ﺑﺮاﺳﺎس ﮔﺰارش ﺳﺎزﻣﺎن  ﺟﻬﺎﻧﻲ  ﺑﻬﺪاﺷﺖ  ﺑﻴﻤﺎری ﻣﺎﻻرﻳـﺎ ﻣﻬﻤﺘـﺮﻳﻦ  ﺑﻴﻤﺎری اﻧﮕﻠﻲ مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ .

 مالاریـا از سـویی بیماری فقر می باشد و از سوی دیگر به عنوان یکی از دلایل فقر در جوامع محسوب می گردد و روی سـلامت و ثـروت جامعه تأثیر میگذارد. در سال های اخیر، پیشرفت در کاهش مالاریا متوقف شده است. افرادی که در آسیب پذیرترین موقعیت ها از جمله زنان باردار، نوزادان، کودکان زیر 5 سال، پناهندگان، مهاجران، آوارگان داخلی و مردمان بومی زندگی می کنند، همچنان به طور نامتناسبی تحت تأثیر قرار می گیرند.  در ایران بیماری مالاریـا از گذشـته هـای بـسیار دور وجـود داشــته اســت و هــیچ بیمــاری دیگــری تــا ایــن انــدازه زیان های اقتصادی، اجتماعی و انسانی در بر نداشـته اسـت  اﻏﻠـﺐ ﻣـﻮارد ﻣﺎﻻرﻳـﺎ در اﻳﺮان ﻋﻤﺪﺗﺎ در 3 اﺳﺘﺎن ﺳﻴـﺴﺘﺎن و ﺑﻠﻮﭼـﺴﺘﺎن، ﻫﺮﻣﺰﮔـﺎن وﻛﺮﻣﺎن رخ ﻣﻲ دﻫﺪ. ﻣﺎﻻرﻳﺎی اﻧﺴﺎﻧﻲ ﺑﻪ وﺳـﻴﻠﻪ ﻳﻜـﻲ از 4 ﮔﻮﻧﻪ اﻧﮕﻞ ﭘﻼﺳﻤﻮدﻳﻮم ﺑﻪ وﺟﻮد ﻣـﻲ آﻳﺪ ﻛـﻪ ﻋﺒﺎرﺗﻨـﺪ از  P.Ovale P.falciparum, P.vivax, ،  P.malariae و ﭘﺸﻪ اﻧﺘﻘﺎل دﻫﻨﺪه اﻧﮕﻞ ﻣﺎﻻرﻳﺎ آﻧﻮﻓﻞ ﻧﺎم دارد که توسط نیش پشه آنوفل ماده آلوده ایجاد شده و در سلولهای کبدی و گلبولهای قرمز رشد و تکثیر می یابند.

بیماری مالاریا یکی از  بیماریهای منتقله است که با تغییرات آب و هوایی در ارتباط هستند و احتمالاً مالاریا کشنده ترین بیماری منتقله حساس به آب و هوا میباشد که ﻧﻘـﺶ ﻣﻬﻤـﻲ در ﻃﻮل دوره ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ و ﺗﻜﺜﻴﺮ ﭘﺸﻪ آﻧﻮﻓﻞ اﻳﻔﺎ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ. درﺟـﻪ ﺣﺮارت، ﺑﺎرش، رﻃﻮﺑﺖ ﻧﺴﺒﻲ و ﺷﺪت ﺑﺎد از ﻣﻬـﻢ ﺗـﺮﻳﻦ  ﻋﻮاﻣﻞ اﻗﻠﻴﻤﻲ ﻣﻮﺛﺮ در ﺷـﻴﻮع ﺑﻴﻤـﺎری ﻣﺎﻻرﻳـﺎ ﻣـﻲﺑﺎﺷـﻨﺪ. انگل پلاسمودیوم و پشه آنوفل برای رشد، تکثیر و تکمیل مراحل زیستی خود به شرایط اقلیمی خاصی نیاز دارند که این شرایط در میزان بروز و شیوع بیماری موثرند. اشکال مختلف بیماری ممکن است به صورت تب، عرق، سرفه، اسهال، ناراحتی تنفسی و سردرد تظاهر کند و یا احتمالاً پیشرفت کرده و یرقان، اختلال انعقاد خون، شوک، نارسائی کبد و کلیه، التهاب حاد مغزی، ادم ریوی و مغزی، اغماء و مرگ را باعث گردد.  . ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﻫﺎی ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣﺪه ﻃﻲ ﭘﻨﺞ دﻫﻪ اﺟﺮای ﻋﻤﻠﻴﺎت ﻣﺒﺎرزه ﺑﺎ ﻣﺎﻻرﻳﺎ و ﻛﺎﻫﺶ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ ﻣﻴﺰان ﺑﺮوز ﺑﻴﻤﺎری در ده ﺳﺎﻟﻪ اﺧﻴﺮ، ﺣﺬف ﻣﺎﻻرﻳﺎ در ﻛﺸﻮر در دﺳﺘﻮر ﻣﺸﺘﺮک وزارت ﺑﻬﺪاﺷﺖ، درﻣﺎن و آﻣﻮزش ﭘﺰﺷﻜﻲ و ﺳﺎزﻣﺎن ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺑﻬﺪاﺷﺖ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ ﻫﺪف ﻧﻬﺎﻳﻲ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺣﺬف ﻣﺎﻻرﻳﺎ در ﻛﺸﻮر، ﻗﻄﻊ اﻧﺘﻘﺎل ﻣﺤﻠﻲ ﺑﻴﻤﺎری ﺗﺎ ﺳﺎل 1404می باشد..

روز جهانی مالاریا یک رعایت جهانی است که هر ساله در ۲۵ آوریل برگزار شده و به عنوان تلاش جهانی برای کنترل مالاریا شناخته می‌شود. اگر در جایی زندگی می‌کنید و یا به منطقه‌ای سفر می‌کنید که مالاریا در آنجا شایع است، اقدامات لازم برای جلوگیری از نیش پشه را انجام دهید. پشه‌ها در زمان بین غروب تا طلوع آفتاب (در زمان تاریکی هوا) بیشتر فعال هستند. برای محافظت از خود در برابر گزیدگی توسط پشه، باید شلوار و تیشرت آستین بلند بپوشید، از دافع حشرات بر روی پوست و لباس خود استفاده کنید ، در زیر پشه‌بند بخوابید مطمئن شوید که هیچ سوراخی برای ورود حشرات به خانه تان وجود ندارد.

دکتر محمدحسین کاوه، استاد گروه ارتقا سلامت