دیابت به عنوان یکی از جدی ترین و خطرناک ترین بیماری های مزمن زمان ما مطرح شده است.

دیابت یک بیماری متابولیک است که با ظاهر شدن قند خون بالا مشخص می­گردد و به دسته های مختلف: دیابت نوع یک، دیابت نوع 2 و دیابت بارداری طبقه بندی شده است. دیابت نوع یک بیشتر در کودکان و نوجوانان اتفاق ی افتد. دیابت نوع 2 شایع ترین نوع دیابت است که معمولاً در بزرگسالان اتفاق می افتد. دیابت بارداری در سه ماه آخردوره بارداری ایجاد می­­شود و در اکثر مواقع پس از تولد نوزاد برطرف می­شود. دیابت نوع 2 معمولاً با مقاومت به انسولین شروع می­شود. این وضعیتی است که در آن سلول ها به طور طبیعی به انسولین پاسخ نمی­دهند. در نتیجه، بدن به انسولین بیشتری برای کمک به ورود گلوکز به سلول ها نیاز دارد. در ابتدا، بدن انسولین بیشتری تولید می­کند تا سلول ها را وادار به واکنش کند. اما با گذشت زمان، بدن نمی تواند انسولین کافی بسازد و سطح گلوکز خون افزایش می­یابد.

 کنترل ضعیف و ناکافی قند خون در بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 یک مشکل عمده بهداشت عمومی و عامل خطر اصلی برای ایجاد عوارض دیابت است. که می­تواند منجر به سایر مشکلات سلامتی مانند: بیماری قلبی، سکته مغزی، کوری و نارسایی کلیه شود.

چگونه از عوارض دیابت پیشگیری کنیم؟

با مدیریت موثر دیابت می­توان از عوارض ناشی از دیابت پیشگیری نمود. مدیریت دیابت می­تواند برای بیماران طاقت فرسا باشد، به خصوص زمانی که بایستی سطح قندخون را ثابت نگه داشت. خود مراقبتی فرآیندی است که توسط بیمار برای کمک به پیشگیری و به تاخیر انداختن عوارض کوتاه مدت و بلند مدت دیابت انجام می شود. در واقع توانایی فرد برای کنترل روانی اجتماعی، مدیریت مصرف دارو، اصلاح سبک زندگی و توانایی مراقبت از خود و انجام فعالیت های ضروری برای دستیابی، حفظ یا تایید سلامت ایده آل را شامل می­گردد.

در نتیجه توصیه می شود برای خودمراقبتی دیابت فعالیت های ذیل انجام گردد:

قند خون خود را در منزل اندازه گیری کنید. اندازه گیری قندخون به شما می گوید که رژیم غذایی، ورزش و داروهای شما چقدر خوب کار می کنند.

 مدیریت وزن و داشتن یک رژیم غذایی متعادل مهم است. مطمئن شوید که می دانید چگونه یک وعده غذایی متعادل با پروتئین و فیبر داشته باشید. تا حد امکان از غذاهای سالم و تازه استفاده کنید. در یک وعده غذایی زیاد غذا نخورید. این کمک می کند تا قند خون خود را در محدوده خوبی نگه دارید.

هر روز 30 تا 60 دقیقه پیاده روی، دویدن یا دوچرخه سواری را امتحان کنید. فعالیتی را انتخاب کنید که از آن لذت می­برید و به احتمال زیاد به آن ادامه می دهید. در صورت کاهش بیش از حد قند خون، غذا یا آب میوه همراه داشته باشید. آب اضافی بنوشید.

 داروهای خوراکی یا انسولین طبق دستورپزشک مصرف و هر 3 ماه یا هر چند وقت یکبار به پزشک مراجعه کنید.

دکتر لیلا قهرمانی دکترای تخصصی آموزش بهداشت و ارتقا سلامت دانشکده بهداشت