جمعیت جــوان بــه عــنــوان یکی از عــوامــل مهم اقتدار کشورها به شمار می‌رود. نیروی مولد و جوان به عنوان یکی از پایه‌های اصلی قدرت و رشد اقتصادی-اجتماعی کشورها محسوب می‌شود. کشور ما سال‌ها از جمعیت جوان برخوردار است و همچنان لازم است این ثروت حیاتی حفظ و تقویت شود.

جمعیت جوان و سرمایه انسانی به عنوان یکی از مهم‌ترین ارکان موثر بر توسعه هر کشور، از اهمیت خاصی برخوردار بوده و بستر خلاقیت و پویایی در ابعاد مختلف توسعه اقتصادی اجتماعی را برای آن کشور فراهم می‌کند. در سال‌های اخیر، با توجه به تغییر و تحولات در کشور ابلاغیه‌ای مبنی بر سیاست‌های کلی جمعیت در تاریخ 30 اردیبهشت 1393 ابلاغ نمودند. براساس این ابلاغیه با توجه به پویندگی، بالندگی و جوانی جمعیت کنونی کشور به عنوان یک فرصت و امتیاز و در جهت جبران کاهش نــرخ رشــد جمعیت و نــرخ بـــاروری در سال‌های گذشته، اشــاره شــده اســت تا با در نظر داشتن نقش ایجاد جوانی جمعیت در پیشرفت کشور، برنامه جامع برای رشد اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی متناسب‌های جمعیتی کشور انجام گیرد و اجــرای سیاست‌ها به طور مستمر رصد شود.

در جامعه امروزی داشتن فرزند در نهاد خانواده و جمعیت جــوان یک هنجار ارزشمند اســت. این مساله ضرورت حمایت سطوح قانونگذاری و سیاست گذاری در راستای رفع موانع و مسایل پیش‌روی در جهت فرزندآوری از جمله هزینه‌های بـالای بارداری، زایمان و درمان ناباروری و فقدان پوشش بیمه‌های، هزینه‌های بالای معیشت خانواده و فشارهای اقتصادی و شیوع سقط جنین را ایجاب می‌کند. این موانع برخلاف تمایل و نگرش مثبت خانواده به داشتن فرزند بیشتر سبب کاهش 20 درصدی میزان موالید در سالیان اخیر گردیده است.

طبق برآوردهای بین‌المللی، ایران تا 20 سال آینده جزو پیرترین کشورهای جهان خواهد بود. در ایـن راستا، تحقق مطالبه عمومی مردم، حمایت از مادران ایرانی و رفع موانع و مسایل مذکور و نیز مصالح کشور در نظام حکمرانی و قانونگذاری امری اجتناب ناپذیر است که میبایست با توجه به فرصت اندک پیش رو، به ضرورت، فوریت و اهمیت در دستور بررسی قرار گیرد.

قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت بـا هدف افزایش نرخ بـاروری کلی به بیش از سطح جانشینی و ارتقای شاخص‌های کیفی در راستای تحقق سیاست‌های کلی جمعیت با حمایت از خانواده‌های دارای حداقل سه فرزند، ولادت‌های جدید، زوجین نابارور، زنان باردار و مادران دارای فرزند زیر  2سال و... تصویب شد.

این قانون مشتمل بر هفتاد و سه ماده و هشتاد و یک تبصره، در جلسه مورخ  24/7/1400 کمیسیون مشترک طرح جوانی جمعیت و حمایت از خانواده مجلس شورای اسلامی طبق اصل هشتاد و پنجم قانون اساسی تصویب شد و پس از موافقت مجلس با اجرای آزمایشی آن به مدت هفت سال در تاریخ  10/8/1400 به تایید شورای نگهبان رسید.

در این قانون ضمن اعلام نقش و وظایف وزارتخانه‌ها، دستگاه‌ها، سازمان‌ها و نهادها درمـوضـوع حمایت از خانواده و جوانی جمعیت و الزامات دقیق و صحیح اجرای قانون مذکور، سرفصل‌های مختلفی با موضوعات:

·         حمایت‌های قانونی برای تولد فرزندان، حمایت خانواده‌های دارای فرزند، حمایت از مادران شاغل و غیرشاغل، دانشجو و طلبه، حمایت‌های دوران بارداری و شیردهی، حمایت از زوج‌های جوان، حمایت از گروه‌های مردمی و خدمات ناباروری و سقط و تدابیر قانونی

·         تسهیلات آموزشی،فرهنگی، مسکن، مشوقهای اقتصادی

·         اعتبارات مورد نیاز در برنامه های حمایتی

·         برنامه‌های آموزشی، پژوهشی و فرهنگ سازی

·         جلوگیری از حرکت‌های معارض

·         نحوه اجرا و نظارت بر حسن اجرای قانون

در این خصوص را مطرح و تصویب کرده است.

زهرا جعفری دانشجوی دکترای اپیدمیولوژی دانشکده بهداشت