حضرت فاطمه (س) دختر امام هفتم شیعیان حضرت موسى بن جعفر (ع) و مادر مکرمه ایشان حضرت نجمه خاتون (س) است که مادر امام هشتم نیز هست.

ولادت آن حضرت در روز اول ذیقعده سال 173 هجرى قمرى در مدینه منوره واقع شده است. در همان سنین کودکى مواجه با مصیبت شهادت پدر گرامى خود در حبس هارون در شهر بغداد شد. لذا از آن پس تحت مراقبت و تربیت برادر بزرگوارش حضرت على بن موسى الرضا (ع) قرار گرفت. در سال 200 هجرى قمرى در پى اصرار و تهدید مأمون عباسى سفر تبعید گونه حضرت رضا (ع) به مرو انجام شد. یک سال بعد از هجرت برادر، حضرت معصومه (س) به شوق دیدار برادر و ادای رسالت زینبی و پیام ولایت به همراه عده اى از برادران و برادرزادگان به طرف خراسان حرکت کرد و در هر شهر و محلى مورد استقبال مردم واقع مى شد. این جا بود که آن حضرت نیز هم‌چون عمه بزرگوارشان حضرت زینب(س) پیام مظلومیت و غربت برادر گرامی‌شان را به مردم مؤمن و مسلمان مى‌رساندند و مخالفت خود و اهلبیت (ع) را با حکومت حیله‌گر بنى عباس اظهار مى‌کردند.

یکی دیگر از علل عظمت و بزرگی ایشان را می توان در نام و لقب آن بزرگوار به دست آورد. با دقت در نام معصومه به خوبی در می یابیم که آن بزرگوار در ایمان و پاکی به درجه بالای عصمت نائل شده بود. لذاست که شخص امام رضا علیه السلام عنوان معصومه را به ایشان داده اند تا نشان دهند که حضرت معصومه تا چه اندازه در نزد خداوند دارای عظمت و بزرگی است. امام رضا در روایتی در ضمن دادن لقب معصومه به آن حضرت فرمودند: «من زار المعصومة بقم کمن زارنى ــ هرکس معصومه را درقم زیارت کند، همانند کسى است که مرا زیارت کرده باشد.»

امام صادق(ع) نیز در مقام و بزرگی آن حضرت مى فرماید: خدا داراى حرمى است که آن مکّه است، و پیامبرش هم حرمى دارد که مدینه است، و امیرمؤمنین هم حرمى دارد که کوفه است. و ما هم داراى حرمى هستیم که قم است و به زودى بانویى از فرزند من آن جا دفن مى شود که نامش فاطمه است. هرکسى او را زیارت کند بهشت بر او واجب مى شود و پاداش او بهشت است.

وفات حضرت معصومه (س) اندوه بسیاری را در بین شیعیان بخصوص ایرانیان برانگیخته است. رحلت غریبانه کریمه اهل بیت (س)، حضرت فاطمه معصومه علیهاالسلام، تسلیت باد.

دکتر حمیدرضا مکرمی معاون فرهنگی دانشجویی دانشکده بهداشت