خودمراقبتی چیست ؟

خودمراقبتی یعنی مراقبت از خود، یعنی اینکه ما برای حفظ سلامت و شادابی خود، کارهای روزمره کوچکی انجام دهیم تا زندگی بهتر و سالم تری داشته باشیم . خودمراقبتی شامل اقداماتی است آموختنی ، آگاهانه و هدفمند که هر فردی برای خود، خانواده و دیگران انجام می دهد تا سالم بماند، از سلامت جسمی و روانی خود حفاظت کند، نیازهای اجتماعی خود را برآورده سازد، از بیماری ها یا حوادث پیشگیری کند، از ناخوش ها و بیماری های مزمن مراقبت کند و نیز از سلامت خود بعد از بیماری حاد یا ترخیص از بیمارستان حفاظت کند. خود مراقبتی به وضوح موجب افزایش کارآیی و مهارت های فردی ما می شود.

خود مراقبتی شامل تصمیمات و اقداماتی است در جهت سلامت،پیشگیری از خطرات و آسیب های اجتماعی و توانایی رفع نیازهای جسمی و روانی و اجتماعی خود.

 

با انجام برخی اصول ساده خودمراقبتی می­توان دستیابی به سلامت، نشاط و شادابی را در زندگی ایجاد کرد .

 

با خودمراقبتی می توانیم :

·          استرس خود را کاهش دهیم.

·         اعتماد به نفس خود را بازیابیم و تقویت کنیم.

·          شور و شوق جوانی و انگیزه موفقیت خود را حفظ کنیم و افزایش دهیم.

·         جوانی سالم، ایمن و با نشاط را تجربه کرده و سلامت سایر دوران های زندگی خود را تضمین کنیم.

·         بهتر درس بخوانیم و آینده شغلی بهتری داشته باشیم.

·         آینده بهتری را برای خود ، خانواده ، دوستان و کشورمان رقم بزنیم.

 

 

1-خودمراقبتی جسمی

  

·         خوردن منظم غذای سالم : صبحانه ، ناهار ، شام و میان وعده های سالم ، مصرف 5 وعده میوه و سبزی در روز

·         انجام ورزش روزانه : پیاده روی ، دویدن ، شنا ، ورزش های رزمی و …

·         انجام معاینات پزشکی ادواری و منظم پیشگیرانه

·         دریافت خدمات و مراقبت های پزشکی مورد نیاز

·         استراحت کافی هنگام بیماری

·         انجام فعالیت های جسمی منظم

·         داشتن خواب و استراحت کافی

·         رعایت پوشش مناسب و بر اساس فصول سال

·         رفتن به تعطیلات

·         اجتناب از وسایل ، لوازم و رفتارهای پر خطر

 

 

2- خودمراقبتی روانی

 

·         احساس ارزش ، خوشبینی و امید

احساس اعتماد به نفس کافی

·         اختصاص وقت و زمان روزانه برای تفکر و تأمل

·         انجام اقدامات لازم برای کاهش تنش و استرس

·         توجه به تجارب، آرزوها ، افکار و احساسات خود

·         اختصاص زمان مناسب برای رفتن به دامن طبیعت

·         مراجعه به روان پزشک یا روان شناس در صورت بروز مشکل یا ناراحتی روانی

 

3-خودمراقبتی عاطفی 

·         عامل مهربانانه با خود و دیگران

·         افتخار به خود

·         گریه کردن درمواقعی که لازم است

·         جستجوی چیزهایی برای خندیدن

·         بیان خشم خود به روشی سازنده

·         اختصاص وقت برای بودن در کنار والدین و برادر و خواهر

·         مطالعه کتاب هایی که دوست شان داریم

 

4-خودمراقبتی معنوی

·         اختصاص زمان روزانه برای عبادت و نیایش

·         تلاوت و شنیدن آیات قرآن

·         انجام کارهای خیر

·         کمک به نیازمندان

·         شکرگزاری نعمت های الهی

·         شرکت در مراسم و مناسک دینی و مذهبی

 

5-خودمراقبتی اجتماعی

 

·         برقراری ارتباط با خانواده و حضور در کنار افراد مورد علاقه

·         معاشرت با دوستان /همکاران

·         خوردن ناهار یا میان وعده روزانه با دوستان/همکاران

·         گفتگوی روزانه با دوستان/همکاران

·         اختصاص وقت کافی برای انجام کامل امور محوله خانواده/همکاران

·         تعیین حد و مرز خود با دوستان /همکاران

·         عضویت در تشکل های گروهی

·         خلاقیت و انگیزه در محیط کار

 

 

درپایان :  فراموش نکنیم اگر خودمان را دوست داریم باید مراقب سلامتی خود باشیم.

 

منابع :

من خودم رافراموش نکنم ،کتابچه خودمراقبتی ترجمه خانم ریحانه رستگار

سبک زندگی سالم (راهنمای خودمراقبتی خانواده ) از دکتر محمد کیاسالار

تهیه کننده :

ملیحه مکی آبادی کارشناس آموزشی گروه ارتقاء سلامت