عضلانی، تعادل و هماهنگی شما کمک کند.  اگر گرما شما را اذیت می کند، شنا یا سایر ورزش های آبی گزینه های خوبی هستند.  انواع دیگر ورزش های خفیف تا متوسط توصیه شده برای مبتلایان به ام اس شامل پیاده روی، ورزش های کششی، ایروبیک کم فشار، دوچرخه سواری ثابت، یوگا و تای چی هستند.

✅ دخانیات (سیگار و قلیان) و همچنین چاقی دو عامل بزرگ از دست رفتن رزرو مغز و کوچک شدن‌ مغز است .

دکتر مهین نظری دکترای تخصصی آموزش بهداشت و ارتقاء سلامت