فشار خون بالا چیست؟

فشار خون در واقع همان نیروی خون است که به رگ ها وارد میشود. قلب خون را به درون رگ ها پمپ می کند و به این ترتیب خون در تمام بدن حمل می شود. فشار خون بالا به افزایش خون سیستولی بالاتر یا مساوی ۱۴۰ میلی متر جیوه، فشار خون دیاستولی بالاتر یا مساوی ۹۰ میلی متر جیوه یا یکی از این دو حالت اطلاق می شود. فشار خون بالا سبب افزایش خطر سکته های قلبی و مغزی و نارسایی کلیه می شود. خطر این عوارض در صورت وجود بیماری دیابت افزایش می یابد. فشار خون بالا قابل پیشگیری و درمان است. با پیشگیری و کنترل فشار خون بالا مرگ و ناتوانی ناشی از بیماریهای قلبی و عروقی کاهش می یابد.

یکی از عواملی که باعث افزایش فشار خون می شود مصرف زیاد تر از حد نمک است. وقتی که مقدار زیادی از غذاهای شور و پرنمک خورده شود، مقدار زیادی سدیم وارد بدن می.شود به دنبال آن بدن مقدار زیادی آب جذب می کند تا بتواند سدیم اضافی را از خود خارج سازد این مسأله باعث افزایش فشار خون در بعضی از افراد خواهد شد. بنابراین آب اضافه شده به بدن باعث افزایش فشار بر قلب و رگ های خونی می شود.

طبق توصیه های استاندارد بهتر است که میزان سدیم دریافتی در روز بیشتر از ۲۳۰۰ میلی گرم نباشد،  این مقدار سدیم در  ۵گرم (یک قاشق مرباخوری) نمک موجود است.  که متأسفانه اغلب افراد بیشتر از این مقدار در روز نمک مصرف می کنند. توصیه شده است که بیماران قلبی، افرادی که فشار خون بالا دارند، و همچنین افراد بالای ۵۰ سال روزانه کمتر از  ۳گرم نمک مصرف کنند. 

کل نمک مصرفی در تهیه غذا و نمکی که از نان پنیر رب گوجه فرنگی و سایر غذاهای کنسروی و آماده و فست فودها مصرف می شود باید کمتر از ۵ گرم در روز باشد.  

در چه غذاهایی مقدار نمک زیاد است؟

• غذاهای فرآیند شده و آماده از قبیل همبرگر، سوسیس و کالباس ماهی دودی و غذاهای کنسروی و انواع پیتزا
• تنقلاتی نظیر چوب شور، ذرت بوداده، فرآورده های غلات حجیم شده آجیل ها و مغزدانه ها
• انواع سس ها از قبیل کچاپ، سس سویا و سس سالاد و رب گوجه فرنگی
• انواع پودر سوپ آماده
• سیب زمینی سرخ شده همراه با نمک، چیپس سیب زمینی انواع ترشی های آماده و شورها (خیارشور و کلم شور
• پنیرهای پر نمک

بیشترین مقدار نمک از طریق مصرف نان است. بنابراین دقت کنید که از انواع نان های کم نمک استفاده کنید.  

چگونه می توان مقدار نمک دریافتی را کاهش داد؟

• در هنگام غذا خوردن از نمکدان در سر سفره استفاده نکنید.
•  برچسب های تغذیه ای را مطالعه کرده و غذاهایی را انتخاب کنید که مقدار سدیم کمتری دارند.
• مواظب نمک پنهان که در همه مواد غذایی وجود دارد باشید.
• ادویه هایی را استفاده کنید که در تهیه ی آنها از نمک استفاده نشده است.

دکتر مسعود کریمی، دانشیار گروه ارتقاء سلامت دانشکده بهداشت