سیگار کشیدن عروق خونی  را تنگ می کند و باعث بزرگ شدن لخته های خونی تشکیل شده در عروق می شود . سیگارکشیدن باعث تحت فشار قرار دادن قلب می شود. سیگار کشیدن ازطرق زیر باعث بیماری قلبی می شود :

• تنگ کردن عروق خونی ، که باعث می شود کلسترول بیشتری در دیواره شریانها رسوب کند
• افزایش فشار خون
• افزایش احتمال لخته شدن خون
• افزایش سطح منوکسید کربن که باعث کاهش اکسیژن خون می شود

• دود تنباکو حاوی بیش از 4000 ماده شیمیائی  و 45 ماده سرطانزای شناخته شده  می باشد که مهمترین آنها عبارتند از :

نیکوتین : یک ماده شیمیائی بی رنگ و سمی است که وارد ریه ها شده و از طریق جریان خون جذب می شود . نیکوتین از راههای مختلف روی قلب ،عروق خونی و سیستم اعصاب تاثیر می گذارد . نیکوتین باعث افزایش سرعت ضربان قلب و فشار خون می شود . قلب بیشتر از حد معمول کار کرده و بنابر این به اکسیژن بیشتری نیاز دارد . از طرف دیگر ناکافی بودن خونرسانی به دستها و پاها باعث سیاه شدن آنها می شود .نیکوتین جزء اعتیاد آور دود سیگار می باشد .

منوکسید کربن : گازی است که در دود اگزوز اتومبیل ها نیز وجود دارد . منوکسید کربن  وارد گردش خون شده ، جایگزین اکسیژن می شود  و باعث می گردد قلب بیش از حد معمول کار کند تا بتواند میزان خون مورد نیاز  تمام بدن را به منظور اکسیژن رسانی مناسب تامین کند  .

تار : یک ماده چسبنده است که مجاری هوائی را پوشانده و عامل اصلی سرطان ریه می باشد .

سایر مواد مضر شامل:  سیانید (سمی که در اطاقهای گاز از آن استفاده می شود ) ، فرمالدئید (ماده ای که برای حفظ و نگهداری اجساد از آن استفاده می شود )، متانول (در سوخت موشک بکار می رود )،آمونیوم (ماده سفید کننده خانگی )، استون (حلال موجود در پاک کننده های لاک ناخن )، نیتروس اکسید (سمی که می تواند باعث ناباروری در مردان شود )،آرسنیک (مرگ موش ) ،نفتالین (ضد بید ) ،DDT (حشره کش )و بوتان (گاز فندک ) می باشد .

چرا خطر سیگار کشیدن را می پذیریم وقتی که سیگار :

• خطر بیماری قلبی را 3-2 برابر افزایش می دهد
• مسئول مستقیم مرگ نیمی از سیگاریها ئی  می باشد  که بطور متوسط 14 سال سیگار کشیده اند .
• در افرادی که  سیگار زیاد می کشند و به پرفشاری خون و یا افزایش کلسترول خون مبتلا هستند خطر بیماری قلبی را دو برابر می کند
• در زنانی که  قر صهای پیشگیری از بارداری مصرف می کنند خطر بیماری قلبی را 10 برابر افزایش می دهد
• خطر سکته مغزی را دو برابرمی کند
• با اثرات نامطلوب خود روی شریانهای دست و پا خطر سیاه شدن و قطع عضو را پنج برابرافزایش می دهد
• مسئول حدود یک سوم از سرطانها و بسیاری از بیماریهای ریه می باشد .

اثرات سیگار روی اطرافیان :

به افراد غیر سیگاری که دود حاصل از سیگار دیگران را استنشاق می کنند، سیگاریهای منفعل می گویند . اینها نیز از بسیاری از بیماریهای افراد سیگاری رنج می برند . تنها 30دقیقه قرار گرفتن اجباری در معرض دود سیگار می تواند به قلب یک فرد غیر سیگاری آسیب رسانده و خطر بیماری قلبی را 30 درصد افزایش دهد . دود کناری سیگار حاوی 5 برابرمنوکسید کربن  و 6 برابر نیکوتین  بیشتر از دودی است که فرد سیگاری استنشاق می کند دلیل این مساله خاصیت حفاظتی فیلتر سیگار است .      ( سیگاری هاتوجه کنند که آنها هم مستقیما دود سیگار را تنفس می کنند و هم بطور غیر مستقیم دود کناری آنرا ، بنابراین خطرات سیگار در آنهاکمتر نیست)

«هیچ سطح ایمنی برای سیگار کشیدن وجود ندارد و بهترین ومهمترین اقدام ، ترک آن است . »

چگونه سیگار را ترک کنم ؟

• از هر 10 نفر 8 نفر، بهترین راه ترک سیگار را روش قطع یکباره آن دانسته اند .
• برنامه ریزی کنید که در زمانهائی که سیگار می کشیده اید کارهائی بکنید که حواس شما را از توجه به سیگار  پرت کند .
• انگیزه خود را حفظ کنید . روزهای اول سخت ترین روزها هستند
• شما ممکن است تحریک پذیر و عصبی شوید . از دوستان ، خانواده و همکاران خود بخواهید با شما مدارا کنند این وضعیت بهتر خواهد شد .
• از سایر افراد سیگاری و محیطهائی که سیگار کشیده می شود دوری گزینید .
• حمایت دیگران را جلب کنید . به انجمن های ترک دخانیات ملحق شوید .
• از چسبها ،آدامسها و اسپری های نیکوتین جهت کمک در ترک سیگار استفاده کنید . مشخص شده که استفاده از اینها شانس ترک سیگار را دو برابر می کند.

خبر خوب این است که هیچ گاه برای ترک سیگار دیر نیست . بعضی از عوارض سیگار قابل برگشتند .

• 8ساعت بعد از ترک سیگار سطح اکسیژن و منوکسید کربن خون به حد طبیعی میرسد .
• طی 24 ساعت خطر حمله قلبی و سکته مغزی شروع به کاهش می کند .
• ظرف 48 ساعت سیر بازگشت احساس چشائی و بویائی شروع می شود
• طی 72 ساعت ظرفیت ریه ها افزایش یافته و سرفه کمترمی شود
• پس از چند روز وضعیت انعقاد خون بهتر می شود
• بعد از سه هفته انجام فعالیتهای ورزشی راحت تر می شود
• 3-1 ماه بعد، تعداد اسپرم ها در مردان افزایش می یابد
• بعد از 2ماه احساس سرزندگی و انرژی بیشتری می کنید
• در سال پنجم خطر ایجاد سرطان ریه نصف می شود
• ظرف 15-5 سال خطر بیماری قلبی به اندازه افرادی می شود که هرگز سیگار نکشیده اند .

دکتر مسعود کریمی دکترای تخصصی آموزش بهداشت و ارتقاء سلامت