تیروئید غده ای به شکل پروانه در جلوی گردن در پایین حنجره و بالای استخوان های ترقوه است که هورمون های، تری یدوتیرونین و تیروکسین را تولید می کند که برای متابولیسم بدن، تولید گرما، رشد مناسب و جهت گیری سلول ها و رشد آنها ضروری است . اختلال عملکرد تیروئید یکی از شایع ترین اختلالات غدد درون ریز مزمن با شیوع متغیر در میان جمعیت های مختلف است. در ایران، شیوع پرکاری تیروئید بالینی 32/0 درصد است که 44/0 درصد در زنان و 2/0 درصد در مردان می باشد.

مطالعات انجام شده در شمال اروپا، ژاپن و ایالات متحده آمریکا نشان داده است که شیوع پرکاری تیروئید بین 6/0 تا 12 در هر 1000 زن و بین 3/1 تا 4 در 1000 مرد است. شیوع این بیماری در سالمندان جامعه بیشتر است. شیوع اختلالات تیروئید با افزایش سن افزایش می یابد و بیشترین شیوع در زنان قبل از یائسگی است و نسبت زنان به مردان حداقل 4: 1 است. مطالعه ای در سال2019 شیوع کم کاری تیروئید و پرکاری تیروئید به ترتیب 47/9 و 19/1 درصد گزارش کرد و نشان داد که بین شاخص نمایه توده بدنی، پرفشاری خون، دیابت نوع2، مصرف سیگار، اختلال خواب (آپنه خواب) و سایر بیماری های همراه با بیماری کم کاری تیروئید ارتباط معنی داری وجود دارد . همچنین مطالعه ای دیگر نشان داد که بین اختلال عملکرد تیروئید با اضافه وزن و چاقی، پرفشاری خون و مقاومت انسولین و دیابت نوع 2 نیز ارتباط وجود دارد .در بلند مدت دیابت نوع 2 و اختلالات عملکرد تیروئید دلیل اصلی مرگ و میر در بیشتر کشورهای با درآمد بالا و در حال توسعه خواهند بود .

بنابراین شناسایی سریع و پیشگیری و درمان اختلالات عملکرد تیروئید بسیار ضروری به نظر می رسد.

مطالعه در  زنان نشان داد که سن، سطح تحصیلات، نمایه توده بدنی (BMI)، دیابت، پرفشاری خون، سیگار کشیدن و مصرف قرص های خواب آور با داشتن اختلالات عملکرد تیروئید در زنان رابطه دارند به این صورت که شانس داشتن اختلالات عملکرد تیروئید، در زنانی که سن 57-51 و بالای 64 سال دارند، 2 برابر زنانی است که سن زیر 50 سال دارند.همچنین شانس داشتن اختلالات عملکرد تیروئید در زنان باسواد 19 درصد کمتر از زنان بی سواد است .شانس داشتن اختلالات عملکرد تیروئید در زنانی که دیابت و پرفشاری خون دارند، 34 درصد بیشتر از زنانی است که این اختلالات را ندارند. شانس داشتن اختلالات عملکرد تیروئید در زنان سیگاری 87 درصد بیشتر از زنان غیر سیگاری است.شانس داشتن اختلالات عملکرد تیروئید در زنانی که نمایه توده بدنی 30≤ دارند، 23 درصد بیشتر از زنانی است که نمایه توده بدنی 30≥ دارند . علاوه بر این، شانس داشتن اختلالات عملکرد تیروئید در زنان مصرف کننده قرص های خواب آور، 34 درصد بیشتر از زنانی است که از این قرص ها استفاده نمی کنند.

اختلالات عملکرد تیروئید در مردان

مطالعات نشان داد که سن، سطح تحصیلات، پرفشاری خون و سیگار کشیدن با داشتن اختلالات عملکرد تیروئید در مردان رابطه دارند.به این صورت که شانس داشتن اختلالات عملکرد تیروئید، در مردانی که سن 57-51 دارند، 81 درصد بیشتر از مردانی است که سن زیر 50 سال دارند.همچنین شانس داشتن اختلالات عملکرد تیروئید در مردانی  که سن بالای 64 سال دارند، 2 برابر مردانی  است که سن زیر 50 سال دارند . علاوه براین، شانس داشتن اختلالات عملکرد تیروئید در مردان باسواد 94 درصد کمتر از مردان بی سواد است . شانس داشتن اختلالات عملکرد تیروئید در مردانی  که پرفشاری خون دارند، 77 درصد بیشتر از مردانی است که پرفشاری خون ندارند و شانس داشتن اختلالات عملکرد تیروئید در مردان سیگاری 3 برابر مردان غیر سیگاری است .

زهرا غرقی کارشناس گروه اپیدمیولوژی دانشکده بهداشت