سالمندی پدیده ای طبیعی است که با تغییرات فیزیولوژیک همراه است. روند این تغییرات در افراد مختلف یکسان است ولی سرعت ایجاد آن متفاوت است. آنچه مسلم است از سالمندی نمی توان پیشگیری کرد، ولی می توان با رعایت اصول تغذیه صحیح در تمام دوران زندگی، سلامت جسمی و روحی خود را برای سالمندی حفظ کرد. اضافه وزن،کاهش وزن، فشارخون بالا، چربی خون بالا و دیابت اصلی ترین مشکلات در سالمندی بوده و عمده ترین راه کنترل آن ها تغذیه مناسب و پیروی از یک الگوی تغذیه ای صحیح می باشد.

چاقی

با افزایش سن و کم شدن تحرک، کاهش توده بدنی و کند شدن سیر متابولیسم پایه، نیاز به انرژی کاهش می یابد. در صورتی که رژیم غذایی با کالری بالایی تامین شده باشد، چاقی رخ خواهد داد. بنابر این در این سنین انتخاب غذاهای کم حجم و غنی از مواد مغذی، کاهش مصرف مواد شیرین و چربی ها توصیه می شود.

سوء تغذیه و کاهش وزن

در سالمندان مبتلا به سوءتغذیه وکاهش وزن، رژیم غذایی پرکالری و پر پروتئین توصیه می شود. این افراد بایستی از وعده های غذایی بیشتر (پر انرژی مثل عسل، مربا و کره درصبحانه) استفاده کرده و انواع طعم دهنده ها مثل ادویه ها، چاشنی ها و آب لیمو برای خوش طعم کردن غذا و تحریک اشتها را در برنامه غذایی خود بگنجانند. رعایت تنوع غذایی، مانند استفاده از نان و غلات، سبزی ها و میوه ها، شیر و لبنیات، گوشت، حبوبات وتخم مرغ در برنامه غذایی روزانه توصیه می شود.

افزایش کلسترول

به منظور پیشگیری از افزایش کلسترول خون، باید چربی های قابل رؤیت گوشت قبل از پخت تا حد ممکن جدا شود. همچنین از مصرف کله پاچه، مغز ، دل و قلوه که حاوی مقادیر بالایی کلسترول هستند خودداری شود.

بایستی مواد غذایی پرفیبر مصرف شود. زیرا فیبر موجود در غذاهایی مانند حبوبات و غلاتی که سبوس آنها جدا نشده به کنترل سطح کلسترول خون کمک می کند. مصرف سوسیس،کالباس و همبرگر به حداقل رسیده و قبل از طبخ مرغ، پوست آن کاملا“ جدا شود. مصرف ماهی بعلت داشتن چربی مفید امگا 3 ، سبب کاهش خطر ابتلاء به بیماری های قلبی می شود . بنابراین مصرف حداقل دوبار ماهی در هفته توصیه می شود. ضمنا بهتر است بیشتر از 4 الی 5 تخم مرغ در هفته مصرف نشود.

پوکی استخوان

جهت پیشگیری و کنترل روند پوکی استخوان، مصرف منابع غنی کلسیم و قرار گرفتن به مدت طولانی در معرض نور مستقیم خورشیدتوصیه می شود. اجتناب از مصرف زیاد پروتئین، سدیم، کافئین و مواد غذایی حاوی فسفر مانند نوشابه های گازدار، فعالیت بدنی سبک و منظم نیز برای جلوگیری از پوکی استخوان ضروری است.

یبوست:

در افراد سالمند احتمال ابتلاء به یبوست زیاد است، توصیه می شود مصرف مواد فیبر دار مانند میوه ها و سبزی های تازه به صورت پخته یا خام ، غلات سبوس دار و میوه های خشک مانند برگه زردآلو، آلو و انجیر افزایش یافته و مایعات نیز به مقدار زیاد مصرف شود.

دیابت:

جهت پیشگیری و کنترل دیابت رعایت نکات تغذیه ای زیر لازم است:

استفاده از سالاد یا مواد غذایی کم کالری مانند کاهو، کرفس و سوپ های ساده قبل از صرف غذا، نوشیدن روزانه 8 لیوان آب، استفاده از نوشیدنی ها و دسر های بدون قند و خودداری از مصرف روغن ماهی و مکمل نیاسین (به دلیل افزایش قند خون ).

         تهیه کننده: مهناز زادانی فرد – کارشناس بهداشت عمومی