هوش مصنوعی (AI) انواع جدیدی از سیستم های اتوماسیون و هوشمند را ممکن کرده است که تغییرات شگرفی در زندگی شخصی و حرفه ای ما ایجاد می کند. در حالی که امیدها و ترسهای زیادی در مورد هوش مصنوعی وجود دارد از یک سوآن را به وجود آورنده آینده ای بهترمیدانیم مانند وسایل نقلیه خودران برای بهبود ایمنی، و بهره وری سوخت، از سوی دیگر مسبب خطرات بزرگ مانند ربات هایی که در رسانه های اجتماعی برای انتشار- اطلاعات نادرست و دستکاری افکار عمومی استفاده میشوند.

با نزدیک شدن به فراگیر شدن هوش مصنوعی در سیستم‌های صنعتی و محصولات مصرفی، ارگونومی باید برای حمایت از کاربران در مقابله با قابلیت‌های در حال ظهور، نوآوری کند. ظهور فن‌آوری‌های هوش مصنوعی سؤالات جدی را مطرح می‌کند که در پانل‌های نشست سالانه اخیر انجمن ارگونومی عوامل انسانی مورد بحث قرار گرفته است. چگونه می‌توانیم به کاربران کمک کنیم قابلیت‌های مستقل توسعه‌یافته از هوش مصنوعی را درک کنند؟ چه نوع تعاملاتی می تواند همکاری بین الگوریتم های هوش مصنوعی را افزایش دهد؟ ما همچنین باید از تکنیک های هوش مصنوعی در پیشبرد علم طراحی و تحقیقات خود استفاده کنیم. چگونه می توانیم از هوش مصنوعی در ارزیابی حالات و قابلیت های انسانی استفاده کنیم؟ چگونه باید به گنجاندن حس انسان در الگوریتم های هوش مصنوعی کمک کنیم؟

فاکتورهای انسانی با تمام تعاملات انسان با محیط سروکار دارد. به این ترتیب، تعامل انسان با فناوری و چگونگی در نظر گرفتن توانایی ها و محدودیت های انسانی در طراحی این فناوری ها را پوشش می دهد و در همه جا وجود دارد، در تمام اشکال فن آوری طراحی شده زیرا این فناوری ها توسط انسان ها استفاده می شود و به همین دلیل، آنها باید فاکتورهای انسانی را در نظر بگیرند. فناوری‌های نوظهور جدید مانند هوش مصنوعی، یادگیری ماشینی و یادگیری عمیق به فاکتورهای انسانی به همان شیوه نیاز دارند زیرا کاربران باید بدانند و بدانند که چگونه با آن‌ها برخورد کنند تا به عملکرد کارآمد دست یابند.

مردم باید به سیستم اعتماد داشته باشند و باید بتوانند نتایج تعاملات خود را با سیستم پیش بینی کنند، خواه از هوش مصنوعی باشند یا نه. کاربران باید به اندازه کافی سیستم را درک کنند تا بتوانند آن را به شیوه ای با عملکرد بالا کار کنند.مزیت فاکتورهای انسانی بهبود فناوری به سطحی است که تعامل انسان و ماشین کارآمد می شود و در نهایت حتی لذت بخش!

"بهترین فناوری تا کنون، اگر برای انسان قابل استفاده نباشد، بدترین فناوری است"

مزایای داشتن ارگونومی در فرآیند طراحی این است که بتوانیم فناوری هایی را توسعه دهیم که از «حداقل قابل استفاده» تا «عملکرد بهینه» در هنگام تعامل کاربران با آنها متغییر باشد. و هرچه ارگونومی بیشتری را در طراحی سیستم قرار دهید، از عملکرد غیرقابل استفاده به عملکرد بهینه سیستم انسان و ماشین بیشتر می شوید.

به این ترتیب، مشکل جدید تعامل با شکل جدیدی از هوش است که ما هیچ چیز در مورد آن نمی دانیم، مانند یک موجود بیگانه! بیگانه ای که توانایی هایی دارد اما با انسان ها متفاوت است. این بدان معناست که ما باید مدل‌های جدیدی از تعامل ایجاد کنیم - که هنوز نداریم - زیرا همه مدل‌های تعاملی که داریم مبتنی بر مدل‌های مربوط به انسان یا مدل‌های مرتبط با حیوانات هستند. ما هنوز نمی دانیم چه نوع مدل های هوش مصنوعی برای تعامل با چنین سیستم هایی مورد نیاز است. ما باید آن مدل‌های تعاملی جدید را توسعه دهیم: مدل‌های هوش مصنوعی برای انسان‌ها برای تعامل با هوش مصنوعی، و مدل‌های انسانی برای هوش مصنوعی برای تعامل با انسان‌ها. این هسته اصلی عوامل انسانی است.

حدود عوامل انسانی چیست؟

فاکتورهای انسانی ایجاد کننده هزینه در فرآیند طراحی است و به عنوان هزینه، باید توجیه شود. مشکل فاکتورهای انسانی این است که فقط در صورت عدم اعمال می تواند هزینه خود را توجیه کند. هنگامی که فاکتورهای انسانی به درستی اعمال شود، نتیجه بهتر است، اما به سختی می توان همه را به توافق رساند که به دلیل فاکتورهای انسانی بهتر است.

در واقع، تجربه به دست آمده از شکست اغلب راهی برای نشان دادن مزایای فاکتورهای انسانی است.

آینده فاکتورهای انسانی چیست؟

فاکتورهای انسانی همه جا هست، غیرقابل انکار است. هر سیستمی که ما طراحی کرده‌ایم، تاکنون برای انسان ساخته شده است. اما، با ظهور هوش مصنوعی، تلاش برای درک اینکه آیا هوش مصنوعی به «عوامل هوش مصنوعی» خاص برای طراحی مکمل فاکتورهای انسانی نیاز دارد یا خیر، جالب می‌شود.

تصور کنید یک انسان برای اولین بار با یک موجود بیگانه روبرو می شود. سپس، انسان‌ها برای برقراری ارتباط با آن موجود بیگانه، آزمایش‌هایی خواهند داشت تا هر نوع ارتباط آن را معنا کنند. این توضیح پذیری است: تلاش برای درک آنچه بیگانه می گوید تا بتوانیم به شیوه ای مناسب با آن تعامل داشته باشیم.

آیا فکر نمی کنید زمانی که گوشی هوشمند شما به درستی کار نمی کند، مانند یک بیگانه عمل می کند؟ شما نمی توانید آن را معنا کنید و به آنچه شما می خواهید واکنش نشان نمی دهد. این زمانی است که توضیح‌پذیری باید شروع شود. حتی اگر سیستمی را طراحی کنید که پتانسیل مشابه یا کمی هوشمندانه دارد، باید روشی کارآمد برای درک آن و تعامل با آن داشته باشید. این اساس توضیح پذیری است.

آیا فاکتورهای انسانی راهی برای کنترل هوش مصنوعی است؟

فاکتورهای انسانی راهی برای اعمال برخی اقدامات انسانی در توسعه هوش مصنوعی است: می‌توانم بگویم که دیدن هوش مصنوعی به عنوان یک سیستم دستیار برای انسان، راهی مطمئن برای طراحی هوش مصنوعی است./ف.برزگری

"علی سامانی" دانشجوی مقطع دکتری تخصصی ارگونومی دانشکده بهداشت