هوش مصنوعی (AI) به سرعت در حال تغییر بسیاری از جنبه‌های زندگی و کار ما است، و حوزه ارگونومی نیز از این قاعده مستثنی نیست. این گزارش بر اساس ارائه‌ای با موضوع "هوش مصنوعی در ارگونومی: کاربردها، مزایا و معایب" تهیه شده است. ارگونومی، علمی است که به درک تعاملات بین انسان‌ها و دیگر عناصر یک سیستم می‌پردازد و به دنبال بهینه‌سازی رفاه انسان و عملکرد کلی سیستم است. از سوی دیگر، هوش مصنوعی به توسعه سیستم‌هایی اشاره دارد که قادر به انجام وظایفی هستند که معمولاً نیاز به هوش انسانی دارند. ترکیب این دو حوزه، فرصت‌های جدیدی را برای بهبود محیط‌های کاری و افزایش بهره‌وری فراهم کرده است.

کاربردهای هوش مصنوعی در ارگونومی متنوع و گسترده است. از جمله این کاربردها می‌توان به ارزیابی پوسچر با استفاده از الگوریتم‌های AI، طراحی بهینه و شخصی‌سازی شده محیط‌های کاری، پیش‌بینی و مدیریت خستگی و استرس کارکنان، بهینه‌سازی زمان‌بندی کار، و ارائه آموزش‌های شخصی‌سازی شده و تجربیات شبیه‌سازی شده اشاره کرد. این کاربردها نه تنها به بهبود شرایط کاری کمک می‌کنند، بلکه می‌توانند به پیشگیری از آسیب‌های ناشی از کار و افزایش رضایت شغلی منجر شوند.

استفاده از هوش مصنوعی در ارگونومی مزایای قابل توجهی را به همراه دارد. افزایش دقت در ارزیابی‌ها از طریق جمع‌آوری داده‌های دقیق و گسترده و حذف خطاهای انسانی، صرفه‌جویی در زمان و هزینه از طریق اتوماسیون فرآیندهای ارزیابی و بهینه‌سازی طراحی محیط کار، امکان شخصی‌سازی راهکارها متناسب با نیازها و ویژگی‌های فردی هر کاربر، و بهبود پیش‌بینی و پیشگیری از مشکلات ارگونومیک با استفاده از داده‌های متنوع، از جمله این مزایا هستند.

با این حال، استفاده از هوش مصنوعی در ارگونومی با چالش‌ها و معایبی نیز همراه است. نیاز به داده‌های با کیفیت، دقیق و متنوع، مسائل مربوط به حریم خصوصی و امنیت داده‌ها، مقاومت کارکنان در برابر تغییر به دلیل ترس از ناشناخته‌ها یا احساس عدم امنیت شغلی، و هزینه‌های اولیه قابل توجه برای پیاده‌سازی سیستم‌های مبتنی بر AI، از جمله این چالش‌ها هستند. مدیریت موفق این چالش‌ها برای بهره‌برداری کامل از مزایای AI در ارگونومی ضروری است.

در نهایت، می‌توان گفت که استفاده از هوش مصنوعی در ارگونومی پتانسیل زیادی برای بهبود سلامت، ایمنی و بهره‌وری در محیط‌های کاری دارد. با این حال، موفقیت در این زمینه مستلزم رویکردی متعادل، اخلاقی و انسان‌محور است. آینده ارگونومی با AI، آینده‌ای است که در آن فناوری و انسان در هماهنگی با یکدیگر برای ایجاد محیط‌های کاری سالم‌تر، ایمن‌تر و کارآمدتر همکاری می‌کنند. این همکاری می‌تواند منجر به تحولی عمیق در نحوه طراحی و مدیریت محیط‌های کاری شود و در نهایت به بهبود کیفیت زندگی کاری افراد کمک کند.

رضا طهماسبی- دانشجوی دکتری تخصصی ارگونومی با راهنمایی دکتر علی‌رضا چوبینه عضو هیات علمی گروه ارگونومی