بخش مهمی از رازهای شادی و سلامت سالمندان به تفریح آنها مرتبط است که معمولا کمتر به آن توجه می شود چون اغلب ما فکر می کنیم آنها بیشتر به استراحت و محیط آرام نیاز دارند اگر ما کمک کنیم تا سالمندان بخشی از زمان خود را به تفریح اختصاص دهند، قطعا سلامت روانی و جسمی شان تضمین خواهد شد.

تفریح در سالمندان متفاوت‌تر از جوانان است و باید با توجه به شرایط آنها، تفریحی مناسب برایشان در نظر گرفته شود. تفریح سالمندان به عوامل مهمی مانند سن، فرهنگ، میزان تحصیلات، علایق، اعتقادها، عادت‌ها و... بستگی دارد و اگر موارد گفته شده در نظر گرفته نشود، چه بسا تفریح برای سالمند آزاردهنده نیز میشود.

تفریحات در نظر گرفته شده برای سالمند باید انرژی و نشاط بیشتری به او بدهد؛ بدون اینکه آزار و اذیتی به او برساند.  تفریحی مانند بازی شطرنج ممکن است برای سالمندی مفید و برای سالمند دیگری خسته کننده و حتی مضر باشد یا اگر به سالمندی که بیماری ریوی یا آرتروز شدید دارد توصیه کنیم هر روز پیاده روی کند، در واقع نه فقط موجب آزار او شده ایم بلکه ممکن است سلامت جسمی او را هم به خطر اندازیم. باید دید فرد از چه چیز لذت می‌برد. فرض کنید برای سالمند موسیقی امروزی می‌گذارید، شاید او از این موسیقی لذت نبرد و حتی باعث ناراحتی‌اش هم شود ولی وقتی موسیقی با توجه به روحیاتش انتخاب می‌شود، می‌تواند در او حس خوشی زنده ‌کند. البته تفریحی مانند ورزش نیازی به شناخت روحیه سالمند ندارد و ورزش به همه سالمندان توصیه می‌شود.

 

 حضور در محافل مذهبی

فعالیت‌های مذهبی مانند مراسم دعا، حضور در مساجد، تشکیل گروه‌های مذهبی، خواندن و تفسیر قرآن کریم سرگرمی عبادتی و مفرحی برای سالمندان است که به آنها لذت زیادی می‌دهد و تاثیر زیادی در بالا بردن روحیه دارد.

حضور در جلسه‌های شعرخوانی

جلسه‌های شعرخوانی و حفظ کردن شعر نیز مواردی هستند که سالمندان علاقه زیادی به آن نشان می‌دهند. سالمندانی که سواد خواندن و نوشتن دارند و از قبل به ادبیات و شعرخوانی علاقه داشتند، بهتر است محافل ادبی را بشناسند و در آن حضور پیدا کنند.

ورزش و فعالیت فیزیکی

تفریح فیزیکی یا همان ورزش از دو جنبه مهم است؛ گروه‌های متشکل از سالمندان، به آنها حس تعلق اجتماعی می‌دهد و اینکه هنوز در اجتماع حضور دارند. یکی از مشکلات بزرگ سالمندان بعد از بازنشستگی این است که احساس جدایی از جامعه پیدا می‌کنند و فکر می‌کنند جامعه دیگر نیازی به آنها ندارد ولی تشکیل چنین گروه‌هایی تعلق اجتماعی فرد را تقویت می‌کند و سلامت روان او را بهبود می‌بخشد. اهمیت دوم در این است که سالمند با حضور در چنین گروه‌‌هایی با افراد جدیدی آشنا می‌شود و دامنه ارتباطی‌اش گسترش می‌یابد در واقع از تنهایی و عزلت‌نشینی بیرون کشیده می‌شود.

ثبت‌نام در تورهای گردشگری

امروزه تورهای گردشگری‌ای ترتیب داده شده که سالمندان را به نقاط مختلف شهر، کشور یا حتی خارج از کشور می‌برند.

بازی‌های فکری

امروزه روی بازی‌های فکری مانند حل کردن جدول یا شطرنج تاکید زیادی می‌شود. این بازی‌ها می‌تواند دمانس یا زوال عقل را به تاخیر بیندازد. امروزه بازی‌های رایانه‌ای مخصوص سالمندان نیز طراحی شده، البته در کشور ما به‌دلیل اینکه سالمندان نمی‌توانند با رایانه خوب کار کنند، هنوز جا نیفتاده است. بازی‌های رایانه‌ای طوری طراحی شده‌اند که فعالیت مغزی را زیاد می‌کنند و برای سالمندان جذاب هم هستند..

تفریح‌های خانگی

برای تفریح این سالمندان باید تدابیری در خانه اندیشیده شود؛ مثلا می‌توان جلسات قرآن‌خوانی را به صورت هفتگی یا ماهانه در خانه برگزار کرد. هر روز ساعتی را به موسیقی مورد علاقه سالمند اختصاص داد. موسیقی‌های آرام‌بخش در سالمندانی که دچار آلزایمر هستند، باعث آرامش بیشتر می‌شود و حتی تاثیراتی نسبی در بهبود وضعیت شناختی‌شان دارد. گوش دادن موسیقی آرام قبل از خواب برای سالمندانی که اختلال خواب دارند، مفید است و باعث بهبود در خواب می‌شود.

تهیه کننده: ملیحه مکی آبادی کارشناس آموزش گروه ارتقاء سلامت