دانشکده بهداشت شیراز
حفاظت بیش از حد و بیش تیماری در والدین تک فرزند
ما در دنیایی زندگی میکنیم که اخبار ترسناک زیادی را می شنویم. این ترس توسط برنامه های خبری و وقایع ترسناکی که در شهر و محله مان از این و آن می شنویم ، و صحبت هایی که با دوستان و همسایه ها داریم بیست و چهارساعته وارد خانه های ما می شود ازجمله : اعتیاد جوانان،حملات تروریستی،رکوداقتصادی ،دزدی و قتل و...
از آنجایی که رابطه والدین تک فرزند با فرزند خود بسیار صمیمی است ،تصور می کنند که دخالت در تمامی جنبه های زندگی تک فرزند ،امری طبیعی و بخشی از رابطه آنهاست ،بنابراین در خانواده های تک فرزند میل بالایی برای حفاظت افراطی وجود دارد که این حفاظت بیش از اندازه می تواند برای تک فرزند به یک نقص تبدیل شود و نگذارد که آنها به صورت طبیعی رشد کنند،به شیوه ای که با تجارب خود و تاحدی با آزمون وخطا رشد کنند.
مسئله این است که یادگیری تک فرزندما فقط با تصمیمات خوب نیست بلکه درک پیامدهای تصمیمات بد نیز منجر به یادگیری می شود و طبیعی است که تمامی والدین مسئولیت پذیر ،از فرزندان خود مراقبت کنند اما والدین تک فرزند با تلاش و عشق و جان فشانی بیشتری از تنها فرزندخود محافظت می کنند زیرا فقط یک بچه دارند،تک فرزندی که تمام آرزوهای والدین در او خلاصه می شود. والدین تک فرزند به جای اینکه به کودک این فرصت دهند که خودش مشکلاتش را حل کند،سریعا" مسیر را بازنموده و اجازه نمی دهند که فرزندشان شکست و عدم موفقیت را تجربه نماید .بنابراین کودک طعم ناراحتی و شکست را نمی چشد و اعتماد به نفس لازم در رویارویی با مشکلات و تحمل سختی ها را نخواهد داشت.
نکته : والدینی که بلافاصله برای کمک به کودک خود نمی شتابند، کودکانی دارند که یادگرفته اند وحشت خود را کنترل کنند ، اما والدینی که سعی دارند کودک خودرا از همه چیز محافظت کنند و اضطراب اوراکم کنند ، در واقع موجب تشدید استرس بچه شده اند.
راه چاره چیست ؟
اگر فرزند شما بداند که به او اطمینان دارید ،او نیز به خودش اعتماد می کند اما باید بدانید که نباید خیلی زود و خیلی زیاد به او قدرت دهید . گزینه ها را به تدریج و با افزایش توانایی های او اضافه کنید . شما می توانید اطمینان و اعتماد را از اوان زندگی به بچه خود ترزیق کنید . برای این کار می توان با عادی ترین فعایت ها شروع کرد مثل خرید از فروشگاه یک راه ساده برای آموزش مهارت های واقعی زندگی به بچه است که به او اطمینان و اعتمادبه نفس القا می کند. مهم نیست شغل شما چیست باید بچه خودرا در آنچه برای امرارمعاش انجام میدهید و همچنین چگونگی انجام آن درگیر کنید .اگر او را با وضعیت و کم و کیف کار خود آشنا نکنید ، شما او را از یکی از عناصر پایه و اساسی زندگی محروم کرده اید.
چگونه والدین از محافظت بیش از اندازه تک فرزند خود اجتناب کنند ؟
-او را وابسته نکنید و دست و پای اورا نبندید . اجازه دهید بچه مشکلاتش را خودش حل کند.(همیشه سعی نکنید که همه کارهایش را انجام دهید )
-از توانایی های حقیقی فرزند خود در مراحل مختلف تکامل او آگاه باشید . فرصت هایی برای ماجراجویی و فرصت هایی برای شکست خوردن برایش فراهم کنید.
-برخی مواقع بدون اینکه بچه از ترس شما مطلع شود ،به راحتی کنار بکشید . اجازه دهید ،دریابد که چگونه کارها را به تنهایی اداره میکند .
-به فرزندتان فرصت دهید با طبیعت مانوس شود تا خودبه خود اعتمادبه نفس و مقاومت در برابر سختی ها در او تقویت شود.
دکتر مسعود کریمی دکترای تخصصی آموزش بهداشت و ملیحه مکی آبادی کارشناس آموزش گروه ارتقاء سلامت