امید به زندگی در میان جمعیت زنان در سراسر جهان افزایش قابل توجهی داشته است و روند قابل توجهی را در کشورهای در حال توسعه تشکیل می دهد. بر اساس تخمین سازمان ملل متحد، جمعیت سالمندان در سال 2025 به یک میلیارد و یک صد میلیون نفر خواهد رسید. رشد سریع جمعیت چه از نظر از نظر طول عمر و چه از نظر تعداد در جهان، توجه جوامع را به نیازهای سالمندان به خود جلب کرده است.

درسنین بالای 60 سال، مشکلات فیزیکی و روحی جدیدی پدیدار شده که سالمندان را نسبت به قبل آسیب پذیرتر می کند. بیماری های جسمی آغازگر اختلالات گوناگون در این گروه سنی است به گونه ای که با شروع بیماری ها و گسترش آن ها، این افراد به آرامی زمین گیر شده و از انجام فالیت های روزمره خود ناتوان می شوند و استقلال آنها را دستخوش تغییر قرار می دهد.

با توجه به شهرنشینی، اشتغال سایر اعضای خانواده، حساسیت نگهداری از این گروه سنی، بیماری های شان، افزایش هزینه های نگهداری، افول حافظه، مسائل ایمنی و... بعضی از خانواده ها مراقبت ازسالمندان را به خانه سالمندان واگذار می کنند. سالمندان در خانه احساس امنیت، رفاه، هویت، مدیریت و... دارند؛ لذا ممکن است گمان کنند این جابجایی احساسات مطلوب آن ها را از بین می برد. این تغییر می تواند منجر به افسردگی، اضطراب و بی خوابی شود. به طورکلی مطالعات نشان دهنده شیوع بالایی از اضطراب و افسردگی در سالمندان در حین انتقال و در محیط خانه سالمندان است.

گاها قرار گرفتن در خانه سالمندان به دنبال یک رویداد غیرمنتظره مانند بستری شدن در بیمارستان یا یک بیماری شدید است. لازم به ذکر است این جابجایی برای خانواده های آن ها هم اقدامی استرس زا وچالش برانگیز است وتصمیم برای قرار دادن یکی از بستگان در خانه سالمندان می تواند دردناک باشد و اغلب به علت احساس گناه و ترس به تاخیر می افتد.

انتقال را می توان به عنوان یک حرکت بین تنظیمات مختلف مراقبت های بهداشتی یا بین سطوح مختلف مراقبت در یک محیط تعریف کرد. جابه جایی سالمندان از خانه به سرای سالمندان را می توان یک انتقال در نظر گرفته که خود دارای سه فاز می باشد؛

1)      مرحله پیش انتقال(برای اولین بار پذیرش در خانه سالمندان مورد بحث قرار می گیرد)

2)      مرحله میانی انتقال( فرد سالمند برای جابه جایی آماده می شود)

3)      مرحله پس از انتقال( زمانی که در سرای سالمندان مستقر شده).

 

پس از جابجایی، درهفته های اول سالمندان تجربیات نامطلوبی را سپری می کنند و این انتقال را یک رویداد استرس زا و چالش برانگیز عاطفی بیان می کنند. همچنین سالمندان از این انتقال به عنوان یک تغییر ناگهانی در هویت مستقل خود و روال طبیعی زندگی روزمره یاد می کنند.

در همین راستا نقش مراقبان سالمندان رنگی دیگر به خود گرفته و با مراقبت های اصولی و ابراز درک و همدلی با سالمندان از غم و اندوه آن ها کاسته و سعی در خو گرفتن آن ها به این محیط کرده و از پیامد های منفی جلوگیری کنند.

 برای کنترل وکاهش این پیامد ها می توان از درمان های غیرپزشکی مانند موسیقی درمانی، ورزش های مناسب،کلاس های آموزشی کاربردی، تفریح و... بهره گرفت. یافته ها نشان می دهد استرس حاصل از جابجایی را می توان با آمادگی قبلی وحمایت در هفته های اولیه پس از انتقال به حداقل رساند. برای جلوگیری از پیامد های منفی، مراقبت های انتقالی را با راهکارهای زیر می توان بهبود بخشید:

v      انتخاب خانه سالمندان مناسب

v      استقبال گرم

v      ارائه اطلاعات پزشکی لازم وضروری به مراقبین سلامت

طبق مطالعاتی که انجام شده است برخی نیز استدلال می کنند که حرکت به سمت یک محیط فیزیکی بهبود یافته اثرات مثبتی بر رفاه ساکنان و افزایش کیفیت زندگی دارد که نیاز به بررسی های بیشتری در این زمینه دارد./ برزگری

برای دیدن پمفلت آموزشی اینجا کلیک کنید.

برای دیدن کلیپ آموزشی اینجا کلیک کنید.

دکتر عبدالرحیم اسداللهی عضو هیئت علمی گروه ارتقا سلامت